1. zostać (cf. Zb-) |
2. zostać (się) (cf. Zb-) |
zostać po kimś, zostać żyw, po kimś zostać żywy, po kimś (żywy) zostać, po śmierci czyjejś zostać |
(nieosob.) 'zostać w dawnej sytuacji, in statu priori manere': |
'pozostać w spadku, post alicuius mortem remanere': komuś: |
o zachowaniu dziewictwa przez Matkę Boską, de BVMaria virgine permanente: [dziewicą zostać] |
'znaleźć się w jakimś położeniu, stać się kimś, jakimś, in aliqua condicione permanere, aliquem fieri': [przeze czci ma zostać] |
Wiadomo bądź wam, iże obyczaje z stara dawna dzierżany mogą sie dobrze zostać (OrtMac 43: sie... ostać, OrtRp 21, 4: zostać sie może constare potest) podług prawa |
13. 'zostać sporządzonym, wykonanym, effici, fieri': a. (o dokumencie, de litteris publicis) 'zostać wystawionym, wydanym, edi, emitti': |
Jakokoli stary obyczaj dawnego prawa będzie odmienion w lepszy obyczaj, tako wżdy ma sie zostać, co sądzono starym obyczajem, choć ani wojt ten s tymi obyczajmi ku prawu nie przysiągł |
Jakokoli stary obyczaj dawnego prawa będzie odmienion w lepszy obyczaj, tako wżdy ma sie zostać, co sądzono starym obyczajem |
'położyć się, ułożyć się, upaść, zostać położonym, accumbere, cadere, poni'; |
'zostać potępionym (przez Boga), stracić prawo do życia w niebie, aeternis suppliciis a deo damnari': |
(o liście pozewnym, pozwie, de vocatione in ius scripta) 'dotrzeć do kogoś, zostać doręczonym, aliquem praesentem deprehendere, alicui reddi': |
'płodzić, zostać ojcem, gignere, patrem fieri': |
'stać dalej, wytrzymać, wytrwać, zostać, pozostać, remanere, perstare': |
przenośnie (o karze, dicitur de poena) 'przestać istnieć, zostać odpuszczonym, zmazanym, esse desinere, condonari, remitti': |
'zostać oddanym, reddi, restitui': |
'zostać zabitym, polec, zginąć, interfici, cadere, perire': |
przenośnie 'dać się opanować, owładnąć, zostać opanowanym, capi, occupari': |
'zostać policzonym na poczet zapłaty, wejść w ogólną sumę, partem totius debitae pecuniae fieri': |
Obwiniony o złodziejstwo alibo o zbojstwo (de furto vel spolio, ib. 58: o złodziejstwo alibo łupstwo, Dział 56: o złodziejstwo abo zboj) trzymi razy a sądem przekonany, przeze czci wiekujiście ma zostać |
'zostać jako nadwyżka, zbywać, superesse, superfieri': |
'przetrwać, zostać, manere, permanere': [zbyć bez szkody] |
Jakokoli stary obyczaj dawnego prawa będzie odmienion w lepszy obyczaj, tako wżdy ma sie zostać, co sądzono starym obyczajem |
'zostać potępionym (przez Boga), stracić prawo do życia w niebie, aeternis suppliciis a deo damnari': |
'zostać pozbawionym czegoś, privari': |
Jestli pirwej żony rzeczy chował (sc. mąż) osobnie i odłożył dzieciam <...>, co jest je miał z pierwszą żoną, ale jestli je wmieszał w obeście i nakładał albo targował, to jest iż sie jimi obchodził, tedy po jego śmierci mają zostać... pośledniej żenie |
Jestliby[ł] swojej pirwej żony rzeczy schował (sc. mąż) osobnie i odłożył dzieciom..., tedy ony rzeczy mają je dać jego dzieciom, co je miał z pirwą żoną. Al[bo]<e> jestli wmieszał <w obeście i> nakład<ał> albo natargował (OrtMac 53: targował), to jest iż z nimi obchodził sie, tedy po jego śmierci mają zostać... <u> poślednie żony |
nawrocić się 'zostać przywróconym do poprzedniego stanu, odzyskać poprzedni stan, restitui ad statum pristinum': |
nawrocić się 'zostać nawróconym, przyjąć właściwą religię, wyznanie, skierować się do właściwych zasad religijnych, moralnych, ad religionem veram, ad dei cultum convertere animum, fidem amplecti': |
Sąli ci przysiężni ludzie od miasta postawieni, aby miedzy sąsiady obeźrzeli albo oglądali miedznie <ściany> (OrtBrRp 92, 2: miedzne ściany) albo jinne krzywdy i o budowanie miedzy sąsiady rozprawiali, tedy ma przy tym zostać podług jich wyznania |
Ale kakoćkoli jest on Jozef w to był wierzył, iżeć Maryja miałać jest ona syna porodzić była a dziewicą zostać, a wszegdymci... jestci on był dwie babce wezwał |
'zginąć, zostać straconym, unicestwionym, perire, interire': |
'zostać skazanym sądownie na zapłacenie kary, podlec karze, pecunia ab iudicibus multari': |
(o terminie sądowym, dicitur de die iudicio constituta) 'zostać odłożonym, przesuniętym, differri, procrastinari': |
Nie chcieli tego zostać, by swej wolej skutkiem nie napełnili (nec desistent a cogitationibus suis donec eas opere compleant) |
z kimś: [w raju zostać] |
Takie dziedziny przedane abo zastawione podług dawności lat przerzeczonych mają zostać (perpetuo remaneant, Sul 65: ostaną) u tego, komu przedany abo zostawiony |
na czyjejś duszy zostać |
Circa sentenciam consulum zostać ma 1458 |
'zostać przy życiu, ocaleć, przetrwać, permanere, remanere, subsistere': |
zostać żywy, żywo: |
wyżej czegoś zostać: |
zostać gospodą: |
'być dłużnym, zostać winnym, succumbere, condemnari': |
Jakokoli stary obyczaj dawnego prawa będzie odmienion w lepszy obyczaj, tako wżdy ma sie zostać (utique istud potestatem habere debet, OrtMac 59: musi ostać), co sądzono starym obyczajem |
'być po czyjejś myśli, spodobać się, zostać uznanym za słuszne, placere, probari': |
4. wyraża pewną sytuację własnościową, posiadanie czegoś, prawo do rozporządzania czymś: a. wskazuje osobę uprawnioną do rozporządzania czymś: przy kimś (z)ostać '(po)zostać czyjąś własnością, in possessione alicuius rei manere': |
Tedy po jego śmierci mają zostać wszyćki niewiesckie (OrtMac 53: niewieście) rzeczy... <u> poślednie żony, co po niem żywa została |
'zostać ochrzczonym, baptizari': |
'dotrzeć, zostać dostarczonym, pervenire, afferri': [o modlitwie] |
Jestli pirwej żony rzeczy... wmieszał (sc. mąż) w obeście i nakładał albo targował, to jest iż sie jimi obchodził (OrtBr VII 557: obchodził sie), tedy po jego śmierci mają zostać... pośledniej żenie |
Sąli ci przysiężni ludzie od miasta postawieni, aby miedzy sąsiady obeźrzeli albo oglądali miedznie <ściany> (OrtBrRp 92, 2: miedzne ściany) albo jinne krzywdy i o budowanie miedzy sąsiady rozprawiali, tedy ma przy tym zostać podług jich wyznania |
Gdyby kto kogo zabił..., a tego zabitego człowieka... przyjaciel nie chciałby tego fordrować..., mali ten mordacz (OrtMac 61: morderz)... zostać w mieście? |
'zostać sądownie przyznanym, sententia iudicum alicui adiudicari, decerni': |
Po jego śmierci mają zostać wszystki niewieście rzeczy, co jim po niemiecku dzieją gerade (OrtBr VII 565: gierda), pośledniej żenie, co po nim została żywa |
'pozostać przy życiu, przeżyć, supervivere': |
odprawić się 'zostać załatwionym, mieć sprawę doprowadzoną do końca, dimitti, expediri, negotium suum confectum habere': |
Tedy ma przy tem zostać podług jich (sc. przysiężnych ludzi) wyznania i przy tym tako, gdzie ten człowiek miał swe tramy... przez rok i dzień przez prawnego nagabania |
ofierować się 'zostać ofiarowanym, być złożonym w ofierze, sacrificari, immolari': |
'zostać zniewolonym przez swoje oczy, być olśnionym, alicuius pulchritudine capi, deleniri': |
zostać gospodą |
'oblać się, zostać oblanym, madere, manare': |
Po jego śmierci mają zostać wszyćki niewiesckie (OrtMac 53: niewieście) rzeczy (supellectile), co jim po niemiecku dzieją gierda, <u> poślednie żony |
'umrzeć, zostać pogrzebanym, mori, sepulcro condi': |
'dostać się do piekła, zostać potępionym, in infernum descendere, damnatum esse': |
'zostać, pozostać, zatrzymać się, nie opuszczać jakiegoś miejsca lub kogoś, manere, morari, aliquem locum vel aliquem hominem non relinquere': gdzieś, w jakimś miejscu: |
'zostać przy życiu, ocaleć, przetrwać, nie być zniszczonym, zużytym, ostać się, superesse, vitam servare, servari, restare, non deleri, inutilem non fieri': |
'być dłużnym, zostać winnym, debere': |
'zostać, stać się czymś, jakimś [tu: zdrowym], aliquem vel aliquid fieri': |
To jimienie musi przy radźcach zostać na miesckie polepszenie (pro civitatis utilitate) |
'zostać uderzonym w twarz, alapam accipere': |
'zająć miejsce, znaleźć się, przebywać, pozostać, zostać umieszczonym, locum aliquem occupare, aliquo loco esse, commorari, collocari': |
'zostać zasiedlonym, założonym, powstać, colonos accipere, condi, fieri (dicitur de terra, oppido)': |
Jestli je (sc. rzeczy) wmieszał w obeście i nakładał albo targował, to jest iż sie jimi obchodził (si... supellectile cum alia uxore in utilitate et labore habuit), tedy po jego śmierci mają zostać wszystki niewieście rzeczy... pośledniej żenie |
'zostać zburzonym, zniszczonym, destrui, deleri': |
'opuścić się bezwładnie z góry na dół, spaść, zostać strąconym, decidere, praecipitari': |
'zostać zabitym, polec, interfici, cadere': |
'zostać skazanym na zapłacenie kary, podlec karze pieniężnej, uiścić karę pieniężną, pecunia multari, multam solvere': |
'zostać ukaranym za grzech, zło, peccati poenam ferre': |
'zostać na coś rzuconym, wlecieć na coś z rozpędem, in aliquid incidere, irruere': |
'spłodzić, zostać ojcem, gignere, patrem fieri': |
(o słowie, de verbo) pochodzić, wychodzić, wyjść z ust 'być wypowiedzianym, zostać wymówionym, dici, pronuntiari': |
'zostać oddanym, reddi, restitui': |
'zostać zakonnikiem, monachum fieri': |
'zostać zabitym, polec, interfici, cadere, perire': |
'zostać uderzonym w twarz, alapa affici, percuti': |
'zostać zranionym, vulnere affici': |
Kakoćkoli jest on Josef w to był wierzył, iżeć Maryja miałać jest ona syna porodzić była a dziewicą zostać, a wszegdymci... jestci on był dwie babce wezwał |
'zostać, pozostać, manere restare': |
stać się 'zostać stworzonym, creari, fieri': |
'zostać pozbawionym czegoś, ponieść szkodę, stratę, aliqua re privari, detrimentum, iacturam accipere': |
'być, zostać pozbawionym, aliqua re carere, privari': |
'zostać pozbawionym życia, vita privari': |
wyłamować się 'nie mieć w czymś udziału, zostać pozbawionym udziału w czymś, korzyści z czegoś, expertem esse': |
'zostać pozbawionym czegoś, aliqua re privari': |
'ujawnić się, ukazać się, zostać ujawnionym, apparere, in lucem prodere': |
'zostać uwolnionym od zarzutów, criminibus liberari': |
(o mowie, de verbis) 'zostać wypowiedzianym, dici, edici': |
(o pieniądzach, majątku, de pecunia, re familiari) 'pochodzić skądś, zostać skądś wziętym, exire, expendi': |
(o ustawie, zarządzeniu, postanowieniu itp., de edicto, sententia sim.) 'zostać ustanowionym, wydanym, ogłoszonym, edi, edici, constitui': |
(o wyroku boskim, de dei sententia) 'zostać wydanym, ogłoszonym, promulgari, edi': |
(o granicy, de limite) 'zostać wytyczonym, ustalonym, designari, constitui': |
'zostać wylosowanym, sorte exire, sortem accipere': |
'zostać skazanym na potępienie wieczne, poenae peccatorum post mortem luendae damnari': |
Wiadomo bądź wam, iże obyczaje z stara dawna dzierżany mogą sie dobrze zostać... a mogą je wypytać (pro wypisać) (OrtMac 43: wpisać) podług pospolnego prawa (ius commune circa praemissa conscribendo) |
'zostać ukaranym, ponieść karę, puniri, poena affici': |
udać się 'popaść w coś, zostać opanowanym, ogarniętym przez coś, in aliquid incidere, aliqua re corripi': |
'taki, który ma zostać zbudowany, wzniesiony, urządzony, construendus, aedificandus': |
(o roślinach, de plantis) 'wzejść, zostać wydanym, excrescere, provenire': |