artykuł hasłowy: sędzia

Jednostki:
(1) a. 'osoba powołana do wymierzania sprawiedliwości, qui ius dicit, iudex': a. w stosunkach polskich:
(2) ~
(3) ~
(4) ~~ 'sędzia powołany do rozstrzygnięcia konkretnej sprawy, iudex ad certam quandam rem diiudicandam constitutus':
(5) ~ 'sędzia pełniący swą funkcję na zasadzie albo z prawem dziedziczenia, iudex, qui potestatem suam hereditarie gerit aut filio hereditariam tradere potest':
(6) ~ 'sędzia sądu burgrabskiego (sądu prawa niemieckiego w Polsce), iudex iudicii burggravialis (iudicii iuris Teutonici apud Polonos)':
(7) ~ 'sędzia powołany do wymierzania sprawiedliwości w zakresie spraw należących do kasztelana, starosty, wojewody, iudex constitutus ad res diiudicandas, quae cadunt in provinciam castellani, praefecti, palatini':
(8) ~ 'sędzia kompetentny, właściwy, iudex alicui rei diiudicandae competens':
(9) ~ 'sędzia zwyczajny, aktualnie urzędujący, iudex ordinarius, qui nunc potestatem suam exercet':
(10) ~ 'sędzia zwyczajny, iudex ordinarius':
(11) ~ 'sędzia orzekający w sprawach nienależących do kompetencji sądów duchownych, iudex, qui diiudicat res, quae in iudiciis ecclesiasticis agi non possunt':
(12) ~ 'w prawie niemieckim osoba łącząca funkcje sądowe z posiadaniem wójtostwa na prawie zakupnym, qui simul potestatem iudicis et emptam potestatem advocati gerit':
(13) b. w innych:
(14) ~

Szczegóły:

Typ	Jednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzaj	nieciągła autosemantyczna
Numer	(11) ~
Jednostka nieciągła	świecki sędzia
Definicja	'sędzia orzekający w sprawach nienależących do kompetencji sądów duchownych, iudex, qui diiudicat res, quae in iudiciis ecclesiasticis agi non possunt':
Semantyka	2.4.1.5.1. SĄDOWNICTWO 2.4.6.1.1. ZAWÓD. ZAJĘCIE. FUNKCJA
Przykład w transliteracji	Rzeczy, czo szye thycze malzenszkye kaszny, they nye mayą szandzycz, ale ma bycz dana do duchownego szandu, bo na to szwyekzky (pro* szwyeczky) sąndza (iudex saecularis, OrtMac 42: szwyeczky szad) nyzadnego prawa ma
Przykład w transkrypcji	Rzeczy, co sie tycze małżeńskie kaźni, tej nie mają sędzić, ale ma być dana do duchownego sądu, bo na to świecki sędzia (iudex saecularis, OrtMac 42: świecki sąd) niżadnego prawa ma
Lokalizacja	OrtOssol 38, 3.