dobry |
dobry poniedziałek |
dobry lud |
dobry poniedziałek |
[Pastyrz dobry] |
Drugi potem przybieżąc uderzył ji w ciemię i rzekł: O Jesusie, snadź ci mirzka w <o>czu, ba pokrzep sie im, dobry druże; takeś omdlał, jakoby nie miał boga ojca, ba pochwaci sie, ale nie daj sie sromocić |
[...] temporis, id est potrzebny czassz albo dobry 1438 |
Sulyma ne gest slodzegem..., ale gest dobry czlek yako gyni 1423 |
Chwalcze gospodna, bo dobry (quoniam bonus), na weki myloserdze yego |
Sulyma ne gest slodzegem any sse slodzeysky obchodzyl, ale gest dobry czlek yako gyni 1423 |
Dobrzy mnyschzy szya nye boyv, kthorzy zyvoth dobry mayv |
Dalbych dobry colacz vpyecz, bych mogl przeth tobv vczyecz |
Kon zalasznoszywy, platek, strelczy, pod *pacholatem, dobry 1499 |
Daley pytalysczye nasz, gdy dobry czlowyek... przywyedze rzecz przed prawo prosto albo szwyathky (simpliciter aut testibus), czo gyesth yego mytho? |
Jesu, kthory szwyath oszwyeczasz a yaszne rosvmy dawasz, raczy my dacz roszvm dobry ca 1500 |
Yze Sulyma ne gest slodzegem any sse slodzeysky obchodzyl, ale gest dobry czlek 1423 |
Prostynyv (leg. prostynią) w nyebo czagnye (sc. dobry), a szathny mv nye przeczagnye |
Chcze y temv poslyednyemv dacz yako y tobye... Czyly oko tve yest zle (oculus tuus nequam est Mat 20, 15), yzem ya dobry? |
Drugy[m] potem przybyezącz vderzyl y v czyemya y rzekl: O Iesuszye, snadz czy myrzka w <o>czv, ba pokrzep szye ym, dobry druze! |
Gyeden rzecznyk... przyganyl naszemu gyednemu poszpolnemu poszlowy rzekacz: Nye gyeszthesz thako dobry yako my, bo nam daya boze czyalo, a wam nye daya, poszlom, a thesz nyczyyey rzeczy przed szyemszkym prawem nye mozeczye mowycz (OrtBrRp 41, 1: wy tesz nyczyyą rzecz przed szyemszkym prawem mozeczye mowycz), yako my mowymy |
O dobry czye vczynek nye kamyenvyemy, ale yze movysch przeczyw bogu, yze ty bądącz czlovyekyem dzyalasz szye bogyem (et quia tu homo cum sis, facis teipsum deum Jo 10, 33) |
Geden rzecznyk naszego myasta przyganyl (affassus est) gednemv... pospolnemv poszlowy: Nye gesthesz tako dobry yako my, bo nam daya boze czyalo, a wam nye dayą |
Yzbychom thwemv yednaczkowy posluzyla, mogym blyznym w dobry przyklad byla |
O dobry czye vczynek nye kamyenvyemy, ale yze movysch przeczyw bogu (sed de blasphemia Jo 10, 33), yze ty bądącz czlovyekyem dzyalasz szye bogyem |
Chwalcze gospodna, bo dobry gest szlam (pro szalm, quoniam bonus est psalmus, Puł: psalm) |
Mogl myly Cristus rzecz oną przymovą pospolnego luda: Pravda przebya glovą, a dobry vczynek schyyą lamye |
Pravda przebya glovą, a dobry vczynek schyyą lamye |
Dalbych dobry colacz vpyecz, bych mogl przeth tobv vczyecz |
Ten ps<alm> powyada, yze Xpus, pastyrz dobry, owcze swoye w wyekuge odpoczywanye wwodzy y roskoszø bostwa y czlowecztwa zywy |
Gdy dobry czlowyek... przywyedze rzecz przed prawo (ut causas ad iudicium deducat) prosto albo szwyathky, czo gyesth yego mytho? |
Xpus, pastyrz dobry, owcze swoye w wyekuge odpoczywanye wwodzy y roskoszø bostwa y czlowecztwa zywy |
Dvch twoy dobry wodzycz mø bødze w szemø prawø (in terram rectam) |
Gdy[by] dobry czlowyek... podeymvye szyą (OrtOssol 28, 2: podeymye szye) przed prawem ludzskey rzeczy oprawyacz..., czo yesth yego mytho? |
Podeymyely szye dobry czlowyek rzecz mowycz |
'ciężar, waga, pondus' być dobry w ważności 'mieć odpowiedni, właściwy ciężar, debiti ponderis esse': |
Vkazal kon strzyelczy, dobry, na tho myescze, kthory dal kv dworv 1495 |
Drugy[m] potem przybyezącz vderzyl y (leg. ji 'go') v czyemya y rzekl: O Iesuszye, snadz czy myrzka w <o>czv, ba pokrzep szye ym (sc. uderzeniem), dobry druze! |
pośrednio w wyrażeniach porównawczych: tak dobry jako coś 'wartości czegoś, wart tyle, co coś (innego), qui est tanti pretii, quanti aliquid (aliud)': |
Pastyrzu dobry..., nad wschytkymy wyernimy szye szmylvy! XV ex. |
Tamo nye byl nyyeden tako vyerny albo tako dobry, aby yą (leg. ie) w svą gospodą przyal |
Panye Iesu Krzyste, pastyrzu dobry, szprawyedliwe zachoway, grzeschne vspravyedlyw peccatores iustifica XV ex. |
Czyebye proscha..., *yzbychom thwemv yednaczkowy posluzyla, mogym blyznym w dobry przyklad byla |
Vkazal kon sloyerzowathy dobry 1495 |
O dobry vczynek czyą nye kamyenvyem, ale o vvloczstwo czczy boskey (sed de blasphemia Jo 10, 33) |
Ten ps<alm> powyada, yze Xpus, pastyrz dobry, owcze swoye w wyekuge odpoczywanye wwodzy |
Nyepodeszrany dobry czlowiek moze swego nye oddzelonego syna tako oząlowanego przyszągą wyyącz (potest... iustificationem iuvare) |
Podeymyely szyą dobry czlowyek rzecz mowycz za wyrzeczone mytho, maya yemu zaplaczycz |
Pravda przebya glovą, a dobry vczynek schyyą lamye |
Mey dzyeke, slugo dobry albo vyerny (euge, bone serve Luc 19, 17), yzesz v malye byl vyerny |
z przymiotnikiem: a. długi, wielki, dobry 'długi, longus', krótki, mały: |
Lenard Rac Miklusz ffilius... Koń bieły wałach pod pacholęciem dobry po racku. Koń siwy nierzezany pod samem po racku. Koń hniedy pod pachołkiem wałach po racku... Wałach bieły pod samem po tatarsku 1500 |
<Koń> siwy, str<z>elczy, dobry, plech zadni i przedni 1471 |
'człowiek zgrabny, ładny, dobry, homo bellus': |
'rzecz dobra, dobry uczynek, dobrodziejstwo, res bona, factum honestum, beneficium, donum': |
'okazana łaska, wyświadczony dobry uczynek, beneficium': |
'rzecz dobra, dobry uczynek, dobrodziejstwo, res bona, honeste facta, beneficium': |
'dobry, życzliwy, właściwy ludziom dobrym, humanus, bonus, benignus': |
Jakobus... za poczestnego, czsnego, od żadnego w żadnem zawodzie podeźrzany ani jest nalezion i prze dobry lud... za takiego mian, dzirżan i chowan 1474 |
'dobry stan fizyczny, też duchowy, valetudo bona, sanitas, incolumitas': |
(o istotach żywych i częściach ciała, de animantibus et partibus corporis) 'dobry stan fizyczny, zdrowie, może też przenośnie, valetudo bona, sanitas, fortasse etiam translate': |
'wzbudzający zaufanie, dobry, wypróbowany, fiduciam concitans, bonus, expertus (pass.)': |
Przyszedł dobry do złego a prosił u niego lepszego niżli krolestwa niebieskiego, a dał mu 1406 |
'znakomity, doskonałej jakości, dobry, optimus, qui bonae qualitatis est': [przednie rzeczy] |
'najwyższej jakości, bardzo dobry, qui summae qualitatis est, optimus': |
'bardzo dobry, najlepszy, optimus': |
Jacobus... za poczestnego... jest... prze dobry lud, z ktorym znajmość swoich czasow przyjął albo poznać mogł,... mian, dzirżan i chowan 1474 |
I uźrzała żona, że jest dobry owoc jeść z tego drzewa, a krasne na zrok (quod bonum esset ad vescendum et pulchrum oculis) |
Ale gdy przerzeczone winy nie będą, nikakiej kmieć otyć ma (nequaquam cmeto recedat, Dział 62: kmieć nie może zbieżeć)..., aliż dom dobry ostawi<w>szy |
'taki który dopiero co został zrobiony, dopiero co powstał, pojawił się, przybył itd., również odznaczający się cechami rzeczy dopiero co zrobionych, nie zniszczony, całkiem dobry, cały, novus, recens factus, qui nuper venit, nondum corruptus, bonus, integer': |
Samostrzał pochodzony, dobry 1471 |
Pochwalcie Pana, bo jest dobry (confitemini Domino, quoniam bonus) |
Jako mnie Jan nie uczynił za kaptur targiem koniowym dosyć, a kaptur tako dobry jeko czt<e>rdzieści groszy 1428 |
Romiej bił się jako dobry człowiek podlug jego szyku, a jego odjechanim nie stała <się> szkoda panu Komorowskie<mu> 1443 |
Jako mnie winowat Stanisław dwadzieście groszy za jastrząb albo dobry krogulec 1427 |
Jacobus... za poczestnego, czsnego od żadnego w żadnem zawodzie podeźrzany ani jest nalezion i prze dobry lud... za takiego mian, dzirżan i chowan 1474 |
'nie tak dobry jak porównywana podstawa, ustępujący w jakości, mniej wart, peior, deterior, inferior': a. o człowieku, de homine 'niżej urodzony, gorszego stanu, nieszlacheckiego pochodzenia, humiliore, ignobiliore, loco natus, ignobilis, non nobilis': |
być wieczny i dobry w wadze |
'dobry, wyborny, znakomity, bonus, egregius, singularis': |
Uźrzała żona, że jest dobry owoc jeść z tego drzewa a krasne na zrok, a k widzeniu rozkoszne (pulchrum oculis aspectuque delectabile) |
Widział jest pokoj, iż (vidit requiem, quod) jest dobry |
Tedy wezwaw Achys Dawida rzecze k niemu: „Żyw jest Pan, iżeś ty prawy a dobry przede mną, a wyjechanie twe a wjechanie (Biblia taborska: wygitie twe y wgitie) se mną jest na twirdze (exitus tuus et introitus tuus mecum est in castris)” |
Jako o moję winę nie zabit woł Jaszkowi tako dobry jako I 1/2 kopy ani o moje uręczenie 1419 |
tako (dobry) (...) jako coś: |
'dobry, łagodny, życzliwy, bonus, clemens, benevolus': |
Podług jegoż słowa człowiek słunie sprawiedliwy a dobry przez dobre a sprawiedne uczynki XV med. |
'przynoszący dobry skutek, korzystny, potrzebny, przydatny, qui boni aliquid efficit, utilis, necessarius, aptus': |
'mający dobry smak, smakowity, apetyczny, qui iucundi saporis est': |
Człowiek słunie sprawiedliwy a dobry przez dobre a sprawiedne uczynki XV med. |
Człowiek słunie sprawiedliwy a dobry przez dobre a sprawiedne uczynki XV med. |
Jako ten koń, ktory umarł w tem wściągnieniu, był tako dobry, jako dwie grzywnie groszy 1425 |
Swar dobry powszedni jest (rixatio bona cotidiana est) |
Raczczye vyedzyecz, yze then dobry czlovyek, pan Mykolay Sthary, nycz nye krzyw, kthorego Byenya powczyąga XV ex. |
'właściwy, dobry, rectus, bonus': |
Tedy wezwaw Achys Dawida rzecze k niemu: „Żyw jest Pan, iżeś ty prawy a dobry przede mną, a wyjechanie twe a wjechanie (Biblia taborska: wygitie twe y wgitie) se mną jest na twirdze” (exitus tuus et introitus tuus mecum est in castris) |
Eże cso Dobiegniew... list pokazał, jest dobry po prawu <z>sądu wyszedł 1399 |
Jacobus... za poczestnego... jest... prze dobry lud, z ktorym znajmość swoich czasow przyjął albo poznać mogł, ... mian, dzirżan i chowan 1474 |
Romiej biłl sie jako dobry człowiek podług jego szyku a jego odjechanim nie stała szkoda panu Komorowskie<mu> 1443 |
Ukazano jest ludu wszego świata, iżeś ty jeden sam dobry (quoniam tu solus bonus) a mocny we wszem krolewstwie |