| dlatego |
| W hasłach na literę Z z przedrostkiem S- i Z- grafika przeważnie nie pozwala na jednoznaczne rozróżnienie lekcji s- i z-, dlatego w haśle i formach przyjęto umownie dzisiejszą postać z Z-. |
| wynikowy 'to, dlatego, przeto, i dlatego, dlatego więc, wtedy więc, ideo, itaque, quare, proinde': a więc: |
| wynikowy 'to, dlatego, i dlatego, dlatego więc, wtedy więc, toteż, a zatem, et, ideo, itaque, quare, idcirco': |
| dlatego że, iż |
| A gdyby nye zaplaczyl a czas abo rok przydze, dlatego nye ma gemv stacz na schkodze..., any na gospodze na zawadze stacz (non deberet ad hospitium in obstagium subintrare, Sul 71: tegodla nye ma do gospody w zalogą wyechacz) |
| Ysz acz ktho raczy za przyaczela swego pewne pyenyadze, a gdyby nye zaplaezyl a czas abo rok przydze, dlatego nye ma gemv stacz na schkodze any na sskasye, any na gospodze na zawadze stacz |
| Jze sem w czasch dawal ocup dwu wolu podluk semskego ocladu (pro ucladu), a Micolay Suchorabsky ne chczal gego wsącz. Dlatego myeny Suchorabsky, esse ni myal byl uclad semsky 1441 |
| A dlatego on (sc. Jesus) byl kraszy, bo byl nyeczo rumyon od sloncza (in eo sol rubedinem modicam paravit) |
| 'czyż dlatego, alboż dlatego, num quia': |
| Dlatego przeseczczywy nykakey nye bądze myan (infamis nullatenus habeatur) |
| z odpowiednikami dlatego, przeto, tegodla w zdaniu nadrzędnym: |
| Yaco Margorzatha spusczyla pol Othusza Yanowy dlatego, isz yey wszad na ye[we] wene 1419 |
| 'dlatego jest tak, dlatego to, quae causa est, cur ita se res habeat, quam ob rem': |
| Acz ktho raczy za przyaczela swego pewne pyenyadze, a gdyby nye zaplaczyl a czas... przydze, dlatego nye ma gemv stacz na schkodze (non debet... aliqua damna facere, Sul 71: nye ma... ktore skody czynycz) any na sskasye, any na gospodze na zawadze stacz (non debet ad hospitium in obstagium subintrare, Sul 71: nye ma do gospody w zalogą wyechacz) |
| Dlatego obyczay tych chowaya, czo truya ludzy XV p. post. |
| 'dlatego, więc, ergo': |
| Dlatego jest pr[z]ozny, abowim... czyni ideo est ociosus quia... operatur XV med. |
| 'dlatego, z tej przyczyny, skutkiem tego, qua de causa, quam ob rem': |
| 'dlatego, quapropter': |
| 'z tego powodu, dlatego, quam ob rem': |
| 'dlatego (więc), itaque, quam ob rem': |
| Oświeciłeś matkę swą Duchem Świętym, dlatego cie proszę, Panie, iżby oświecił sierce moje, bo grzechy moje są niewymowne |
| wskazując na stosunek wynikowy: a zatym 'dlatego, skutkiem tego, quam ob rem': |
| Gdyby kto... ku ukazaniu swojej niewinności... nie byłby przypuszczon, a dlatego przygodzi się jemu chcieć zbieżeć, aby jemu zbiestwo (fuga, Dział 60: zabieżanie abo sjechanie) jego ku sromocie nie było winowano |
| a przeto iże..., togodla, dlatego iże... przeto: |
| 'dlatego, propterea (?)': |
| 1. jako wskaźnik nawiązania wynikowego 'dlatego, skutkiem tego, więc, zatem, quam ob rem, ideo, itaque, igitur': a. nawiązuje zdanie równorzędne wynikowe: |
| 2. w zdaniach podrzędnie złożonych: a. w związku ze zdaniem przyczynowym: aa. jako zapowiednik zdania przyczynowego 'dlatego (że), propterea': |
| jako spójnik w połączeniu z iż(e), że, acz wprowadzający zdanie przyczynowe 'dlatego że, ponieważ, propterea quod, quia, cum': |
| 'toteż, dlatego, ideo, idcirco': |
| jako wskaźnik nawiązania wynikowego 'dlatego, skutkiem tego, więc, zatem, quam ob rem, ideo, itaque, igitur': a. nawiązuje zdanie równorzędne wynikowe: |
| 1. jako wskaźnik nawiązania wynikowego 'dlatego, skutkiem tego, więc, zatem, quam ob rem, ideo, itaque, igitur': a. nawiązuje zdanie równorzędne wynikowe: |
| 2. w zdaniach podrzędnie złożonych: a. w związku ze zdaniem przyczynowym: aa. jako zapowiednik zdania przyczynowego 'dlatego (że), propterea (quod)': |
| 'toteż, dlatego, ideo, idcirco': |
| 1. jako wskaźnik nawiązania wynikowego 'dlatego, skutkiem tego, więc, zatem, quam ob rem, ideo, itaque, igitur': a. nawiązuje zdanie równorzędne, wynikowe: |
| 2. w zdaniach podrzędnie złożonych: a. w związku ze zdaniem przyczynowym: aa. jako zapowiednik zdania przyczynowego 'dlatego (że), propterea': |
| jako spójnik w połączeniu z gdyżci, iżci wprowadzający zdanie przyczynowe 'dlatego że, ponieważ, propterea quod, quia, cum': |
| jako wskaźnik nawiązania wynikowego 'dlatego, skutkiem tego, więc, zatem, quam ob rem, ideo, itaque, igitur': a. nawiązuje zdanie równorzędne wynikowe: |
| Jeszcze wszelki towarzysz, jesliby chciał precz wędrować, tedy ma odpowiedzieć swemu mistrzowi dobrze przed tym..., a to dlatego, aby mu mistrz wczas zgotował pieniądze jego 1491 |
| w wyrażeniach dotyczących przyczyny 'dlatego, ideo': |
| 'skutkiem tego, dlatego, quare': |
| Jakoś wybawił troje dzieci z odchłani piekielnej gorającej..., dlatego cie proszę |
| wynikowy w połączeniu a tak 'więc, tedy, zatem, przeto, dlatego, ergo, itaque, igitur, autem, propterea': |
| wynikowy 'więc, tedy, zatem, przeto, dlatego, ergo, itaque, igitur, autem, propterea': |
| wynikowy 'więc, tedy, zatem, przeto, dlatego, ergo, itaque, igitur, propterea': |
| Jesus nie wierzył sam siebie jim (Jesus non credebat semetipsum eis Jo 2, 24), dlatego iże on znał wszystki |
| Huius rei gracia flecto genua mea ad patrem dlatego klękam, skłaniam moje kolana albo sierce ku oćcu (Eph 3, 14) XV med. |
| wynikowy 'więc, tedy, zatem, przeto, dlatego, ergo, itaque, igitur, autem, propterea': |
| wynikowy 'więc, tedy, zatem, przeto, dlatego, ergo, itaque, igitur, autem, propterea': |
| II. spójnik: A. w zdaniu współrzędnie złożonym, w połączeniu a takoć więc łączy zdanie współrzędne wynikowe 'dlatego, przeto, propterea, igitur': |
| wynikowy 'więc, tedy, zatem, przeto, dlatego, ergo, itaque, igitur, propterea': |
| wynikowy 'więc, tedy, zatem, przeto, dlatego, ergo, itaque, igitur, autem, propterea': |
| przyczynowego 'dlatego, propterea' (?): |
| wynikowy 'więc, tedy, zatem, przeto, dlatego, ergo, itaąue, igitur, autem, propterea': |
| 2. pełni funkcję wskaźnika nawiązania wynikowego 'dlatego, skutkiem tego, więc, zatem, quam ob rem, ideo, itaque, igitur': a. nawiązuje zdanie równorzędne wynikowe: |
| wskazuje na przyczynę wyrażoną w poprzedzającym kontekście 'z tego powodu, dlatego, ob eam causam, propterea': |
| 3. w zdaniach podrzędnie złożonych: a. w związku ze zdaniem przyczynowym: aa. pełni funkcję zapowiednika zdania przyczynowego 'dlatego (że), propterea': tegodla... bo: |
| w połączeniu z eż, iż(e) wprowadza zdanie przyczynowe 'dlatego że, ponieważ, propterea, quod, quia, cum': |
| nawiązuje zdanie do poprzedniego kontekstu, wskazując na związek wynikowy 'dlatego, więc, zatem, propterea, igitur, itaque': |
| w połączeniu temu iże wprowadza zdanie przyczynowe 'ponieważ, dlatego że, quia, proterea quod': |
| służy jako odpowiednik zdania celowego 'po to, dlatego, eius rei causa, quam ob rem': |
| 'dlatego, z tej przyczyny, skutkiem tego, qua de causa, quam ob rem': |
| 'dlatego, skutkiem tego, propterea, quam ob rem': |
| o wnioskach 'z tego powodu, dlatego, quam ob rem, inde': |
| pełni funkcję zapowiednika zdania przyczynowego 'dlatego, propterea': |
| wprowadza zdanie przyczynowe 'dlatego że, ponieważ, propterea, quod, quia, cum': |
| jako spójnik w połączeniu z że wprowadzający zdanie przyczynowe 'dlatego że, ponieważ, propterea quod, quia, cum': |
| O ktore zbicie na mię żałuje o robotliwego kmiecia Andrzeja..., aczbych co udziałał, to dlatego w szkodzie swej, w boru swoim, gdzie mi szkodę dziełał ca 1498 |