| słuchać |
| dubium: słuchać cichyma uszyma 'słuchać cichaczem, ukradkiem': |
| 'słuchać, auscultare': |
| Gdy kto będąc powod (cum actor), niekomu da winę w niemiecskiem prawie..., tedy winowaty tam ma powoda słuchać |
| Iże cso Parzysz i Mikołaj uczynili rok o pomożenie prawa kmiotowicu s Komornik, tegoż ja dopomogł; a tam kmiotowic stał, a prawa nie chciał słuchać 1423 |
| Jako Stanisław jał samoszost... w Kotowo... i zapowiedział młynarzewi paniej dać miary, i kmieciem zapowiedział słuchać 1405 |
| Lubo cię kłamce słuchać, staw się jinsze myślić, jakoby tego nie słuchał (placet tibi verbum iuculatoris: finge te non audire, sed alia cogitare) XV p. post. |
| Śmiechu wielkiego albo zbytniego (risum multum aut excussum) nie słuchać XV ex. |
| przynosząc mu jakąś korzyść, po czasownikach wyrażających przynależność, otrzymywanie: dostać się, przyjść, spaść, przypaść, przysłuszeć, słuchać, itp.: |
| Tego będziesz słuchać, jakoś prosił na Oreb od Pana Boga swego, gdyż się sebraw we wszem zgromadzeniu (quando contio congregata est), mowiłeś |
| Annasz a Kajfasz zeszli sie byli w dom Annaszow słuchać prze niektorą potrzebiznę |
| Mogło tako być, iże Kajfasz z tego domu Annaszowego, w ktorem sie zeszli byli słuchać miłego Jesukrysta,... szedł był na wietnicę |
| Rodzicielowie... tej dziewice... ten posag, kteryż by na nię s oćczystego namiastkowania (ex paterna successione) słuchać by miał,... sobie... zachowają |
| corruptum pro słuchać: |
| przy czasownikach (przy)słuszać, (przy)słuchać: |
| By mię chciała trochę słuchać, chciałbych cię nieco pytać |
| Ktokoli was nie przymie a nie będzie słuchać waszego przepowiedania (sermones vestros Mat 10, 14), wyszedwszy <na dwor> z domu albo z miasta, otrzęśnicie proch z waszych nog |
| Początek pieśni nowej... Kto ją będzie śpiewać albo pilno słuchać XV p. post. |
| 'słuchać z uwagą, attento animo audire': |
| Iżem był prawą niemocą niemocen od Boga złożoną tedy, kiedym miał przysięgi słuchać... o dwa woły i o klusię 1434 |
| Lubo cię kłamce słuchać: staw się jinsze myślić, jakoby tego nie słuchał (placet tibi verbum ioculatoris: finge te non audire sed alia cogitare) XV p. post. |
| msze(j) słuchać |
| Jestem gorzkości pełna, słysząc trudne naśmiewanie syna mego, jegożem była głosa obwykła w kościele słuchać każącego a niemocy wszytki uzdrawiającego |
| Otociem nie<o>brzezanych warg (en incircumcisus labiis sum), kako słuchać mię będzie faraon |
| przy czasownikach (przy)słuszać, (przy)słuchać, patrzyć z prawa: |
| 'wysłuchać kogoś, czegoś, z uwagą przysłuchać się temu, co ktoś mówi, aliquem, aliquid audire, secundas aures praebere': |
| 'słuchać czegoś przez pewien czas, wysłuchać, aliquid per aliquod tempus audire, exaudire': |
| Mienią tu niektorzy, iże [tu] krolewna Saba kiedy przyjała do Jerusalem słuchać mądrości Salomonowej, tedy uźrała w tanecznicy (in domo saltus) Salomonowej drzewo świętego krzyża |
| Jakom [był] wtenczas kiegdym miał panica słuchać, tegdym był prawą niemocą niemocen 1428 |
| Kto ja (sc. pieśń) będzie śpiewać albo pilno słuchać, Panie Boże, racz mu to wszytko dać XV p. post. |
| słuchać Bożej służby, mszej |
| Słuchać będę (audiam, Fl: usłyszę), co będzie mołwić we mnie Gospodzin Bog |
| Jakom był wtenczas, kiegdym miał panica słuchać, tegdym był prawą niemocą niemocen 1428 |
| Iże Kaifasz z tego domu Annaszowego, w ktorem sie zeszli byli słuchać miłego Jesukrysta, prze niektorą potrzebiznę szedł był na wietnicę |
| Jako Stanisław jał samoszost... w Kotowo gwałtem mocą i zapowiedział młynarzewi paniej dać miary i kmieciem zapowiedział słuchać 1405 |
| Iże cso Parzysz i Mikołaj uczynili rok o pomożenie prawa kmiotowicu z Komornik, tegoż ja dopomogł a tam kmiotowic stał, a prawa nie chciał słuchać 1423 |
| Gdzie komu dadzą winę, tu ma słuchać |
| 'życzliwie słuchać kogoś, czegoś, wysłuchać kogoś, secundas aures praebere, aliquem exaudire': |
| 'słuchać kogoś, czegoś, z uwagą przysłuchiwać się temu, co ktoś mówi, aliquem, aliquid auscultare, secundas aures praebere': |
| Ku słyszeniu (qui habet aures audiendi, audiat Luc 8, 8, Rozm 316. 336: kto ma uszy słuchania, ib. 342: słuchać) ca 1450 |
| 'słuchać czyjegoś wyznania grzechów dla udzielenia rozgrzeszenia, alicui peccata confitenti remissionis dandae causa aurem praebere': |
| Lubo cie kłamce słuchać, staw się jinsze myślić, jakoby tego nie słuchał (finge te non audire sed alia cogitare) XV p. post. |
| By mię chciała trochę słuchać, chciałbych cię nieco pytać |
| Ktokoli was nie przymie a nie będzie słuchać waszego przepowiedania, wyszedwszy <na dwor> z domu albo z miasta, otrzęśnicie proch z waszych nog (excutite pulverem de pedibus vestris Mat 10, 14) |
| Lubo cie (placet tibi) kłamce słuchać, staw się jinsze myślić, jakoby tego nie słuchał XV p. post. |
| 'być posłusznym, słuchać, oboedientem esse, dicto audire': |
| 'być posłusznym, słuchać, oboedientem esse, dicto audire': |
| corruptum pro słuchać: |
| Cztę w jednych księgach o nim – kto chce słuchać, ja powiem |
| I przetożem przyszedł na ten świat, abych kazał prawdę. A ktokoli będzie prawdy słuchać mną każącej, ten jest krolewstwo moje |