matka |
'podobny do perły, koloru perły, margaritae similis, colore margaritario': perłowa matka 'macica perłowa, wewnętrzna powierzchnia muszli połyskująca tęczowo, matrix margaritarum': |
Teyczy davaya mego szyna yedynego, aby temv matka byla, yemvsch yestem oczyecz. Dzyvka navydza a czynyą ya matka |
Tv mvszy bycz przeczyvno, bo tv yedno Krystus yest studna vsvey ('wszej') pravdy sz yedne krayny, z drugyey krayny yest matka Iesucristuszova studnya vsvey ('wszej') mylosczy |
Gdysz w rozmislenyv zalyezzy matka cznooth rostropnoscz (in deliberatione consistat mater virtutum ipsa discretio) |
Wynidźcie, obeźrycie, corki Syon, czuż dziewki jerozolimskie, krola zbawiciela, kakoć ji koronowała matka jego, czuż synagoga |
Jaco Adamowa matka vydana za Drogoczinem przecziwo Besdrowscu, a Byesdrowsco przipadlo na Lesczinø babkø 1407 |
Gdyz yest myly Iesus tako sluzyl (pro slozyl) sve odzyenye..., snadz yedna suknya, ktorąz yemv matka vczynyla, s vyrzchv vtkala, vschytko yednem razem |
Gdysz w rozmislenyv zalyezzy matka cznooth rostropnoscz (in deliberatione consistat... discretio) |
Yze Orsula matka Stronislauiney Dobeslawa... ne nagabala o posak Chwalini ani sz nim w roczech stal<a> 1400 |
Yako matka moya nye bila vinowata trzech grzywen posziczonich pyenandzi Drogochnye, ale acz bila vynovata, zaplaczila 1428 |
Iako Matka Boza, taa gdy przesz vliczø sla, wszdi sye pospieszala do domv |
Jaco Potrassz y Helena ne ma vszitka tich penandzi sta *krziwen, czso ge wnosla gich matka swe macze<rz>isni w Kyyanczino 1406 |
Dzyevycza Marya, matka boza, przyvytala y (leg. ji 'go') mylosczyvye y począl<a> pytacz, yakoly szye rzecz myala o yey synye mylem |
Orsula, matka Stronislauiney, Dobeslawa... ne nagabala o posak 1400 |
W rozmislenyv zalyezzy matka cznooth (mater virtutum), rostropnoscz |
pierłowa matka |
O tem, yako myla matka boza napomynala boga oycza vschechmogączego o to, yze ono vesele, ktore myala przy począczyv svego szyna [...] |
Jsze matka Dambrowskych nye przedala oczczisny swey y ne wnoszla w Dambrowa, yedno swoy poszag 1436 |
Tyś mylostywa matka, ty thwe tyessys ('cieszysz') niebożątka XV p. pr. |
Iaco Wirzchoslawina matka bila w *strzimanu tey roley..., asz pan Jan poslal dwanaczcze plugow... i rolø przeoral 1404 |
Ianussewa matka yest naszey crwe, naszego clenota: trszy carpe o gedney glowe 1413 |
Dzyevycza matka mylosczyva zalobnye vezryavszy na nye (sc. apostoły) y rzekla yem |
[Maryja, matka Jezusa Chrystusa, Dei Genetrix] |
Tacz (sc. Matka Boża) darow bozych iesth pelna, abociem byla pobozna ca 1500 |
Matka boza vslyschavschy to, odmdlavszy na smyercz y padla |
Aczbi ta tho nyewyastha dzyatky s syebye bi myala porodzone,... przes tąn tho matkąn alysz do lyath rozvmv mayąn bicz trzimani i sprawyani, ale gdi ta tho matka thi tho dzyatky swe vzitecznye i opatrnye sprawya[cyz] (dummodo ipsa mater... utiliter et provide debiteque regat) |
Vesel szyą, bo bądzyesch vyesolych (pro vesele) y matka *vdroczonych (erisque solacium et mater afflictorum) |
Jaco matka Thomislaowa bila w trzimanu tich czøszczi..., a iaco geg Virzchoslawa ianla crziwdø czinicz, taco ne opuszcziwszi lath Thomislaow oczecz zazwal 1408 |
Marya matka boza cząstokrocz syadavala synem (leg. z synem) svoym Iesucristem (saepe cum... Iesu residebat) |
Dla szynaczka swoyego rada by vmarla (sc. matka) XV ex. |
Matka boza vschlyschavschy to, o[d]mdlavszy na smyercz y padla |
Yaco Yadwiga, Pyotrowa matka, bila nasza szyostra, naszey *crwey slachetne y naszego zawolanya Czolcow 1418 |
Tv [yedno] Krystus yest studna vsvey ('wszej') pravdy sz yedne krayny, z drugyey krayny yest matka Iesucristuszova studnya vsvey ('wszej') mylosczy [...] O przekląty Iudaszv, yen yesz <pośrod ich>, czemv szyą nye zgadzasch [...] thych to [s]krayn (quare non percepisti de condicionibus illorum, in quorum eras medium)? |
Iako matka boza taa, gdy przesz vliczø sla, wszdi sye pospieszala do domv |
Pakli w tey tho opyecze albo sprawye (in ipso regimine) dzyatek swogich... schkodna... nalezyona bi bila (sc. matka)..., ta tho opyeka... od ney ma bicz oddalyona |
Anna, matka gego, na kozdi dzen wiglyødala a syadala na wyrzchu geney gori podle drogy, otkødze moglabi swego sina z daleka zazrzecz gydøcego |
Jako Januszewa matka yest naszey crwe, naszego clenota: trszy carpe o gedney glowe na sczicze, zawolana Crakwicze 1413 |
Marya, matka boża, cząstokrocz..., mylosczyvye synem (leg. z synem) *vmavyanyv *myevalo (tenebat dulce soliloquium) o rozmayte rzeczy |
Iaco Wirzchoslawina matka bila w strzimanu tey roley do swego sziwotha 1404 |
O myly gospodnye, raczy vysluchacz, ocz czye tvoya matka proszy |
Vynydzczye, obezryczye, czorky Syon..., krolya zbavyczyelya, kakocz gy koronovala matka yego, czvsch synagoga |
Czczy matka j occza twego, abi wsedl gnew (leg. uszedł gniewu) mego |
'Matka Boża, Dei Genetrix': |
Nad anjoły, panno, jesteś powyszona, matka Boża zrządzona z Ducha Świętego ca 1500 |
'chrzestna matka, matrina': |
Bogiem Oćcem przeżegnana, by jego synu matka była, co by smutne ucieszyła Adamowo plemię 1453 |
Gdy dzieciątko jest płakało..., tedy matka poklęknęła, dzieciątku modłę dawała |
ojciec czeladny, matka czeladna, człowiek czeladny, rycerz czeladny |
w pl. 'rodzice, ojciec i matka, parentes, pater et mater': |
'rodzicielka, matka, parens, mater': |
pl. tantum 'ojciec i matka, rodzice, pater et mater, parentes': |
'rodzicielka, matka, parens, mater': |
'rodzice, ojciec i matka, parentes, pater et mater': |
'matka babki, mater aviae': |
Gdy była poślubiona matka Jesusewa, Maryja, Jozefowi, niżli (czy niźli) się seszli (antequam conveniret Mat 1, 18), naleziona jest w żywocie mając z Ducha Świętego |
'matka, mater': |
'matka, królowa pszczół, aptum rex': |
'matka, mater': |
'matka chrzestna, matrina': |
'matka prawnie zaślubiona, przez prawo uznana, mater legitime patri nupta': |
Tedy rzekła stara pani, jej matka: Panie gościu, nie smęci sie, i uczyniła mu pewne ślubienie |
Tych dzieci matka ma<sz> lepsze prawo ku najmowaniu domu jich trzech części, niżli (czy niźli) matka dzieci |
stara matka |
demin. 'matka, mater, matercula': |
Kczeszly myecz laszka moya y themu dnyow przedluzenye, thczy-sz oczcza y matka thwoya |
'ojciec chrzestny, matka chrzestna, testis baptismi, patrinus, matrina': |
Przez tę radość, jążeś tedy miała, kiedy jeś, jego matka, przede wszem światem przejawiła |
Bogosławiona ty miedzy niewiastami i twoja święta matka Anna, z ktorej narodziło się jest kromia grzechu i zmazy twoje święte... ciało XV ex. |
Nad anjoły, panno, jesteś powyszszona, Matka Boża srządzona z Ducha Świętego ca 1500 |
'nieprawny, nieślubny, non legitimus, adulter': macierz nieoddana 'matka nie zaślubiona prawnie, nie uznana przez prawo, mater quae legitime nupta non est': |
Bogiem Oćcem przeżegnana, by jego synu matka była 1453 |
Przyslo k temv, yze myly Iesus swą (leg. z swą) matka ostąly przy domv |
Święta matka pożądała, by apostoły widziała pirzwiej, niżliby (czy niźliby) umarła ca 1500 |
Iże moja matka k temu dziedzi<c>twu nic nie ma, tu gdzie pozwy kładą 1436 |
To dziecię umarło, a matka sie przypytowała (OrtOssol 58, 4: przypowiedziała się) ku części tego dziedzictwa (partem alloquitur scultetiae) |
'świadek chrztu, matka chrzestna, kuma (w stosunku do rodziców dziecka lub do ojca chrzestnego), baptismi testis, matrina: |
Janowi polecona miła jego matka, gdzież się dusza Krystowa z ciałem rozdzieliła 1453 |
Helijasz, kiedy głod cirpiał, do niektorej wdowy bieżał. Wdowa ta jest matka boża, k tej biegaj, o duszo głodna ca 1500 |
'matka, królowa pszczół, apum rex': |
Matka sie przypytowała ku części tego dziedzictwa rzekąc, iż na mię odumarła tej dziewki część tego to szołtystwa (OrtBr VI 362: na mię odumarła tej dziewki ta[j] część[i] tego to sołtystwa) |
Chczesli myecz laska bozu, czci ocza y matka swoya |
czysta corka, dziewica, dziewka, matka, panna: |
Gdy dzieciątko jest płakało..., tedy Matka poklęknęła, Dzieciątku modłę dawała |
Miła śmierci, gdzieś się wzięła, dawnoliś się urodziła? Rad bych wiedział do ostatka, gdzie twoj ociec albo matka |
'ojciec a. matka, pater sive mater', pl. porodziciele 'rodzice, parentes': |
(o Matce Boskiej, dicitur de Matre Dei) 'rodzicielka, matka, genetrix, mater': |
Maria, kyedy przyschla do Nazaretha, nalyazla svoye matka, alye yey oczyecz byl vmarl, takosch ya nalyazla z ynem mązem |
By jego synu matka była, co by smutne ucieszyła Adamowo plemię 1453 |
Gdy Syn Boży wstąpił w niebo, zostałać tu matka jego, długą chwilę żywa była, po swem sie synu wstążyła XV p. post. |
mać stara, stara mać, stara matka |
A gdy nie stawało wino (deficiente vino Jo 2, 3), rzekła matka Jesusewa |
Święta Matka pożądała, by apostoły widziała ca 1500 |
Tu jest ona wybrana panna, twa matka miła, aż tuta straszno stać |
'matka żony, mater uxoris': |
'matka żony lub męża, także inna powinowata lub krewna, mater uxoris vel mariti vel alia quaedam consanguinea vel affinis': |
'matka chrzestna, mater lustrica' (?): |
Matka... dla synaczka swojego rada by umarła XV ex. |
Świebodność Boga żywego wzniosła matka syna swego nad wszytki kory anjelskie XV p. post. |
'matka męża lub żony, teściowa, mater mariti vel uxoris, socrus': |
'matka męża lub żony, teściowa, mater mariti vel uxoris, socrus': |
Matka od sirot, ... ucieszenie wzdychających, ... Slutuj sie nade mną! |
Chczesli myecz laska *bozu, czci ocza y matka swoya (Dek VII 2. 3: swa) |
'ta która wydała na świat, rodzicielka, matka, parens, mater': |
Poszła Matka Boża po morzu zbirając złote pianki, potkal ją święty Jan: A gdzie jidziesz matuchno? Idę synaczka swego leczyć. Sic medentur pueros ca 1500 |