| długo |
| W połączeniach z przysłówkami: kako, jako długo 'jak długo, quamdiu': |
| 7. czasowego tako długo, tako dawno: a. równoczesnego 'tak długo, póty (póki), tamdiu donec': |
| tako długo – kako (dokąd) długo, aliż, aż(e), poko |
| długo i krotko, krotko albo długo |
| czasowego bezpośrednio następczego tak długo 'aż, póki nie' tamdiu (donec)': |
| bezpośrednio następczego 'tak długo, póty (aż, póki nie), tamdiu (donec)': |
| 'cierpliwy, patiens': [długo czakający Gospodzin] |
| długo bydlący |
| długo czakający |
| 3. wprowadza zdanie czasowe: a. równoczesne 'dopóki, jak długo, quamdiu, dum, donec': |
| tak długo, poki: |
| A mieszczanin też, kako długo (OrtMac 122: jako długo) ma czekać? |
| Tako długo ma być ciądzan, ... kako długo (tamdiu..., quamdiu) ta wina nie będzie zapłacona |
| Sietmdziesiąt (Dział 60: siedmnadzieścia) ta wina, rzeczona niemiłościwa, jaż jest cztyrnaćcie grzywien, przez miłości, a przeto tako długo ma być ciądzan, jen zabił ślachcica, kako długo ta wina nie będzie zapłacona |
| (o czasie de tempore) 'długo trwający, długi, longus, diuturnus': |
| Pilat... wyszedł do Żydow, bo baczył dobrze, iże im było barzo nielubo, iże s nim (sc. z Krystusem) tako długo mowił |
| tako długo, poko: |
| W połączeniach wymiennych na przysłówek prosty lub złożony z przyimkiem: aa. '(na) długo, (na) krótko, in longum seu breve tempus, longo seu brevi tempore': w gen.: |
| Będzieli gość gościowi albo jinnemu człowiekowi, co tu w tym prawie winowat, [nie jest] za rękę dan (o dług), tedy wojt ma ji jemu dać schować tako długo, aż mu ten dług zapłaci |
| Długo biwszy się z nim, aż podał tył dyu pugnando convertit in fugam ca 1428 |
| Wędą ryby łowili... tako długo, aż jim jął bronić 1408 |
| 2. o czasie a. 'długo, dłużej, diu, deinde, ultra, amplius': |
| 'długo, przez czas dłuższy, diu': |
| 'za jak długo, quo tempore': |
| 'od dawna, długo, dudum, antiquitus, diu': |
| Maciej... jest przedał... łąkę, ktoraż leży miedzy Gołkową łąką a miedzy Siodlarzową tako długo, szyroko, jako szyroko leży ot Pilce 1463 |
| Przebywał jeśm... w Cedar: długo bydliła dusza moja (multum incola fuit anima mea) |
| 'długo żyjący, longaevus': |
| 'długo żyjący, longaevus': |
| Weźmi makuch *linum i *trze go długo w doniczce, fasbirem nie zadanym zalewając XV p. post. |
| Veniens Suszka ad banitum iudicium podał imienie w wojtowstwo, tako długo i krotko, jako sam miał, Olbrachtowi 1432 |
| Weźmi makuch *linum i *trze go długo w doniczce, fasbirem nie zadanym zalewając, aliż będzie jako maść XV p. post. |
| wprowadza zdanie pytajne 'jak długo, quousque': |
| 2. wprowadza zdanie czasowe: a. równoczesne 'jak długo, póki, quamdiu, dum, donec': |
| wprowadza pytanie niezależne (o czas) 'jak długo, dokąd, quamidiu, quousque?': |
| 1. wprowadza pytanie niezależne: a. o czas 'jak długo, dokąd, quamdiu, quousque?': |
| K temu pytają ci jistni, co k niemu sie przypowiadają, kako długo ma mieć frystu |
| <A>czby dzieci młode lat doskonałych jeszcze nie miały a o dziedzinę byłyby przed sąd pozwany..., tedy sędzia prawo ma odłożyć i zawiesić tako długo, aż dzieciem lata wynidą |
| Mogą<li> ty dzieci odzierżeć swoję oćczyznę prawem czyli nie, albo kako długo to się zawlec (OrtMac 29: się... wlec) ma ku końcu (qualiter se prosequi debent pro fine)? |
| Jam... dług zapłacił a ten-em list wierząc jemu przy nim zostawił... tako długo. Mali świadectwo tego lista przed się jić? |
| Pani... po śmirci męża... jako długo ku wtorej swadźbie nie pojdzie (quamdiu ad secundas nuptias non convolaverit), w pokoju będzie mięszkać |
| wprowadza pytanie niezależne (o czas) 'jak długo, dokąd, quamdiu, quousque': |
| 2. wprowadza zdanie czasowe: a. równoczesne 'dopóki, jak długo, quamdiu, dum, donec': |
| 1. wprowadza zdanie czasowe: a. równoczesne, 'dopóki, jak długo, quamdiu, dum, donec': |
| o czasie 'dopóty, tak długo, tamdiu': |
| <A>czby dzieci młode lat doskonałych jeszcze nie miały (pueri impuberes ante legitimam aetatem, Sul 54: przed sprawnymi laty), a o dziedzinę byłyby przed sąd pozwany..., tedy sędzia prawo ma odłożyć i zawiesić tako długo, aż dzieciem lata wynidą |
| Maciej... jest przedał... Janowi... ląkę... tako długo, szyroko, jako szyroko leży ot Pilce 1463 |
| 'dopóty, tak długo, tamdiu': |
| Aczby dzieci... o dziedzinę byłyby przed sąd pozwany, a ty to dla niedostatku lat... odjąć się prawem (litem contestari) nie mogą, tedy sędzia prawo (eadem litis contestatio) ma odłożyć i zawiesić tako długo, aż dzieciem lata wynidą |
| Weźmi makuch linvm i trzy jego długo..., namaż szyroki, długi płat ot kolana do przyszwy, a tam ot ciała namaż płat tenże białkiem zbitym spienionem XV p. post. |
| Przeto w zapowiedzi położono ty dłużne pieniądze (OrtOssol 65, 3: przeto zapowiedź położono o ty zapowiedne pieniądze [y] u jednego dobrego człowieka k wiernej ręce tak długo, ażby ukazał, co za prawo ma k tym pieniądzom |
| Przeto zapowiedź położono o ty zapowiedne pieniądze (OrtMac 87: w zapowiedzi położono ty dłużne pieniądze) u jednego dobrego człowieka k wiernej ręce tako długo, ażby ten, co je zapowiedział, ukazał, co za prawo ma ku tym pieniądzom |
| 'bardzo długo, diutissime': |
| Możeli sie to wszytko przedłużyć aż tako długo (si istud totum se prolongare possit tamdiu), iżby ty dzieci lata miały |
| Miły Jesus kiedy był w męstwie..., począł częstokroć chodzić na puszczą a tam długo mieszkawał, modląc się Bogu Ojcu (ibi diu permanens patrem adoravit) |
| A gdyż o tem na myśli przemyślał (sc. Raguel, cum nutaret), długo nie daję otpowiedzi proszącemu |
| A za tym słowem wstawszy Piłat i wyszedł do Żydow, bo baczył dobrze, iże im było bar-zo nielubo, iże s nim (sc. Jesusem) tako długo mowił |
| Idąc niewiasta jedna, ktoraż miała ciekącą niemoc a tę istną niemoc długo cirpiała (haemorrhoissa mulier quaedam vocabatur, quae per fluxum sanguinis diu gravabatur)... dotknęła sie jego podołka odzienia jego, natychmiast była uzdrowiona a natychmiast jej niemoc sie ustawiła ciekąca (confestim stetit fluxus sanguinis eius Luc 8, 44) |
| Przezto tako długo miły Jesus odwłoczył swe jęctwo, aby jego zwolenicy mieli czas ku ucieczeniu |
| Gdy przydzie dzień prawu prawy wyłożony, ktorą godzinę a kako długo przysiężnicy powinni są siedzieć?... Gdy przydzie położony dzień prawu, tedy... ma na stolec sieść wojt z przysiężniki na ławicy |
| Fałszywy mi świat powiedał, bych ja długo żyw byci miał |
| Weźmi makuch linum i *trze go długo w doniczce fasbirem nie zadanym zalewając, aliż będzie jako maść XV p. post. |
| Nasz mieszczanin mowi, iż wie jeszcze jednego w jinych stronach dalszych, co słucha k temu jimieniu. K temu pytają..., kako długo ma mieć frystu, aby tego pewność ukazał: rok-li czy dzień-li albo więcej? |
| Kako długo kłaść będę rady w duszy mojej (quamdiu ponam consilia in anima mea) a boleść w siercu mojem? |
| Aczby kapłana... gdziekole by zabito..., tedy ta parochija ma być zaklęta, gdzież służba boża nie ma być tako długo (et ideo in eisdem divinum officium non debet celebrari), aliż winowaciec będzie wydan biskupowi |
| Weźmi makuch linum i trzy[e] go długo..., namaż szyroki, długi płat od kolana do przyszwy! XV p. post. |
| Gdy wyleganiec pojmie wyleganicę, a ci to mają dzieci, a ty dzieci mają jine dzieci, mogą ty dzieci odzierżeć swoję oćczyznę prawe<m>, czyli nie, albo kako długo to się zawlec ma ku końcu? |
| Franc(z)ek (czy Frąc(z)ek), gdyż mu się tako długo zapłata nie zstała konieczna, chciał targ wzrzucić |
| <A>czby dzieci młode lat doskonałych jeszcze nie miały a o dziedzinę byłyby przed sąd pozwany, a ty to dla niedostatku lat abo rozumu odjąć się prawem nie mogą, tedy sędzia prawo ma odłożyć i zawiesić tako długo, aż dzieciem lata wynidą |
| Dyu pugnando conuertit in fugam długo biwszy się z nim, aż podał tył ca 1420 |
| A gdyż o tem na myśli przemyślał, długo nie daję otpowiedzi proszącemu (non daret potenti ullum responsum), rzecze jemu anjoł |
| 'tak długo jak, dopóki, tam diu quam, dum' (?): |
| Miał jego rzecz oprawiać tako długo, jako by Mikołaj ściał 1393 |
| Iż Mikołaj dał dwa źrzebca Szczepanowi a on miał jego rzecz oprawiać tako długo, iako by Mikołaj chciał 1393 |
| wprowadza zdanie czasowe równoczesne 'jak długo, póki, quamdiu, dum, donec': |
| 'długo trwać, longe manere, stare, durare': |
| Ale we trzech wi<e>lkich sądziech, gdy bywają jeden na świętego Jana i Pawła dzień..., trzeci na dzień świętej Agaty, gdy burgrabia siedzi na sądzie a tako długo, poki on siedzi, jest wina ośmdziesiąt szelągow drobnych pieniędzy |
| I przecz tak długo mieszka przyć syn moj? Izali jest tam ostawion (quare detentus ibi)? |
| Mogąli ty dzieci odzierżeć ojczyznę swoję... czyli nie, albo jako długo to się ma wlec (OrtOssol 30, 4: się zawlec) do końca (qualiter se prosequi debent pro fine) podług prawa? |
| Mistrzowie mają ono wszytko mocnie wziąć a tako długo chować, iżby sie ktory z rodzaju onego umarłego ozwał z do<s>tatecznym świadectwem 1491 |
| Kako długo ma[ją]<my> czekać tych pieniędzy położenia? |
| Miłosierdny Gospodzin, długo czakający i wielko miłosierdny (multum misericors, Puł: wieliko miłosierny) |
| Długo biwszy się, diu pugnando, s nim, aż podał tył ca 1428 |
| Barzo długo mogli być żywi na świecie prze ich sprosne używanie (vivebant quam longissime ob victus simplicitatem) |
| Tedy Franczek, gdyż mu się tako długo zapłata nie zstała konieczna, chciał targ wzrzucić (Sul 37: aby mogł rozsypać ten targ) |
| Gdy przydzie dzień prawu prawy wyłożony (dum dies expositus iudicialis advenerit)..., kako długo przysiężnicy powinni są siedzieć wojtowi k sądu |
| Ma ta<ki to> wygnany i wypędzony obw<ieszczon?> być i wymienian w tem to bracstwie tako długo, aże sie polepszy 1484 |
| Weźmi makuch linum i *trze go długo w doniczce..., aliż będzie jako maść XV p. post. |
| Gdy klęty do ktorego miasta... albo kościoła... wstąpi, tam nie mają śpiewać (tunc cessetur a divinis) tako długo, aliż wyjedzie z onego miasta |
| Cokolwiek onego to umarłego rzeczy... zostało..., tedy mistrzowie mają ono wszytko... tako długo chować, iżby sie ktory z rodzaju onego umarłego ozwał..., a jesliby on umarczyznę mieć chciał, tedy jemu nie mają odmawiać 1491 |
| Cso jest Mikołaj posiekł łąkę, to jest posiekł, iże mu zastawiono; i jest w trzymaniu tako długo, jako jego listy mowią, nie wypuszczając 1418 |
| Herod tegodla długo czekał, iż nie posiekł dzieci, aby mogł wypytać Jesusa (ut Iesum posset indagare) |
| Nicolaus... zastawia połud<zi>ałek od słońca zachodu tako na trzy długo i tako szyroko, jako sam pola dzierżał 1478 |
| 'jak długo, quamdiu': |
| 'długo żyjący, stary, longaevus, senex': |
| Gość z zakładem, co mu zastawiają za wyznany dług, mali czekać... podług prawa, bądź zakład jidący albo niejidący (OrtOssol 89, 2: bądź zakład jidący albo niejidące jimienie), a mieszczanin też jako długo ma czekać, a musząli zakład brać |