często |
często a gęsto 'wielekroć, częstokroć, frequenter, plerumque, saepe': |
3. 'być często, saepius esse, fieri': a. 'być od czasu do czasu, nonnumquam adesse': |
Często wybyaly mye od mlodoszczy moyey, ale nye mogly s myę (non potuerunt mihi, Fl: ne mogly mne ostaczy) |
Aby w them, czo o wasz często mowya gadayacz quod de vobis frequentes detrahendo tractant (I Petr 2, 12) XV med. |
w związkach wewnątrz zdania dołącza na stopniu równorzędności (często z towarzyszącym spójnikiem a, i) część zdania, informując, że jest ona w tym rzędzie członem nie pierwszym, często ostatnim, kompletującym, czasem nieoczekiwanym 'a też, i też, i tak samo, atque, etiam, et eodem modo': |
'wielokrotnie, bardzo często, aż tak często, saepe, frequentissime, tam saepe': |
'las z barciami, często jako jednostka gospodarcza obejmująca 60 drzew bartnych': |
To wy sami często widzicie, iżci ociec i mać więceć oni młodsze dziecię miłują niżli starsze |
częście, częściej 'wielekroć, często': |
Powiadam wam zaprawdę, iże urępność czyni często z mężczyny niewieście sierce |
'budynek mieszkalny (często wraz z mieszkańcami i przynależnym gospodarstwem), samo mieszkanie, miejsce stałego pobytu, aedificium, domus (saepe una cum habitatoribus et re familiari), habitanti locus stabilis, cubiculum, interna domus spatia': |
w użyciu przysłówkowym 'łatwo, zwykle, często, facile, plerumque, saepe': |
'termin sądowy poprzedzony ustnym pozwem, często pozostający w związku ze znalezieniem u kogoś lica, tj. oczywistego dowodu winy lub przychwyceniem winnego na gorącym uczynku, dies iudicii habendi, qui vocatione in ius verbis facta constituitur, praecipue cum aliquis corpore delicti manifesto convincitur vel in recenti crimine deprehenditur': |
Też gdyby kmiecie o panowę winę często dziecskowani (cum ob culpam sui domini pignora fuerint recepta eisdem, Sul 61: kiedy o winę pana swego ciąża byłaby jim wzięta), mogą zbieżeć od takiego pana |
'ogrodzenie z kołów i desek, budowane często przed murem, umacniane ziemią, saepes e palis et axibus, saepe ante murum extructa et humo firmata': |
'długi a wąski kawał tkaniny, skóry czy sznur, często ozdobny, przewiązywany nad biodrami, zwykle na wierzchu ubrania, longum, angustum segmentum textilis, pellis, funis, saepe ornamentis instructus, super femora, plerumque summa veste cinctus' : |
1. o istotach żywych 'iść, udawać się, przemieszczać się, ire, se conferre, pergere, vadere, similia', przy czym często można dziś podstawić czasownik przedrostkowy, niedokonany lub dokonany: 'przychodzić, odchodzić, wchodzić, przyjść, odejść, pójść etc., venire, abire, intrare, egredi, similia': a. bez określeń lub z określeniami wyrażonymi bez użycia form deklinacyjnych: |
1. (o istotach żywych) 'zacząć iść, ruszyć w drogę, udać się, przemieścić się, przy czym często można dziś podstawić czasownik przedrostkowy przyjść, odejść itd., wyjątkowo niedokonany chodzić, incipere ire, proficisci, se conferre': a. bez określeń lub z określeniami wyrażonymi bez użycia form deklinacyjnych: |
(o istotach żywych) 'zacząć iść, ruszyć w drogę, udać się, przemieścić się, przy czym często można dziś podstawić czasownik przedrostkowy przyjść, odejść itd., wyjątkowo niedokonany chodzić, incipere ire, proficisci, se conferre': b. z określeniami wyrażonymi z użyciem form deklinacyjnych: aa. gen. do kogoś, czegoś: |
Bo Żydowie mieli ten obyczaj, iże często umywali ty sędy, w tychże jadali |
Jakośm (Spow 4: jakomkoli) co często zgrzeszył, tego mi dzisia żal ot mego prawego sierca i tego sie kaję |
Zły mnich... jestli wsiędzie na szkapicę, wetknie za nadrę kapicę, zawodem na koniu wraca, a często kozielce przewraca |
'mniejsza chorągiew wojskowa, często przymocowana do kopii lub lancy, będąca znakiem pewnej jednostki wojskowej, vexillum militare minus hastae affixum': |
'wyrażać życzenie, chęć otrzymania czegoś, zwracać się do kogoś w celu otrzymania, uzyskania czegoś (w wypadku zwracania się do boga też często modlić się), rogare, petere aliquid ab aliquo (etiam precari deum)': a. absolute: |
'mówić często, nieraz, dictitare': |
Ty wszytki ścieżki są mi jawny, bom jimi często chodził |
Urępność czyni często z mężczyny niewieście sierce |
To ustawienie... prze naszych rządziec drapieżstwo..., jeż często popełniają, do nich i do <na>miastkow jich (ad vices eorum gerentes)... rozciągamy |
'rodzaj opiętego krótkiego płaszcza, często pikowanego, rodzaj kurtki, vestis quaedam exterior arctiorque, quam saepe etiam xylino farciebant': |
Toć jest tako rzeczono, abychom nigdy się doszłymi a sprawiedliwymi nie czynili ni mienili, kakokole wiele i często dobrze bychom czynili XV med. |
'pasek noszony na biodrach, często ozdobny, cingulum, saepe ornatum': |
'pić często, saepius bibere': |
Zły mnich... jestli wsiędzie na szkapicę..., zawodem na koniu wraca a często kozielce przewraca |
'spieranie się o coś, spór, sprzeczka, kłótnia, awantura często prowadząca do bijatyki, też bicie się, bójka, discordia, contentio, iurgium, rixa': |
'często, nieraz, saepe, frequenter': |
Potrzebnościam świętych ludzi uczęstując, gospodarstwu przyjemność niesący często necessitatibus sanctorum communicantes, hospitalitatem sectantes (Rom 12, 13) XV med. |
Tamo był jeden ogrod, w ktoremże miły Jesus często bywał na noc (in quo pernoctare saepius consueverat Iesus) i modlił sie |
1. 'trzymając coś na rękach, plecach itp. chodzić z tym, dźwigać, też przenosić z miejsca na miejsce, zanosić dokądś, przynosić, doręczać, dostarczać komuś, ferre, gerere, gestare, portare, item transferre, afferre': a. bez określonego bezpośrednio kierunku i oznaczonego lokalnie celu bądź też wielokrotnie, często, zwykle: |
To się nowthno (leg. niejedną? nowotno?) dziejało, ale się często dziejało |
powodu, przyczyny jakiegoś, często niekorzystnego, stanu lub wypadku: |
(wyraz nadrzędny często pominięty, samo połączenie przyimkowe służy jako tytuł utworu, podaje treść następującego tekstu itp.): |
zaimek liczebny: 1. pytajny 'ile razy, wiele razy, jak często, quoties': a. w zdaniu wykrzyknikowym: |
'ćwiczyć się, wdrażać się, często powtarzać jakąś czynność, exercitari, consuescere': |
'naturalna lub sztucznie usypana kupa ziemi, kamieni (czasem nad czyimś grobem), często służąca do określenia granic posiadłości, kurhan, tumulus, lapidum terraeque congeries, quae saepe in alicuius sepulchro ponebatur, saepe etiam termini vice fungens': |
'mawiać, mówić często, nieraz, dictitare': |
'termin sądowy, poprzedzony ustnym pozwem, często pozostający w związku ze znalezieniem u kogoś lica, tj. oczywistego dowodu winy, np. kradzieży, terminus iudicii qui vocatione in ius verbis facta constituitur, praecipue cum aliquis in recenti crimine deprehenditur': |
'skórki zwierzęce z włosem (futro), dawane jako kara sędziemu za niesłuszne, niepotwierdzone w sądzie wyższym zaskarżenie jego wyroku (z możliwością zamiany na grzywnę pieniężną; często składane w sądzie jako zakład przed rozpoczęciem sprawy o naganę wyroku), pellis mustellae vel alterius cuiusdam ferae aut multa, quae poenae loco iudici dabatur': |
'termin sądowy, poprzedzony ustnym pozwem, często pozostający w związku ze znalezieniem u kogoś lica (tj. oczywistego dowodu winy, np. kradzieży itp.), terminus iudicii, qui vocatione in ius verbis facta constituitur, praecipue cum aliquis in recenti crimine deprehenditur': |
Jakośm co często zgrzeszył, tego mi dzisia żal ot mego prawego sierca (Spow 4: ze wszylkiego sierca) i tego sie kaję |
'odebrać siłą, często: odzyskać z powrotem, też uwolnić, vi auferre, eripere, item: recuperare, liberare': |
'przekop, dół podłużny wykopany w ziemi, często prowadzący wodę, fossa, saepe fossa, qua aqua ducitur': |
wskazuje inny, odmienny od dotychczasowego stan a. postać obiektu (często po czasownikach oznaczających działanie wywołujące zmianę, np. obrocić, przemienić itp.): |
'zagrodnik, chłop, który otrzymał od pana feudalnego nieduży kawałek roli, często ogrodzony, zwany ogrodem, hortulanus, qui vocabatur, colonus, qui a domino feodali agrum parvum, frequenter circumsaeptum, colendum accipiebat': |
Potrzebnościam świętych ludzi uczęstując, gospodarstwu (1449 R XXV 164: gospodarsku) przyjemność niesący często (necessitatibus sanctorum communicantes, hospitalitatem sectantes Rom 12, 13) XV med. |
Kaję sie teże, iżeśm ne popełniał sześciora miłosierdzia Tworca mego:... Jakośm to często omudził, tego mi żal |
Zły mnich... jestli wsiędzie na szkapicę..., zawodem na koniu wraca, a często kozielce przewraca |
'wozić raz po raz, często, z miejsca na miejsce, wozić wozem, curru vehere, transportare': |
'to co służy do przepasywania, pas (często ze schowkiem na pieniądze), cingulum (saepe marsupio instructum)': |
Ty wszytki ścieżki są mi jawny, bom jimi często chodził (omnia itinera eius frequenter ambulavi) |
Jako to wy sami często widzicie, iżci ociec i mać więceć oni młodsze dziecię miłują niżli starsze |
Często wybojowali mię ode młodości mojej, ale nie mogli mnie ostaci (etenim non potuerunt mihi, Puł: ale nie mogli s mię) |
Kapłanie, chcesz polepszyć dusze swej, nie mow często: Piwa nalej! 1414 |
'jadalny owoc drzew, fructus arboris ad vescendum aptus', często coll. 'owoce, także jadalne plony ziemi, fructus (plur.), etiam fruges terrae ad vescendum aptae': |
'przeźroczysta bezbarwna ciecz wypełniająca zagłębienia ziemi, bijąca z ziemi lub spadająca deszczem, służąca jako podstawowy napój, aqua' (często w liczbie mnogiej): |
'ilekroć, ile razy, jak często, quotiens, quam saepe': |
'często, częstokroć, wiele razy, wielokrotnie, saepe, crebro, frequenter': |
'często, częstokroć, wiele razy, wielokrotnie, saepe, crebro': |
Zawodem na koniu wraca (sc. zły mnich) a często kozielce przewraca |
Jestliby kto ocz <p>roznie albo nie bacząc przysięgał..., jakoż to sie często przygadza w wielomowieniu (in multiloquio), tedy taki... ma rozmyślić, co udziełał 1484 |
w związkach wewnątrz zdania dołącza na stopniu równorzędności (często z towarzyszącym spójnikiem i, a) część zdania, informując, że jest ona w tym rzędzie członem ostatnim, kompletującym, czasem, nieoczekiwanym 'i, i też, nadto, et, et etiam, praeterea': |
Miła bracia, powiadam wam zaprawdę, iże urępność czyni często z mężczyny niewieście sierce |
'uderzyć, zadać cios (często śmiertelny), zabić, percutere, plagam inferre, interficere': [przysięga porazi] |
Kapłanie, chcesz polepszyć dusze swej, nie mow często: Piwa nalej!... Więc z nich (sc. kapłanow) kłamają chłopi, a rzekąc: Szaleni są popi 1414 |
'miejsce przy ścianie (często z łożem) naprzeciw wejścia do izby, spatium parieti adiacens, ianuae oppositum (ubi saepe lectus positus erat)': |
środek, punkt mniej więcej jednakowo oddalony od brzegów przedmiotu, miejsce w obrębie, w granicach czegoś położone, locus medius', często ma wartość przyimków 'w, przez, wewnątrz, między, pośród, z, spośród, in, intra, inter, in medio, per, in medium': |
Często Bogu Wszechmogącemu służył swemi nabożnymi modlitwami (Deo semper exhibebat cum devotione) |
Dziatki miłe, iże jako to... dobrze wiecie i teże wy o tem to często słychacie |
'wiązka zżętego zboża (wyjątkowo innych roślin), często jako świadczenie w naturze na rzecz pana feudalnego, manipulus frumenti demessi (rarissime alterius plantae), saepe ut tributum domino feodali solutum': |
w związkach wewnątrz zdania dołącza na stopniu równorzędności (często z towarzyszącym spójnikiem i, a) część zdania, informując, że jest ona w tym rzędzie członem ostatnim, kompletującym, wymiennym, czasem nieoczekiwanym 'i, i także, nadto, et, et etiam, praeterea': |
Jako to wy sami dobrze wiecie i teże wy o tem to często słychacie |
'sznur skręcony z włókna, w pl. też często więzy, pęta, funis, pl. saepe vincula': |
Często wybijali (expugnaverunt) mię ode młodości moje |
wymienia to, do czego coś przynależy (wyrażenie przyimkowe można często zastąpić przymiotnikiem lub genetiwem rzeczownika), significat rem vel personam, ad quam aliquid pertinet: |
Zły mnich... Jestli wsiedzie na szkapicę, wetknie za nadrę kapicę. Zawodem na koniu wraca, a często kozielce przewraca |
'często albo gromadnie coś robić, gdzieś bywać, saepius vel cum aliis aliquid facere loco quodam esse': |
Najdę często w nabożnem ukazaniu skrytego anjoła nieczystoty |
Dileccio sine simulacione odientes malum, adherentes bono,... honore invicem prevenientes, sollicitudine non pigri, spiritu ferventes, domino servientes..., in tribulacione pacientes, oracioni insistentes, necessitatibus sanctorum comunicantes, hospitalitatem sectantes gościnności naśladujący (Rom 12, 13, SKJ I 58: gospodarsku, var.: gospodarstw<u>, przyjemność niesący często, R XXV 164: gospodarsku [...] noszący) 1435 |
'człowiek często przygnębiony, zatroskany czy gwałtownik, awanturnik, homo saepe demissus, providus seu vehemens, litigiosus': |
'przedmiot, często ozdobny, w kształcie kulki czy węzła służący jako zapięcie, guz, ornamentum, saepe ad instar globuli vel nodi ut orbiculus, fibula, usitatum': |
'przedmiot, często ozdobny, w kształcie kulki czy węzła służący jako zapięcie, guz, ornamentum, saepe ad instar globuli vel nodi ut orbiculus, fibula, usitatum': |
'teren bagnisty, często porośnięty roślinnością nadwodną, mokradło, trzęsawisko, locus paluster, saepe plantis aquaticis tectus, loca limosa, uliginosa': |