DZIAŁANIE. UWARUNKOWANIE DZIAŁANIA. CECHY CZŁOWIEKA WARUNKUJĄCE DZIAŁANIE etc. |
działanie, dziełanie |
'działanie, actio': |
wskazuje osobę a. rzecz, której dotyczy działanie: |
'zacząć jakieś działanie, wziąć się do czegoś, inchoare, arripere': |
'coś stanęło komuś na przeszkodzie, uniemożliwiło działanie, przeszkodziło, aliquid alicui obstitit, aliquem impedivit': |
'człowiek, jego działanie, homo eiusque actiones': |
'wspólne działanie, obligatio, sponsio communis, quae pluribus simul competit vel imposita est, indivisa': |
'praca, szczególnie fizyczna, zajęcie, działanie, labor, opus': |
'opóźnić, powstrzymać czyjeś działanie, przeszkodzić, impedire, retardare': |
'przerwać działanie, odłożyć na potem, desistere, omittere, differre': |
'zaprzestanie, przerwanie jakiejś czynności, pozorne działanie, actus ab aliqua re facienda desistendi, actio simulata': |
1. 'postępowanie, czyny, działanie, actum factum, gestum': a. 'zasługujący na nagrodę, uznanie (przeważnie o Matce Boskiej i świętych), factum praemio dignum, meritum praecipue de Dei Matre vel sanctis': |
'przeszkadzać, utrudniać działanie, stanowić przeszkodę, impedire, obstare, obesse': |
'wzniecić, wywołać działanie, excitare, concitare': |
'działanie, czynienie, actus aliquid agendi, faciendi': |
'działanie mające na celu wydanie kogoś podstępem nieprzyjaciołom, tu o zdradzie Judasza, proditio, traditio, actus aliquem dolo hostibus prodendi, hoc loco de Iudae traditione': |
'działanie, praca, opera, operandi vel conficiendi actus': |
Et działanie consumacio in bona intencione XV med. |
brak określonych warunków, działanie wbrew czemuś, komuś 'wbrew, przeciw, contra, adversum': przez prawa: |
'zdolność wywierania wpływu, wywoływania skutków, działanie, wpływ, potestas, numen, virtus, opera, facultas': |
'fałszywość, nieszczerość, chytrość, podstęp, podstępne działanie, simulatio, dissimulatio, fraus, dolus': |
'rzucać zaklęcia mające zniweczyć działanie złych mocy, excantare, incantamentis daemones eicere': |
'rzucanie zaklęć mających zniweczyć działanie złych mocy, wzywanie nadprzyrodzonych mocy na pomoc, excantatio, incantamentum': |
'działanie magiczne przynoszące szkodę, urok, fascinatio': |
'działanie, zajmowanie się czymś, actio, operatio': |
'czynić przeszkody, utrudniać komuś działanie, impedire, prohibere': |
'działanie, czynienie trwałe, ciągłe, actus rem porro tractandi, rei perficiendae continuatio': |
wskazuje to (osobę, rzecz, działanie, stan), od czego odłącza, oddziela, broni sprawca czynności 'od, ab': |
'skuteczne działanie, czynność efektywna, efficacitas': |
'wystawienie na działanie czegoś, rei status affectioni obiectae': |
wskazuje inny, odmienny od dotychczasowego stan a. postać obiektu (często po czasownikach oznaczających działanie wywołujące zmianę, np. obrocić, przemienić itp.): |
wskazuje adresata, kogoś, do kogo skierowana jest czyjaś wypowiedź lub działanie: |
wskazuje działanie, w którym ktoś uczestniczy: |
wskazuje kogoś a. coś, przeciw komu, czemu skierowane jest czyjeś nieprzyjazne działanie 'przeciw, adversum, in, contra': |
(w przekładach z łaciny) wskazuje adresata, kogoś, do kogo skierowana jest czyjaś wypowiedź lub działanie: |
wskazuje działanie, w którym ktoś uczestniczy: |
'szybkość, prędkość, pośpiech, szybkie działanie, ruchliwość, zręczność, celeritas, festinatio, properatio, mobilitas, dexteritas': |
'działanie (szczególnie w określeniach sposobu), actio quaedam (imprimis cum modus describitur)': |
wyraz podkreślający osobiste, bezpośrednie działanie, występowanie osoby, którą określa: |
'przeszkodzić w działalności sądu, uniemożliwić działanie sądu, iudicium disturbare': |
włożyć się 'włączyć się w jakieś działanie, wziąć w czymś udział, alicuius rei agendae partem capere': |
'poddawać próbie, wystawiać na działanie pokusy, in tentationem inducere': |
'działanie, czynności (też urzędowe), actiones (etiam actiones magistratuum)': |
'działanie, praca, opus, labor': |
'działanie, czynienie czegoś, praca, actus faciendi aliquid': |
'korzystać z plonów, produktów, które daje uprawiana rola, las, jezioro itp., korzystać z pożytków, jakie daje działanie, piastowanie urzędu, korzystać z obowiązującego prawa, uti fructibus agri, silvae, lacus, sim., uti commodis, quae actio quaedam, magistratus affert, uti legibus, quae valent': |
'szybkie działanie, śpieszenie się, festinatio, properatio': |
'działanie, actio': |
'działanie, actio': |
'działanie, actio': |
z określeniami (wyrażonymi w gen. i acc.) wskazującymi osobę, ku której skierowane jest działanie: |
'wystawiać na działanie pokusy, poddawać próbie, aliquem in tentationem inducere': |
'uporządkowane działanie, porządek, ratio quaedam agendi, disciplina, ordo': |
(o interpretacji tekstu, de textu interpretando) 'w sposób określający działanie od strony przyczyny i skutku, definiendo actionem per causam et effectum' (?): |
'czynności (kupieckie), działanie, negotia (mercatorum), actio': |
'wymówienie przyjaźni, nieprzyjazne działanie, inimicitia, machinatio' (?): |
'przeszkadzać, utrudniać, uniemożliwiać działanie, impedire, prohibere': |
'czyn, postępek, działanie, factum, facinus, actus': |
C. z określeniami nazywającymi osobę lub przedmiot, którego dotyczy działanie, postępowanie: komuś: |
'działanie, wykonywanie, actus faciendi, exsequendi': |
'wywołać działanie, ruch, wzniecić, sprowokować, excitare, concitare': |
'odbierać sprawność, utrudniać działanie, odbierać kontrolę nad czymś, vires alicuius debilitare, potentiam destruere': |
(o ciałach niebieskich, de corporibus caelestibus) 'działanie, oddziaływanie, wpływ, potestas, vis, momentum': |