| WODY LĄDOWE. MORZE |
| morze |
| 'wypływać na morze, navem solvere, e portu exire': |
| wstąpać w morze |
| o wodzie, de aqua: [zgromadzenie wod nazwał morze] |
| (o cieczy, de liquore) 'burzyć się jak kipiąca woda, pienić się, falować gwałtownie, fervere, aestuare': [morze wrające] |
| [Morze Solne] |
| 'wyschnięte morze, mare exsiccatum': |
| Wszedl gest pharao... s gesczy (leg. s jeźdźcy) swogymy w morze y swadl (pro swodl) na ne gospodzyn wodi morzke. Ale synowe *ysrahelsky chodzyly (BZ: chodzyly søø) po svsy (ambulaverunt per siccum Ex 15, 19) poszrod gego |
| Przed oyczy gych czynyl dzywy w zyemy Egypta... Rozdarl morze y przewyodl ye, y postawyl wody yako w męchyrzu. I wywyodl ye w oblocze dnyowym (et deduxit eos in nube diei, Fl: w oblok dnowi, leg. dniowi a. dniowy) |
| Tesch podobno krolewsthwo nyebyeskye szyeczy, nyevodv vpusczączemv v morze, ktorasz zaymye s kazdego rodv rybnego (sagenae... ex omni genere piscium congreganti Mat 13, 47, R XXIV 86: sze ffszego rodu ryb szgromadzagączemu) |
| To morze welike y szyrokee røkama (hoc mare magnum et spatiosum manibus) |
| Ize iego (sc. jest) morze y on vczinil ge, y ziemyą *zalizili (siccam... formaverunt Psal 94, 5, Fl: stworzile, Puł: vczynyly) rance iego |
| Gen rozdzelyl Morze Czyrwone w rozdzelena (qui divisit mare Rubrum in divisiones) y wywodl Yzrahel przez posrzod gego |
| Gen rozdzelyl Morze Czyrwone w rozdzelena (qui divisit mare Rubrum in divisiones) |
| Tedy vøcz morze gestcy szø ono bilo na obe strone rostøpylo, tako yszecz ony szø ge byly tako szucho przesly, ascy ony svich nok... ne *szocz ony byly rosmoczyly |
| Chwalcze gi (sc. boga) nebo y zema, morze y wszelike lapaiøcze (omnia reptilia, Puł: gmyrzøcza) w nich |
| To morze welike y szyrokee..., tamo lodzye (naves) przedø |
| Watr polnoczni (aquilonem) y morze ty ies stworzil |
| Przeto poslal gemu Iram po swich slugach lodze y plawce (naves et nautas) vmyale na morze |
| Tedy vøcz morze gestcy szø ono bilo na obe strone rostøpylo |
| Naczinyl bil (fecerat) Iozaphat korabyow na morze, abi na nych plinøl do Offyr po zloto |
| Odyøl ge (sc. morze) pan wyenym wyatra wyelmy naglego (flante vento vehementi) |
| Rozdarl (sc. bog) morze y przewodl ie, y postawil wody iaco w møchirzu (statuit aquas quasi in utre) |
| Gen (qui) rozdzelyl Morze Czyrwone w rozdzelena y wywodl Yzrahel przez posrzod gego |
| Zgromadzenye wod nazwal (sc. bog) morze (congregationesque aquarum appellavit maria) |
| Wszedl yest yezdeczky farao z wozmy y z panoszamy swoymy w morze (ingressus est enim eques pharao cum curribus et equitibus eius in mare Ex 15, 19) |
| Kto z nasz moze syø przeplavicz za morze (quis ex nobis poterit transfretare mare)? |
| Bądzyeczyely myecz vyarą yako gorczyczne zyarno, rzeklybysczye temv drzew (leg. drzewu): Naglye vyvrocz szye s korzenym, przeszadzze szye v morze (eradicare et transplantare in mare Luc 17, 6) |
| Vzytecznyey, by yemv yest kamyen mlynny (lapis molaris Luc 17, 2) wvyazal na yego schyyą, yszby vrzuczon v morze |
| Vtorego dnya tako glaboko stapy (leg. zstąpi, sc. morze, descendet), aze ye yedvo mocz bądzye vzryecz |
| Yest yezyoro, ktoresz byva, kyedy Yordan nabyerze, alye podlug zydowskyego yezyka zovye morze (dicitur mare)... A tesch nyegdy zovye yezyoro Genezaret (dicitur stagnum Genesareth) |
| Vzytecznyey by yemv yest kamyen mlynny (lapis molaris Luc 17, 2) wvyazal na yego schyyą, yszby vrzvczon v morze, nysly pogorschy yednego s tych dzyatek |
| Gysz to støpayø na morze w lodzyach, czynyøcz dzyala w wodach mnogych (in aquis multis, Fl: welykych) |
| A yako przyschedl przez morze Genezareth (dum... venisset trans fretum) |
| Wszedl gest pharao s woszmy y s gesczy swogymy w morze y swadl (pro swodl, Puł: swyodl, BZ: wzwyodl gest) na ne gospodzyn wodi morzke (reduxit super eos... aquas maris Ex 15, 19) |
| Tedy vøcz morze gestcy szø ono bilo na obe strone rostøpylo |
| Pyszecz szø nam..., esze gdiscy szynoue israhelscy szøcz ony s Egypta byly visly..., tedy vøcz morze gestcy szø ono bilo... rostøpylo |
| Gospodzyn... woz faraonow (currus pharaonis) y woyskø gego wrzvczyl gest w morze |
| Bily szø sesly do padola lesznego, ges to gest morze solne (mare salis) |
| Naczinyl bil Iozaphat korabyow na morze, abi na nych plinøl (navigarent) do Offyr po zloto |
| Iensze obracza (convertit) morze w suchoscz |
| Chcza czyrzpyecz mąką y wsz<y>thky szle phyle ymyecz v mego oczcza na dworze, gdym nye przebil za morze |
| Y pobvdzyly albo y wzdraznyly sø (irritaverunt, Puł: pobudzyly) støpaiøcz w morze |
| A ten (sc. wiatr) pochopyw kobilky (arreptam locustam), rzuczyl ge w Morze Czyrwone |
| Strona polvdna... bødze myecz koncze (terminos) przecziw wschodv slvnecznemv morze slone |
| Cdisz vøcz ony szø byly do morza przysly, tedy vøcz morze gestcy szø ono bilo na obe strone rostøpylo, tako yszecz ony szø ge byly tako szucho przesly |
| Tymi to myedzami syø dokona. Strona polvdna... bødze myecz *kończe przecziw wschodv slvnecznemv morze slone. *Ktorzisz obydø poslednye strony..., tak abi... przisli na polvdnye asz do Kadesbarne, odyødze to vinidø koncze (unde egredientur confinia) kv wszy gymyenyem Adar |
| (o morzu zwanym Morzem Martwym) 'sąsiadujący z pustynią, pustynny, locis desertis finitimus, desertus, vastus': |
| Naczinyl bil Iozaphat korabyow na morze (fecerat classes in mari) |
| Ihus... vydzyal... Symvna... y Yądrzeya... pvszczayącze (mittentes Mat 4, 18) szyeczy v morze |
| Chwalcze gy, nyebo y zyemya, morze y wszelyka gmyrzøcza w nych (laudent illum caeli et terra, mare et omnia reptilia in eis, Fl: wszelike lapaiøcze) |
| Tedy vøcz morze gestcy szø ono bilo na obe strone rostøpylo, tako yszecz ony szø ge byly tako szucho przesly, ascy ony svich nok... ne *szocz ony byly rosmoczyly |
| Bysczye rzekly gorze: Podnyeszy szye, rzvczy szya v morze (tolle et iacta te in mare Mat 21, 21), nathychmyast szye stanye |
| Ne pogrøszay me (non me demergat, Puł: nye pogrzęzay mye) potop wodni ani me poszyray morze |
| Nye pogrzęzay mye (non me demergat, Fl: ne pogrøszay me) potop wodny any mye pozyray morze |
| Wyancz szą ne morze weszbral |
| Wroczywszy sze wodi zaszyø y przykrili wozy y geszdzcze..., ktorzy gonyøcz Izrahelskye weszly bili w morze, anysz zayste ostal z nych nygeden (nec unus quidem superfuit ex eis) |
| Ktores nizey bili (sc. wody), w pvste morze, ges to nynye rzeczono martwe, plinøli, az owszem sginøli (usquequo omnino deficerent) |
| Bo pyrvego dnya podnyeszye szye (eriget se) morze cterdzyesczy lokyet nad vyssokoscz gor |
| Woz faraonow y woyskø (currus... et exercitum Ex 15, 4, BZ: wozy... y woyska) gego wrzvczyl gest w morze |
| Przykrylo ge morze, potonøly sø yako olow w wodach sylnych (in aquis vehementibus Ex 15, 10) |
| Tesch podobno krolewsthwo nyebyeskye szyeczy, nyevodv vpusczączemv v morze (simile est regnum caelorum sagenae missae in mare Mat 13, 47, R XXIV 86: newodowi pvszczonemw) |
| Wzczyøgny røkøø na morze, acz szyø wroczy woda na Egipskye na wozy (ut revertantur aquae ad Aegyptios super currus) |
| Gdisz bil Moyszesz sczyøgnøl røkø na morze, odyøl ge pan wyenym wyatra wyelmy naglego y wrzøczego (flante vento vehementi et urente) |
| Tchnøl gest (Puł: døl, BZ: wyal) twoy duch (flavit spiritus tuus Ex 15, 11) y przykrylo ge (sc. nieprzyjaciele) morze |
| Gdisz bil Moyszesz sczyøgnøøl røkøø na morze, wroczylo sze gest na uszwyczye (primo diluculo) na pyrwe myasto |
| Ktore (sc. morze) slynąlo Tyberiadis od slavetnego myasta (quia famosa est civitas haec) Tyberiye |
| Thysz *tą stvorzyl vyelykye y barzo schyrokye morze a na yego glambokoszczy zalozylesz vcz<w>yrdzenye zyemye (terram tu fundasti) |
| Strona polvdna... bødze myecz *kończe przecziw wschodv slvnecznemu morze slone (mare salsissimum) |
| Gorze temv, przez ktoregosz pogorszenye przydzye, vzytecznyey by yemv yest (pro vzytecznyey yemv yest, by, utilius est illi, si Luc 17, 2) kamyen mlynny wvyazal (pro wvyazan) na yego schyyą, yszby vrzvczon v morze |
| Kona y wszadacza (ascensorem Ex 15, 1, Puł: wszyadayøczego, BZ: geszdcza, ktory na nyem szyedzal, Psałterz podiebradzki: wsyedagyczieho, Psałterz glosowany: wsedacze) wrzwczyl gest w morze |
| Konya y wszyadayøczego (ascensorem Ex 15, 1, Fl: wszadacza, BZ: geszdcza, ktory na nyem szyedzal) wrzuczyl w morze |
| Wszyathl (sc. święty Aleksy) na morze w koga |
| *Wzchvcz morze y pelnoscz gego (tonet mare et plenitudo eius) a wyesyelcye syø role |
| Wyancz szą na morze weszbral, a oczecz w szaloscz<i> ostal..., zona po nym gyeko spita |
| Grzeschnego syercze gest iaco morze wrayącze, gesch stacz nye moze (quod quiescere non potest Is 57, 20) XV med. |
| Tako yszecz ony szø ge (sc. morze) byly tako szucho przesly, ascy ony... na<m>negsze stopy ne *szocz ony byly rosmoczyly |
| Tedy vøcz morze gestcy szø ono bilo na obe strone rostøpylo (divisaque est aqua Ex 14, 21) |
| Bo iego iest morze a on vczinil ie, y suchø (siccam, Puł: sucho) røczye iego stworzile |
| Morze gestcy szø ono bilo na obe strone rostøpylo, tako yszecz ony (sc. synowie izraelszczy) szø ge byly tako szucho przesly |
| Vkaral Morze Czyrwonee y wysschlo yest (exsiccatum est) |
| Bog vasch... odyąl vass z rąky pharaonovey a przez vyelykye znamyona vyvyodl vass przez morze yako po schuchey zyemy |
| Ne pogrøszay me potop wodni ani me poszyray morze, ani zatwarzay nade mnø szachta (Puł: yama) vst swogich (neque urgeat super me puteus os suum) |
| Thysz tą stvorzyl vyelykye y barzo schyrokye morze |
| Rzeklylybysczye temv drzew (leg. drzewu) *naglye: Vyvrocz szye s korzenym (eradicare Luc 17, 6), przeszadzze szye v morze |
| Vkaral (increpuit) Morze Czyrwonee y wysschlo yest |
| Otczsowe naszy w Egipcye nye rozvmyely dzywom twogym... y pobvdzyly albo y wzdraznyly sø støpaiøcz (Puł: pobudzyly wstøpayøcz) w morze (irritaverunt ascendentes in mare) |
| Jiż to zstąpają na morze w łodziach, czyniąc działa albo skutki w wodach wielikich (facientes operationem in aquis multis) |
| 'morze, też mniejszy naturalny zbiornik wodny, jezioro, mare, lacus': |
| 'niebezpieczna głębia wodna, altitudo aquae periculosa': [morze] |