| daleko |
| 'mieszkający daleko od siebie, qui remoto loco habitant': |
| Gdyby kthory czlowyek w dalekych, czudzych szyemyach byl, a *przyszyedlby daleko po rocze y po dnyv, y dokaze thego, y<ż> thak daleko byl |
| 3. w określeniu miary: a. z użyciem pozytiwu daleko jako przysłówka stopnia przy przymiotniku w pozytiwie i komparatiwie 'wiele, bardzo, multum, multo': |
| tak daleko jako |
| 'ile, jak daleko, quantum, quam longe': |
| zdać się daleko |
| daleko więcej: |
| daleko więcej niżli: |
| Aczkoliczem ya oth czebye daleko, a wszakosz wszgym (leg. wżgim 'jednak') ne byla any bandze naht (leg. nad) cze gyna myla ca 1428 |
| o miejscu 'niedaleko, obok, non procul, prope, iuxta': |
| Daleko od grzesznich zbawene (longe a peccatoribus salus), esze prawot twogych ne szvkaly |
| uczynić daleko |
| daleko więcej |
| Paknyąly powod a sząpyerzs szą oth szebye daleko roszdny, tedy nye gynsza dawnoscz obrzeczona powoda zalvyączego o slodzeysthwo othpądza, nysz tylko trzechlethna, a ma dzyvowacz swemv lenyssthv (leg. lenistwu), bo gdy wszystczy gnvszny a lenywy w posczyganyv swey skody malo czvcz szą obykly (qui in sui damni recuperatione minime curaverint vigilare) |
| Cum eciam ad guttulas longe inferioris deuocionis czvyącz male kropye daleko mneyschego XV med. |
| Kyedy yescze daleko byl, vzryal y (leg. ji 'go') oczyecz yego... a zabyezavschy przeczyv yemv y padl na yego schyyą (accurrens cecidit super collum eius Luc 15, 20) |
| Ginnak a. pakly kako dokąnt gyeszcze daleko gyest alioquin illo adhuc longe agente (Luc 14, 32) |
| Roznyoslo syø (egressumque est) gymyø gego daleko |
| Tako myly Iesus odtychmyast trzech apostolov odlaczyl szyą tako daleko, yakoby mogl malym kamyenyem rąką rzvczycz (quantum iactus est lapidis Luc 22, 41) |
| Podrosznym ludzom... albo ludzom, czo szye szgotowaly tako daleko (homines, qui se aptaverunt trahere tam longe), ysz k szadowy przycz nye moga, thym szye godzy przysza[dzy]cz wyazany (leg. w wiązany) czasz |
| Vstawiamy, aczby kto o zlodzeystwo abo zboy przed sądem byl namowion (accusatur, Sul 53: bandze obwynyon), a gdyby ten, ktory namowy, y ten namowiony bylibi w gedney dzedzynye abo pod gedną parrachią..., tym obiczagem badze myecz dawnoscz namowyony mymo geden rok, ale gdy ten, czso namowy, y tesz namowyony (actor et reus, Sul 53: powod a szapyerzs) bądą od syebie daleko, tedy gynsza dawnoscz namowyonemu (agentem, Sul 53: powoda) nye mosze bycz, gedno trzy lata |
| Ginnak a. pakly kako dokąnt gyeszcze daleko gyest alioquin illo adhuc longe agente (alioquin, adhuc illo longe agente, legationem mittens rogat ea, quae pacis sunt Luc 14, 32) |
| Ia przysągam bogu..., ysze chczą... kaszdemu... rowno szandzycz... tako daleko, yako moga znaydcz w mogich pyączy szmyszlow |
| Ma przyszancz, ysz byl tako daleko, ysz ne mogl pyrwey *przydcz za szwe gymyenye odpowyedacz albo acz tesz gego rzecz pylna nye wszczyagla |
| I przecz ies, gospodne, odszedl daleko, nenazrzisz stiscuiøcich w *zamotcze (despicis in opportunitatibus) |
| Anyolem stroszem mym daleko odpandz wszithko nyepodobyenstwo nyeprzyiacyela |
| Navczczye nasz, gestly then powod doszycz vkazal... takym *thysz tramow y szkleppem (leg. z sklepem) gego w mvrze [j] oszyądzenym (leg. osadzenim) daleko przesz rok y dzyen (die et anno et multo diutius) przesze wszey odmowy |
| Ludzom czo szye szgotowaly tako daleko, ysz k szadowy przycz nye moga, thym szye godzy przyszadzycz (iurare, OrtMac 116: przyszyadz) wyazany (leg. w wiązany) czasz |
| Anyolem mym strozem daleko odpądz wszithlo (pro wszithko) nyepodobyenstwo nyeprziiacziela |
| Wisluchay nas, boze, zbawiczelu nas, nadzeio wszithkich granicz zemie y w morzu daleko (spes omnium finium terrae et in mari longe Psal 64, 6) |
| Podrosznym ludzem yako gosczom, czo szą tako daleko, acz k themv polozonemv sządu nye mogą przycz..., tym maya gorączy sąnd *osąndzycz |
| *Gyedy gosczya... wydadza gosczyowy za rąką albo gynnemu czlowyekowy, czo thuta nye oszyadl w them prawye, czo... maya s thym vczynycz, a yako daleko szyedzacz, szlowye bydlacz (OrtBr VII 555: szyedzącz, szlowye bydlącz) od thego prawa ma bycz gosczyem szwan podlug prawa? |
| Ten szye moze zaszyą k zwemu gymyenyv czyagnacz, ale <ma przysiąc>, ysz byl tako daleko, ysz nye mogl pyrwey przydz o szwe gymyenye opowyadacz albo acz go tesz kthora pylna rzecz [nye] wczyagnąla (si ipsum legale impedimentum nocuisset, OrtOssol 88, 2: wszczyagla) |
| Czy wyznaly, ysz wydzely, ysz tramy pywnyczne powodą leszą w mvrze y na tem gego *szklepp wmvrowan... Na to proszymy wasz, navczczye nasz, gestly then powod doszycz vkazal s tymy przyszasznymy ludzymy y takym thysz (pro thych) tramow y *szkleppem (leg. z sklepem) gego w mvrze [j] oszyądzenym (an allocutor... possessionem sufficienter ostendisset) daleko przesz rok y dzyen przesze wszey odmowy... albo maly ktore gyne vkazanye czynycz dzyedzyczne |
| Sną-ly (leg. zna-li 'jesli uzna') dzyeczą dlug szwego oczczą..., ten ma zaplaczycz tako daleko, yako gego dzyedzyczstwo szagą (donec hereditas se extendit) |
| Przyszasznyczy tako mayą przyszagacz ku prawu...: Ysz my [ortele] woythowy myesczkyemv y ludzom prawe ortele naydcz chczemy..., jako my prawo vmyemy tako daleko, yako k t[w]emv mamy wolnoscz (ut idipsam sequelam habet) |
| Przyszągam.. *sprawydlywosczy vszyczacz... w tem to prawe a tego ne opuszczycz... prze szadny dar *tago daleko, yako ya sz mich pyączy smislow vrosumecz mogą XV p. post. |
| Anyolem strozem mym daleko odpandz wszitko nyepodobyenstwo nyeprzyiacziela, czistem sercem y cyalem ku raiowy wroczi samøø <twoją> mylosczia |
| daleko więcej: |
| daleko więcej: |
| Paknyąly powod a sząpyerzs szą oth szebye daleko roszdny, tedy nye gynsza dawnoscz obrzeczona powoda zalvyączego o slodzeysthwo othpądza, nysz tylko trzechlethna, a ma<ją> dzyvowacz swemv lenyssthv (leg. lenistwu) [bo gdy] wszystczy gnvszny a lenywy, <jiż> w posczyganyv swey skody (in sui damni recuperatione) malo czvcz szą obykly |
| Wecz, moya namyleyssza panno, ysze aczkoliczem ya oth czebye daleko, a wszakosz *wszgym ne byla any bandze nath cze gyna myla ca 1428 |
| Wecz, moya namyleyssza panno, ysze aczkoliczem ya oth czyebye daleko, a wszakosz wszgym ne byla any bandze nath cze gyna myla ca 1428 |
| Paknyąly powod a sząpyerzs szą oth szebye daleko roszdny, tedy nye gynsza dawnoscz... powoda zalvyączego o slodzeysthwo othpądza, nysz tylko trzechlethna (nisi tantum triennalis, Dział 46: gedno trzy lata) |
| Przecz jeś, Gospodnie, odszedł daleko (ut quid, Domine, recessisti longe) |
| 'bardzo szeroki, ciągnący się daleko na prawo i na lewo, latissimus, dextrorsum laevorsumque longe se extendens': |
| 'ile, jak wiele, jak daleko, quantum, quam longe': |
| Przecz jeś, Gospodnie, odszedł daleko..., kiedy sie powysza zły, zażega sie ubogi (incenditur pauper)? |
| wprowadza zdanie miejscowe 'dokąd, jak daleko, quo': |
| wprowadza zdanie miejscowe 'dokąd, jak daleko, quo': |
| wprowadza zdanie miejscowe 'dokąd, jak daleko, quo': |
| Daleko uczynił jeś znane moje ode mnie... Zdradzon jeśm (traditus sum, Fl: przedan jeśm) a nie wychodziłem |
| Daleko od zbawienia mego słowa zgrzeszenia (Puł: zgrzeszenia) mego (verba delictorum meorum) |
| Abstare daleko być ot poczętego działa, przestać, otdalać się, przestawać ca 1455 |
| Pod Rytrem stoji... młyn, a tam jedna woda wpada... Pofolgujże wodzie tej a jidzi po niej, a gdy budesz w lesie daleko, tegdy przydzie tam druga woda z lewej ręki. Opuść tę na prawo, a folguj tej na lewo, a tą jidzi aż do wirzchu |
| A gdyżci oni mogli sie zwać syny bożemi, daleko więcej syn Boga wszechmogącego przyrodzony nie uwłoczył czci boskiej, acz sie Bogiem mienił |
| Gdyżci oni mogli sie zwać syny bożemi, daleko więcej syn Boga wszechmogącego przyrodzony nie uwłoczył czci boskiej, acz sie Bogiem mienił |
| 'stawiać daleko (od siebie), rozstawiać, seorsum collocare, seiungere': |
| Przecz jeś, Gospodnie, odszedł daleko (recessisti longe)? |
| 'sięgający daleko do wnętrza wody, ziemi, profundus, altus, qui ad inferiora longe tendit': |
| 'daleko, procul, longe': |
| 'rzucić daleko od siebie, odepchnąć, odtrącić, odsunąć, oddalić, porzucić, opuścić, wzgardzić, reicere, abicere, repellere, repudiare, amovere, reprobare, deserere': |
| 'daleko, procul, longe': |
| Pod Rytrem stoji... jeden młyn, a tam jedna woda wpada..., pofolgujże wodzie tej, a jidzi po niej, a gdy będziesz w lesie daleko, ... przydzie tam druga woda z lewej ręki, opuść tę na prawo, a folguj tej na lewo |
| I przecz jeś (ut quid), Gospodnie, odszedł daleko? |
| Jelko (Fl: jeliko) jest wschod od zapada, daleko uczynił od nas złości nasze (quantum distat ortus ab occidente, longe fecit a nobis iniquitates nostras) |
| Przecz jeś, Gospodnie, odszedł daleko? Nienaźrzysz w potrzebiznach (in opportunitatibus) i w zamęciech? |
| (o głosie, de voce) 'donośny, rozchodzący się daleko, altus, clarus': |
| (o odległości w pionie, de altitudine 'daleko (mierząc od podstawy), w górze, (alte, excelse, sublimiter': |
| 'daleko, rozlegle, late': |
| daleko uczynić |
| Daleko uczynił jeś znane moje ote mnie (longe fecisti notos meos a me) |
| Daleko uczynił jeś znane moje (notos meos) ote mnie |