| drzwi, dźwi |
| Poloz, panye, strozø vstam mogim y drzwi ogarnyenya (ostium circumstantiae Psal 140, 3, Fl: drzwy okolo stoyøcze) wargam mogim |
| 'posługując się zaporą albo kluczem uniemożliwić otwarcie drzwi, zaryglować drzwi, obserare, clave vel repagulo claudere ianuam': |
| Marcin beszal gwaltem na *Thawlodno, *dzewko vranil, drzwi roszbel 1403 |
| 'zamknąć, claudere, occludere': [zaparte drzwi] |
| 'otwór wejściowy, zasłona (drewniana lub inna) otworu, drzwi, ianua, porta, fores, ostium': |
| 'drzwi dotyczący, używany do drzwi, qui ad ianuam pertinet, qui ianuae est': |
| Ostium, id est Sacram scripturam mowy przestworna wymowa jako drzwi otworzona (war. lub.: dzw<i>rze mowy, id est przestrona wymowa jako drzwi otworzone; orantes simul et pro nobis, ut deus aperiat nobis ostium sermonis ad loquendum mysterium Christi Col 4, 3) 1471 |
| Thoma... szamodzewyath przibegl gwaltem mocza ną pana Borkow dom y bil, mordowal w dom, y slachczicza w domu ranyl, y drzwi schekl, y okna 1432 |
| 'obudowa otworu wejściowego, tzw. odrzwia, do których przymocowywano drzwi, też drzwi, wejście, postes, etiam ostium, aditus': |
| 'zewnętrzne drzwi dwuskrzydłowe budynku, ogrodzenia, murów, podwoje, wierzeje, brama, też samo skrzydło takich drzwi, ianua, fores, ostium, porta, valva': |
| Yaco Marcin... *dzewko vranil, drzwi *roszbel, prawa v *szaltisa ne poszandal 1403 |
| Gdyż byli blisko ku wyłamaniu drzwi (ut effringerent fores), tedy mężowie wpuścili Lota... a zawarli drzwi |
| Iaco w lesech drew sekirami wirøbili (Puł: wyrøbaly) drzwi iego (exciderunt ianuas eius) |
| 'obręcz, w którą wchodzą bieguny obracające drzwi, co tworzy prymitywne zawiasy, pars cardinis, in qua uncus vertitur': |
| Byli blisko ku wyłamaniu drzwi (iamque prope erat, ut effringerent fores) |
| Iże spadł z stolca wznak za drzwi (iuxta ostium I Reg 4, 18) |
| 'urządzenie służące do zamykania, zabezpieczania przed otwarciem (drzwi itp.), sera, claustrum, repagulum': |
| Venit Ihus ianuis clausis, a drz[i]wi były zamkniony (PF IV 573: przez otworzenia drzwi) et stetit in medio et dixit eis (Jo 20, 26) XV in. |
| 'zasuwa, rygiel u drzwi, pessulus, obex': |
| Wyszedł k nim Lot, zatworzył za sobą drzwi (egressus..., post tergum occludens ostium) |
| Otworzyli drzwi kościelne a naleźli swoje bałwany wszytki rozmiatany (idola deiecta atque sparsim super terram singula proiecta) |
| 'rodzaj metalowego (dwuczęściowego) okucia na odrzwiach lub ramie okiennej, służącego do obrotu skrzydła drzwi lub okna, cardo, fulcimentum ferreum, quo fores vel fenestrae nituntur verturturque': |
| Jam drzwi, przez mie wnidzieli kto, zbawion będzie, a wnidzie i wynidzie, i najdą pastucha (per me, si quis introierit, salvabitur et ingredietur et pascua inveniet Jo 10, 9) |
| 'zasuwa, rygiel u drzwi, repagulum, pessulus': |
| Matał się (sc. Dawid) miedzy jich rękama (collabebatur inter manus eorum), o drzwi się tłukąc i ciekły jemu śliny na brodę |
| Spadł (sc. Eli) z stolca wznak za drzwi a złomił głowę (fractis cervicibus I Reg 4, 18) i zdechł |
| 'podpora ukośna u drzwi, wrót, okien, słupów itp., fultura transversa ianuarum, portarum, fenestrarum, sim.': |
| 'zasuwa, rygiel u drzwi, pessulus, obex': |
| Proszę cie, nie dziwuj mi (noli mihi molestus esse Luc 11, 7), bociem juże moje drzwi zamknął... nie mogęć wstać, abych ci dał |
| 'drzwi, brama, porta, postes, fores': |
| 'drzwi, otwór wejściowy, zasłona (drewniana lub inna) otworu, ianua, porta, fores, ostium, limen': |
| 'mała kłódka, zasuwka, zapora do drzwi, sera parva, serula, claustrum': |
| 'kółko (uchwyt) u drzwi cerkwi lub synagogi, na które przysięgali prawosławni lub Żydzi, anulus in ostio ecclesiae ritus Graeci, in quem fideles eiusdem ritus iurabant vel in ostio synagogae, in quem Judaei': |
| 'kluczem drzwi otworzyć, (clave) aperire, reserare': |
| Hic latet, ecce lupus movet hostia, voce exprimit, ut pateant hostia clausa, głasa, <by> otw[th]orzonymi były zaparte drzwi 1466 |
| 'otworzyć, odemknąć, np. bramę, drzwi, umożliwiając dostanie się do środka lub wydostanie na zewnątrz, aperire, reserare, patefacere': |
| 'oprawa drzwi, futryna, antepagmentum': |
| Jako mnie Jan nie dał okien wyrębić, ani drzwi czynić, aliżby izba była gotowa 1429 |
| Położ, Gospodnie, strożą ustom mojim a drzwi około stojące (ostium circumstantiae) wargam mojim |
| Wyszedł k nim Lot, zatworzył za sobą (post tergum) drzwi |
| 'hak u drzwi, u okna, cardo': |
| 'czop, na którym się obracają drzwi, cardo forium': |
| Około kościoła bożego bydlili w strożach swych, aby gdyżby czas był, oni rano otwierali drzwi (ut... aperirent fores) |
| Ianuis clausis przez otworzenia drzwi (venit Iesus ianuis clausis et stetit in medio Jo 20, 26) ca 1450 |
| 'dostać się siłą, wedrzeć się do zamkniętego pomieszczenia, uszkadzając drzwi, vi irrumpere (in domum clausam foribus effractis)': |
| A ci wszytcy, csoż to tamo stali, porażeni ślepotą (eos... percusserunt caecitate)... tako, aże nie mogli drzwi naleźć (eos... percusserunt caecitate) |
| pl. tantum 'drzwi zewnętrzne dwuskrzydłowe, wrota, podwoje, valvae externae bifores, ostium': |
| 'słupy, na których wiszą skrzydła drzwi, postes, quibus fores appenduntur': |
| 'drzwi, wejście, fores, ostium': |
| 'zgięty pręt żelazny wbity końcami w odrzwia, drzwi, dyby itp. dla ich zamknięcia za pomocą łańcucha albo sztabki żelaznej, clavus ferreus, incurvatus, repagulum vel catenam forium excipiens': |
| Ci wszytcy... porażeni ślepotą..., tako aże (ita ut) nie mogli drzwi naleźć |
| Tedy mężowie wpuścili Lota a wzięli ji k sobie (introduxerunt ad se Lot), a zawarli drzwi |
| Matał się miedzy jich rękama, o drzwi się tłukąc (impingebat in ostia portae, MamLub 68: o dźwirzy się tłukł) |
| Jako ja nie przybiegł do wsi Janowej... ani drzwi złupał, ani domu tłukł gwałtem siłą 1465 |
| Jako w lesie drzewnem z siekirami wyrąbali drzwi jego wtąż (in idipsum, Fl: w toż istne) |
| (o oknach, drzwiach, de fenestris, portis) 'wyłamać, wyważyć, elidere, effringere, excutere': |
| Je[n]że to gdyż był uźrzał, wybiegł jest p<r>zeciw jim (cucurrit in occursum eorum) se drzwi swego stanu |
| Eż Jan... troich drzwi nie wybił 1400 |
| Doszedłem czołem drzwi XV ex. |
| 'drzwi zewnętrzne, brama, wrota, ianua exterior, porta, fores': |
| Jako mnie Jan nie dał okien wyrębić ani drzwi czynić, aliżby izba była gotowa 1429 |
| Oćcowie naszy... zawarli drzwi, jeż były w przystrzeszu, i ugasili świetedlnice (exstinxerunt lucernas) |
| Zawarli drzwi... i ugasili świetedlnice (lucernas) |
| Crepuerunt fores skrzypnęły drzwi ca 1500 |