artykuł hasłowy:  stary

Jednostki:
(1) 1. 'istniejący w przeszłości, dawniej, poprzedni, dawny, antiquus, vetus, pristinus':
(2) ~
(3) ~ 'dawno minione dni, lata, dawne czasy, dies, anni antiqui, tempora prisca';
(4) ~ 'przodek, protoplasta, założyciel rodu (najczęściej w Biblii na oznaczenie patriarchów, protoplastów narodu żydowskiego), avus, unus e maioribus, auctor gentis (saepissime in Scriptura sacra de Iudaeorum maioribus, patriarchis)':
(5) ~ 'Stary Testament, zbiór najdawniejszych ksiąg religijnych stanowiących pierwszą część Biblii, Vetus Testamentum, Scripturae sacrae pars prima':
(6) ~ 'nauka moralna, przepisy rytualne zawarte w Starym Testamencie, praecepta Veteris Testamenti ad mores, ritus pertinentia':
(7) ~ 'trzecia niedziela przed Wielkim Postem, siedemdziesiątnica, dominica septuagesimae':
(8) ~ 'dawniej złożona przysięga, ius iurandum olim datum':
(9) ~ 'Żydzi z urodzenia w przeciwieństwie do prozelitów, Iudaei de generatione, in contradictionem proselytorum':
(10) 2. 'istniejący od odległej przeszłości, od dawna, od dłuższego czasu, qui iam diu exstat':
(11) ~
(12) ~ 'z dawien dawna, iam diu, iam pridem':
(13) ~
(14) ~
(15) ~ 'przedawniony, qui iam non valet, abolitus':
(16) ~ może już nomen proprium:
(17) 3. 'taki, co przeżył dużo lat, co się dawno urodził, mający wiele lat, niemłody, qui multos annos vixit, aetate provectus, senex':
(18) ~
(19) ~ 'babka, avia':
(20) ~ (o jednym z rodzeństwa urodzonym wcześniej od pozostalych, de filio vel filia, quae ceteris liberis maior natu est):
(21) ~
(22) ~ stary, stara, starszy (w przeciwstawieniu do kogoś młodszego, używane przy imieniu, nazwisku lub funkcji, quidam natu minor opponitur, nomini, dignitati adiungitur):
(23) ~ 'mieć, liczyć ileś lat, tot annos natum esse':
(24) ~
(25) ~ 'podeszły wiek, aetas provecta':
(26) ~ 'w starości, in senectute':
(27) ~ 'żołnierz wysłużony, weteran, miles veteranus':
(28) ~ stary 'starzec, senex':
(29) 4. pl. starszy 'rodzice, parentes':
(30) 5. starszy, starzejszy, nastarszy 'wyższy stanowiskiem od innych, godniejszy, znaczniejszy, dostojniejszy, przełożony, zwierzchnik, qui dignitate alios praestat, praepositus, praefectus':
(31) ~
(32) ~ 'przedstawiciel samorządu wiejskiego, starosta wsi, sołtys, scultetus':
Szczegóły:
TypJednostka pochodzi ze Słownika staropolskiego
Rodzajautosemantyczna
Numer(20) ~
Definicja(o jednym z rodzeństwa urodzonym wcześniej od pozostalych, de filio vel filia, quae ceteris liberis maior natu est):
Gramatykaprzymiotnik, zadiektywizowany imiesłów lub imiesłów
Semantyka
Przykład
w transliteracji		Yakom thobye nye ranczyl... za trzeczą czanscz wyprawy, yako gynneg starey szestrze dana 1432
Przykład
w transkrypcji		Jakom tobie nie ręczył... za trzecią część wyprawy, jako jinnej starej siestrze dana 1432
LokalizacjaPyzdr nr 1042, sim. ib. nr 1041.