1. ostać (się) |
2. ostać (się) |
4. wyraża pewną sytuację własnościową, posiadanie czegoś, prawo do rozporządzania czymś: a. wskazuje osobę uprawnioną do rozporządzania czymś: przy kimś (z)ostać '(po)zostać czyjąś własnością, in possessione alicuius rei manere': |
'pozostać, stać się właścicielem czegoś, mieć do czegoś prawo, in possessione alicuius rei manere, possessorem fieri, aliquid sibi vindicare': |
ostać przy kimś, u kogoś, w kimś, z kimś: (o ludziach): |
Gdy ubodzy duchem mają niebo, a cisi ziemię, aczżeż ma ostać pysznym a gniewiwym wiernie sam pkieł? XV med. |
O wienie a daninie. Żona, gdy mąż umrze, przy wienie a daninie ostać ima (uxor marito mortuo corca donationem et dotem remanebit) |
Dwa towarzysza... zawiązali sie tako, ktory... pirwej umrze, tego rzeczy i jimienie ma ostać temu, co zostanie żyw... Potym... drugiemu sie niemoc przydała... Tedy rzekł...: Znam mego daru zawiązanie z tobą |
'przeminąć, nie ostać się, nie zachować się, praeterire, perire, deperire': |
Iże żona... przy... jimieniu wyprawnem, to jest czso zależy w kamieniu, w pierłach,... miałaby ostać |
To wymowienie nie ma mocy ani się może ostać, przeto iż ta pani wiele lat zastawiła to jimienie w obronie jej męża (quia mulier pecuniam et suppellectilia domestica ad eorum amicum attullerat) |
O Żydzie, jen doliczał za błogosławioną dziewicą (de Judeo, qui allegavit pro beata virgine), iżby imiała ostać w czystocie |
Tedy ortel przysiężniczy jest prawdziwy (tunc sententia scabini est iusta) a ma się ostać |
'przeminąć, nie ostać się, nie zachować się, praeterire, perire, deperire': |
O to was prosimy (OrtMac 48: prosiemy, petimus informari), ktory miedzy tymi ortelmi może sie ostać |
'być resztą jakiejś ilości, sumy, ostać się, remanere, relinqui': |
Wiadomo bądź wam, iże obyczaje z stara dawna dzierżany mogą sie dobrze zostać (OrtMac 43: sie... ostać, OrtRp 21, 4: zostać sie może constare potest) podług prawa |
Jakokoli stary obyczaj dawnego prawa będzie odmienion w lepszy obyczaj, tako wżdy ma sie zostać (utique istud potestatem habere debet, OrtMac 59: musi ostać), co sądzono starym obyczajem |
Gdy wojt albo przysiężnicy siedzą ku prawu a sądu nie gają..., a wojt ten ku prawu nie przysięgał (iudex pro huiusmodi iudicio non iuraverat, OrtOssol 48, 2: przysiągł)..., możeli świadectwo <tak>iego sądu sie ostać? |
Jakom Wolbrama, Dobiesława, Wyszemira tako rozdzielił, iż Wyszemir miał przy macierzy ostać 1407 |
ostać, bywać na noc |
Żona, kiedy mąż umrze (marito mortuo)..., przy wszystkiem dobrze... miałaby ostać |
Gdy wojt albo przysiężnicy siedzą ku prawu, a sądu nie gają ani żadny sąd z stara dawnego obyczaja gajali (OrtBrRp 48, 1: gaili), ... możeli świadectwo jego (sc. wójta) sądu sie ostać? |
Trzeciego człowieka zapowiedanie z przysiężnym posłem (cum praecone iurato) [a] ma sie ostać |
Przysiężnikow świadectwo pod miescką pieczęcią o miescką rzecz nie może ostać |
Gdy ubodzy duchem mają niebo, a ciszy ziemię, a csoż ma ostać pysznym a gniewiwym? Wiernie sam pkieł XV med. |
Przysiężnikow świadectwo pod miescką pieczęcią o miescką rzecz nie może ostać ani sie godzi |
O ochłodzenie moje, nie raczyż odstępować, ale raczy ze mną ostać! |
wskazuje stan, w którym ktoś a. coś przebywa, trwa (po czasownikach być, chodzić, leżeć, ostać, przebywać, stać, trwać itp.): |
Wianowanie (pro wy[a]mowienie) (donum et exceptionem, OrtOssol 96, 2: wymowienie) nie ma mocy ani sie może ostać |
'pozostać w spadku, post alicuius mortem remanere': |
A i mowi tu mistrz jeden: gdy ubodzy duchem mają niebo, a ciszy ziemię, a csoż ma ostać pysznym a gniewiwym? Wiernie sam pkieł XV med. |
'zostać przy życiu, ocaleć, przetrwać, nie być zniszczonym, zużytym, ostać się, superesse, vitam servare, servari, restare, non deleri, inutilem non fieri': |
Ostać cessare XV ex. |
'zostać, stać się czymś, jakimś [tu: zdrowym], aliquem vel aliquid fieri': |
Nie będzie moc ostać Israhel przed swymi nieprzyjacielmi (nec poterit Israel stare ante hostes suos) |
Ortel, co wyrzekli przysiężnicy, jest prawy, a ma sie ostać podług prawa |
Wiadomo bądź wam, iż obyczaje z stara dawna dzierżane mogą sie dobrze ostać podług prawa a mają je wpisać podle pospolnego prawa (circa praemissa conscribendo) |
'ostać się, zachować się, non deperire, asservari': |
To wymowienie nie ma mocy (exceptionem non habere potestatem) ani się może ostać |
Na to waszej nauki prosimy, ktory tu ortel może sie ostać (que sententia constare possit) |
Jakokole też z stara dawna... jest wysłowiono, iże żona, kiedy mąż umrze, ... przy wszystkiem dobrze albo jimieniu wyprawnem (circa omnia paraphernalia), to jest cso zależy w kamieniu, w pierłach, we śrzebrze, <w odzieniu>, w pieniądzach miałaby ostać |
Z stara dawna przez przodki nasze w niektorem kapitule... jest wysłowiono (sit expressum), iże żona... przy wszystkiem dobrze... miałaby ostać |