brat, bratr, bracia |
Gdiszbi zvbozal brat twoy... a przymyesz gy..., a zivilbi syø s tobø (si... vixerit tecum), nye byerz lify od nyego..., abi syø mogl ziwicz (ut vivere possit) brat twoy v czebye |
'syn siostry matki, brat cioteczny, consobrinus': |
'brat stryjeczny, patruelis': |
De consanguineitate:... czothczany brat, sztryczni brath ca 1455 |
'brat ojca, frater patris': |
Ach, tocz Ezau, twoy brat <grozi-ć>, chce czyø zabycz. A ti posluchay myø. Byerz syø ku Labanowy (fuge ad Laban), bratu memu, do Aram |
'brat cioteczny, amitae vel materterae filius': |
'cioteczny brat, consobrinus (?)': |
Zalibi, vbostwem przinødzon søøcz, przedalbi syø (si... vendiderit se) tobye brat twoy, nye vcyøszay gego robotø robotnikow |
[brat rodzony] |
Zadnym ynakym obyczayem nye ma byczy thaki (sc. brat) przyąth vyąwschy, nyzlyby syą ynako... mynisthrom... zvydzyalo..., a tho rozbaczywschy pylnym rozbaczenym (solicita consideratione discussis) takye to przyczyny wstąpuyączego 1484 |
Zadnym ynakym obyczayem nye ma byczy thaki (sc. brat) przyąth vyąwschy, nyzlyby syą ynako... mynisthrom... zvydzyalo podlug przyczyny persony albo yego obyczaya y tez stadla..., a tho rozbaczywschy pylnym rozbaczenym (condicione personae ac instantia... discussis) takye to przyczyny wstąpuyączego 1484 |
Zalibi... przedalbi syø tobye brat twoy, nye vcyøszay gego robotø robotnikow, ale iako slvzebnik a ratay (mercennarius et colonus) bødze |
Brat ne odkupi, odkupy czlowek? Y ne da bogu lazkana swego (non dabit deo placationem suam) |
Poydzesz y ti k lvdv swemv, iakos iest sedl Aaron, brat twoy (sicut ivit frater tuus Aaron) |
'brat pradziadka ze strony ojca, frater proavi patris': |
To gdisz vsliszal Abram, ysze gest Loth yøt, brat gego, ze wszym swim nabitkyem, zczedl *dospyele swe *schowanye (numeravit expeditos vernaculos suos, Biblia ołomuniecka: zczetl gest... dospiele swe zchowancie) trzista gich a osmdzeszøt |
Nye chcze brat møza mego wsbvdzicz syemyenya bratra swego w Israhel, ani mnye w malzenstwo prziyøcz (in coniugem sumere) |
Aaron, brat twoy, bødzye prorok twoy (propheta tuus) |
Tho yest nasz brat, naszego clenotha 1389 |
Jaco tho yest nasz brat 1389 |
Gdiszbi syø rosmnozila myedzi wami røka *przichodnyową (manus advenae) albo gosczowa, a zvbozalli brat twoy y przedal syø gemv..., po przedanyv moze gy wiplaczicz |
Na wszelkich myeszczoch, kødi syø obroczymi (in omni loco, ad quem ingrediemur), rzeczy, ze czyesm twoy brat |
Zalibi vbostwem przinødzon søøcz (compulsus) przedalbi syø tobye brat twoy, nye vcyøszay gego robotø robotnikow |
Przirodni brat nouercarius 1437 |
Przyrodny brat vterinus frater ca 1500 |
Na wszelkich myeszczoch, kødi syø obroczymi (ad quem ingrediemur), rzeczy, ze czyesm twoy brat |
Brat ne odkupi, odkupy czlowek y ne da bogu lazkana swego, a mito odkupena (pretium redemptionis, Puł: otkupyenya, sim. ca 1420 R XXIV 84) dusze swey y robicz bødze na weky |
Bądzye podavacz brat bratha kv smyerczy (tradet... frater fratrem in mortem Mat 10, 21) |
Kto chce z braceey gego, viplaczi gy: stry y stryny brat, rodzoni y bliszni (consanguineus et affinis) |
Brat, yenze nye chczal przes brata swego otpowyedzyecz, o czanscz swey dzyedzini ma otpowyedzyecz (tenebitur respondere) |
Gdiszbi syø rosmnozila myedzi wami røka przichodnyową albo gosczowa (si invaluerit apud vos manus advenae atque peregrini) a zvbozalli brat twoy y przedal syø gemv..., po przedanyv moze gy wiplaczicz, kto chce |
Przyszedl oney dzewky brat do onego to slugi... y rzekl gest k nyemu: Poydzy a wnydz, blogoslawyoni panye (ingredere, benedicte domini) |
Bo on... gescz oczecz nasz i brat nasz XIV ex. |
brat przyrodni: |
Gymye syø gey czalowacz (osculatus est eam) a zaplakaw y rzekl gey, yze gey gest brat |
Jan gest nasz brat, naszego cleynota, naszego sczitha y nasza kref 1393 |
'mający w żyłach tę samą krew, pochodzący z tego samego rodu, consanguineus': brat krewny 'rodowiec, współrodowiec, ex eadem nobillium gente originem ducens': |
Tegodla nyeszyesly dar tvoy... kv oltarzovy a tho rospamyetasch, yze brat tvoy ma nyeczo gnew (leg. gniewu) naprzeczyw tobye, ostaw... offyarą przed oltarzem, ydz, vpokorz szye bratv tvemv (vade prius reconciliari fratri tuo Mat 5, 24, R XXIV 74: dosicz vczin, R XXIV 84: othproszy bratha thwego) |
Antipas, brat tego (sc. Archelausa) począl movycz, yschby to myano dzyerzecz, czo oczyecz naprzod za zdrovya (quando compos mentis esset) zapyschal |
Tocz wskazvge (mandat) brat twoy Israel |
Brat gego mlodszy bødze wyøczszy gego a gego szyemyø wzroszczye w rodi (crescet in gentes) |
Yestly brat nasch poslye k nam Davida, thedy zassyą David wezmye s sobą od naschey strony w poselsthwye Dowlyeteka 1500 |
Bądzye podavacz brat bratha kv smyerczy... a synovye vstaną przeczyw oczsom y bądą vmączacz aze do ssmyerczy (morte eos afficient Mat 10, 21) |
Iestlibi nye mal (sc. twoj brat) blisznego a sam viplatø (pretium) moglvi (pro moglbi) nalescz |
Gymyø ksyøszøczu... Abner, sin Nerow, gen bil striczni brat (patruelis) Saulow |
Ysz Micolay yest nasz brat y nasz sczitnik, y nas cleynothnik 1405 |
Yan yest Yanow sin... a nasch brat sczithni 1447 |
Nye chcze brat møza mego wsbvdzicz (suscitare) syemyenya bratra swego w Israhel |
Gego brath, acz od gednego oczczą, ma wzancz gego gymyenye po gego smyerczy |
'brat stryjeczny, filius patrui': |
'brat, frater': |
'brat, frater': |
'brat rodzony, frater germanus': |
2. 'krewny dalszego stopnia, consanguineus': a. 'brat przyrodni, frater eodem patre vel matre natus': |
Szeczslaw yest nasz brath, naszego sczitha y zawolana 1398 |
Pany Sboszkowa Brigisa vsdala szw (leg. swą) rzecz... przed prawem na stratą i na szy<s>k o *otszyszną, maczyer<z>yzną y *brathevyszną 1465 |
Jako Jandrzey iest nasz brath... y z nassey krwe wyssedl 1390 |
Brath wszelky... ma tho chovaczi, yzby mylczenye myal, choval y trzymal (studeat... observare silentium) a tho kyedy mszą czthą 1484 |
Ian Gorzescoth yest nas brath... y nassego clenotu, ktori nossyymy cogą, a w nye wyeza ze trzemy czenyamy 1424 |
Brath... ma tho chovaczi, yzby mylczenye myal..., a tho kyedy mszą czthą albo spyevay<ą> (studeat quilibet, dum missae celebratur officium) 1484 |
Yako Yan sz Choczywya yest nasz brath, ... yednego zawolanya sz namy 1451 |
Yesthly moy posel bąndze zadzerszan, thedi krol, brath nasch, nyechay poslye thim richley k nam goncza swego 1500 |
Barthosch yest nasch brath po yego oczczu, clenotu trszi weze s wyrzchv a pol lwa na sczicze 1416 |
Jaco iest Wawrzinecz nas brath, jenego snamena i jenego imena 1408 |
Cząscz slvszayącza... szestrze przes bratha rodzonego... gymyenyem posagv pyenyądzmy ma bicz zaplaczona (in pecunia persolvatur, Dział 53: brath rodzony... czascz kaszdey pyenyądzmy myasto posagv ma zaplaczycz) |
Paknyąli taczi bracza alybo brath sz szyostrą nye bilibi w gymyenyv oczczisnem myedzy sobą roszdzyeleny a oth szebye roszlączeny (si... non fuerint in bonis paternis abinvicem divisi et separati, Dział 28: aczlyby... nye byly rosdzeleny) |
Drvgy... brath... ono skazanye odwolawa, dokonawayącz abo chczącz dokonacz, yszby przy tem skazanyv nye byl (alter ipsorum accedens ad praesentiam iudicis allegat se condemnatum et ad eandem quaestionem tanquam illum, cuius intererat, non vocatum, Sul 38: wiwodzi szą wzgardzonym a kv they tho rzeczi, yako tego, gegosz szą thikalo bicz, nye weszwanego) |
Tego vmarlego... zbroyą, tho gest harnasz, jako gesth klobuczek, panczerz, polplaczye, sczyt, tarczą, myecz, ... mą wsząncz brath |
Septima linea consanguineitatis: ffrater brath, amita czyothka..., propatruus prastry, proamita praczyothka XV ex. |
Thedi on, komu oczyecz, brath albo ktho s prziyaczol przes nyekogo bilbi zabith, schvkacz crzywego i patrzacz ma (reum tentare et inspicere debet), ale sprawyedlivego nye ma gabacz |
'wuj, brat matki, avunculus': |
On byl brath gych... s pokolenya gych oczczysnego y maczerzisnego wrodzony |
Yako rzek Mykolay Komorszky, aby brath nasz Barthossz Tharnowsszky byl sze *szlel maczerze, tho my szwyathczymi, yssz yest s dobreyg maczerz<e> 1432 |
Thaki tho brath zly albo krnąbrny ma byczy z thego braczthwa vypądzon 1484 |
Ową nye badzely pan albo wyelkyerz, zmarhalyszmy yą, tho mowy brath Maczek: Prawda |
Jsze Machne... brath gey zaplaczil poszag... y wyprawy *crzydzescy grzywen, a nyczsz gey wącey ne ostal 1420 |
Przecyw themv rzekl brath tey vmarley zony:... Trzeczy dzen przed gey szmyerczą klvcze dalą... y odvmarla go (sc. idące imienie) w nyebronye (OrtMac 134: nye w obronye) gey mazą any gescze gest w gego obronye any w rakv, ale w mogey |
Brath nasch krol kogo bąndze ządal wyelkyego (leg. u wielkiego) posla, tego ya k nyemv poslyą 1500 |
Jaco iest Wawrzinecz nas brath, jenego snamena i jenego imena 1408 |
Brath wszelky... ma tho chovaczi, yzby mylczenye myal, choval y trzymal (studeat quilibet... servare silentium), a tho kyedy mszą czthą 1484 |
'brat prababki, frater proaviae': |
Jakom ya nye ranczil panu... prziuileya *dzedzinego vkupyonego, gedno ten, czsosz mu gy moy brath wrocyl 1423 |
Brath wszelky... ma tho chovaczi, yzby mylczenye myal..., a tho kyedy mszą czthą... <albo> gdy kazą (praedicationis verbum proponitur) a slovo boze po<wiadają> 1484 |
Climonth yest nasz brath stryini, naszey krwe, yedney dzelnicze, *noszego cleynotha y zawolana 1408 |
Brath zyączya czessarza przekopskyego... wskazal do czesarza przekopskyego... radzącz mv, yzeby thim richley vyczyągnąl s Przekopv a czyągnąl kv Njeprv, a tham yesthly brzeg v Nyeprv oblyązesch, thedy zavolsky prziczyągnąwschy tham, vmarlby glodem 1500 |
Takyemv nye moze pomagacz przysząncz oczecz any przyrodzony brath albo kthorykolye przyrodzony przyyączel (pater, frater et conventi) |
'brat męża, levir, mariti frater': |
Pany Sboszkowa Brigisa vsdala szw (leg. swu 'swą') rzecz panu Janovy... naprzeczyvko brathu svemu...., *vszythto przed prawem na stratą i na szy<s>k o otszyszną.... y *brathevyszną 1465 |
Jako Micolay nass brath y nass sczith, y nassego cleynotha 1386 |
Jako y tho nasz brath, y nasz cleynothnik, y naszego zauolana 1386 |
Brath wszelky... ma tho chovaczi, yzby mylczenye... trzymal, a tho kyedy mszą czthą albo spevay<ą> (dum missae celebratur officium) 1484 |
Jako Barthosch yest nasch brath po yego oczczu 1416 |
Takyemv nye moze pomagacz przysząncz oczecz any przyrodzony brath albo kthorykolye przyrodzony przyyączel (pater, frater et conventi) |
Brath... mowy, ysz yego szyostra szwego gymyenya od szyebye szwemu mazowy w obroną nygdy nye oddauala (OrtBrRp 97, 4: oddala) |
Rzecz osząndzona z bratheem starszym, w osząndzenye poszla y s mlodym thako, ysz gey mlodi brath nye bąndze mocz othnowycz (iunior ipsam non poterit suscitare) |
Yesthly moy posel bąndze zadzerszan, thedi krol brath nasch nyechay poslye thim richley k nam goncza swego 1500 |
Wassil kowalow brath de Dobra 1442 |
They vmarley nyewyasty brath rzekl naprzeczyw themv (contradixit): Pytham prawa, mamly lepsze prawo k temv gymyenyv? |
Jandrzey iest nasz brath, nasz kleynothnik y z nassey krwe wyssedl 1390 |
Pan Janusz yest nasz brath... naszego clenotha: mesancz, gwaszda na sczicze, zawolana Lelywy 1412 |
Yako tho *sswanczą, yze pany Judka, ... ssyostra Mirossewa, quidbriff dala przecziwo lysthowy, kthory obmawya na trzidzessczy grzywen, kthore byl zapissal gey brath, Miross, dla possagv y sswą pyeczącz k themv gistew (pro gistemu) quidbriffowy prziwyessila, y then gisthy quidbriff z gey volą vyssedl 1437 |
Ktory by brath nyekarny... a po trzecziem vpomy<e>nyenyv (post trinae admonitionis) thrvalby w szvey vpornosczy..., tedy taky ma byczi vydan... visitatorovy 1484 |
Ktory by brath nyekarny... a po trzecziem vpomy<e>nyenyv thrvalby w szwey vpornosczy, pokuthy y karanya nye chczącz przyączi, tedy taky ma byczi vydan... visitatorovy 1484 |
'brat cioteczny albo stryjeczny, consobrinus'; |
Jaco Nicolaus... gest prawy brath nass... clenotu Czolkow, czsso nosszą wolu na sczycze 1421 |
Na doswyathczenye swego rodzayv szlachethnosczy ma wyescz szescz slachethnych mązow sz swego pokolenya vrodzonych (de sua stirpe genitos), gysz przysągayącz rzekną, yszbi on byl brath gych... s pokolenya gych oczczysnego y maczerzisnego wrodzony (de... stirpe ipsorum paterna procreatus) |
Tego vmarlego... zbroyą, tho gest harnasz, jako gesth klobuczek, panczerz, polplaczye, sczyt, tarczą, myecz, ... mą wsząncz brath tego vmarlego |
Brath zyączya cessarza przekopskyego... wskazal do czesarza przekopskyego povyadayącz mv, yako czesarz zavolsky chcze czyągnącz kv Nyeprv 1500 |
Gdysch syą moy brath od grobv Machmethowa wroczil, thedy cesarz tvreczky wskazal kv mnye przes bratha mego y pissal, abich szyą yednal s krolyem polskym 1500 |
Vstawyamy, ysz gdi ktori... dzewką swoyą za mąsz da a *pozak podobni namyeny a wthem vmrze (ipso defuncto), tedy brath... szsto grzywyen dacz ma po nyey |
'brat matki, avunculus, matris frater': |
'brat babki, aviae frater': |
'brat matki, avunculus, matris frater': |
'krewny ze strony matki, zwłaszcza brat matki, cognatus, necessitudine materna coniunctus, praecipue matris frater': |
Gdy... gynszy brath... ono skazanye odwolawa... chczącz, aby to skazanye wypysano abo zagaszono, a k temv naszy sądze czastokrocz syą sklaniayą, a rzeczy skazane wygassaly (sic huiusmodi sententia... consuevit retractari, Sul 38: thake szkazanye... obyklo bicz wslomyono) |
A tis, biskupie swianti, od Emyntra, ktori swiantey Elzbieczie brath bil, sczasnyes wiszedl |
Jako Jandrzey iest nasz brath, nasz kleynothnik y z nassey krwe wyssedl 1390 |
Jakom ya nye ranczil panu Brestensi prziuileya dzedzinego vkupyonego, gedno ten, czsosz mu gy moy brath wrocyl 1423 |
'brat ojca, frater patris': |
'brat ojca, też krewny ze strony ojca, frater patris, etiam agnatus': |
'brat ojca, frater patris': |
Jaco Ozeb yesd stryny brath *rodzøny 1427 |
Jaco Climonth yest nasz brath stryini, naszey krwe, yedney dzelnicze, *noszego cleynotha y zawolana 1408 |
Jezdzil brath moy Iamhvrczi soltan do Mahmetowego grobv 1500 |
Tis, biskupie swianti, od Emyntra, ktori swiantey Elzbieczie brath bil, sczasnyes wiszedl |
Jaco Micolay nass brath y nass sczith y nassego cleynotha 1386 |
Vstawyamy, aby oczczecz sza slego syna a thakesz zaszą syn prze oczcza nye czirzpyal. A thosz o braczey rodzoney... wykladamy myecz dzirzecz, nyszlyby oczecz sz vyny synowey alybo syn sz oczczowey, alybo brath sz vyny brathowey vcząsthnyączą (leg. uczęstniący?) w grzesze ganyebnem (participando in crimine) byl vidan..., nye moglby szą oczysczycz |
'szwagier, brat żony, frater uxoris': |
'brat żony, szwagier, frater uxoris': |
Jaco Jan Gorzescoth yest nas brath..., ktory nossy... podcową a w podcowe crzys 1424 |
Jacom nydy ne ranczal mediam nonam marcam za brath za Yana za swego 1424 |
'współwychowanek, mleczny brat, simul cum altero eisdem uberibus nutritus, collactaneus': |
Brath wszelky... ma tho chovaczi, yzby mylczenye myal, choval y trzymal (studeat... observare silentium) 1484 |
Brath wszelky... ma tho chovaczi, yzby mylczenye myal, choval y trzymal (studeat... observare silentium) a tho kyedy mszą czthą 1484 |