POMOC. ŻYCZLIWOŚĆ |
pomoc |
(być) komuś pomoc, na pomoc(y), w pomoc(y) |
Velyke by tho miloserdze... bilo, isze gdisbicz nasz Xpt mily... clouekovy... poslalcyby mu on na pomocz gednego angola svątego; alleczbi tho geszcze vøthsze miloserdze... bylo, abycz mv on fszythky svøthe angoly na pomocz poslal; alleczbi tho gescze naduødse (leg. nadwiętsze) miloserdze... bilo, ise gdisbicz on sam... k nemu nauedzil |
'udzielić pomocy w postępowaniu sądowym, aliquem in iudicio adiuvare': |
Quia tu debuisti piscinam in Chylczycze iuvare stabilire al. pomoc stavycz... dum fuit [...] al. gdy szya byl przelival 1471 |
pomocna kopa, kopa na pomoc: |
brać na pomoc, na myśl, na rozum: |
pomoc, poparcie, auxilium, praesidium': |
Dzisia jest wszemu ludu czas smętku i żałości..., przeto ani tobie, matko moja, pomoc: cieszy sie sama w sobie |
Blogoslawoni møsz, iegosz iest pomoc od czebe, wstøpena w serczu swoiem rozloszil w padole zlez na mescze, iesz poloszil (quem posuit) |
'zwrócić się o pomoc, prosić o pomoc, auxilium aliquem rogare': |
'wzywać, domagać się pomocy, ratunku, auxilium invocare': |
Pomocz gych zwyotszeye w pyeklye od slawy gich. Ale wezda (verumtamen) bog odkupy *dusze moyę od ręky pyekla |
Vmyely v odzenyv boiownem (instructi armis bellicis)... prziszly na pomocz Dauidoui |
Day nam pomocz z zamøtka, bo proszne zbawene czlowecze (quia vana salus hominis, Puł: bo prozna mocz czlowyecza) |
Prawa pomocz moia od boga, iensze zbawone czini ymaiøcze prawa sercza (qui salvos facit rectos corde) |
Iaco Jura ne chczal pomocz Potrkowi s Paulem praua 1387 |
'pomoc w niebezpieczenstwie, auxilium, subsidium': |
'ten kto praktykuje czary, magię, wzywa nadprzyrodzone moce na pomoc, magus, incantator': |
'czarować, wzywać nadprzyrodzone moce na pomoc, pomagać stosując magię, czary, incantare, fascinare': |
'wzywanie nadprzyrodzonych mocy na pomoc, czary, incantatio, fascinatio': |
Blogoslawyony møz, yegosz yest pomocz od czyebye, wstøpyenya w szyerczu swym rozlozil, w padoly zles (in valle lacrimarum, Fl: w padole zlez), na myeszcze, yesz polozil |
Blogoslawoni møsz, iegosz iest pomocz od czebe. Wstøpena w serczu swoiem rozloszil w padole zlez (ascensiones in corde suo disposuit in valle lacrimarum, Puł: w padoly zles) |
Gdyby kthory myal vkazacz szwoge rodzyną (suam nationem seu legitimitatem, OrtMac 49: szwoy rod) albo malzenszkye stadlo, temv moze kaszdy przyrodzony gego przyyaczel... pomocz przygacz |
'w zastępstwie kogoś, powołując się na kogoś, prosząc na pomoc, z pomocą kogoś, ze względu na kogoś, nomine vel in nomine, vel auxilio, vel gratia alicuius': |
Iaco Jura ne chczal pomocz Potrkowi s Paulem praua y zaprzal sszø go 1387 |
Na poczathku slova mego prosza szobye na pomocz boga uszyechmocznyego..., by my raczyl szeszlacz dzysz dar ducha swathego... preszawady (leg. przez zawady) dyabla przeklatego 1450 |
Boguslaw Staska ne upominal... ani go doma szastal, ani mu *chal pomocz 1398 |
Ma gemv szandzą sandzycz a prawa pomocz, poko szye gemv nye stanye podlug prawa (antequam sibi iudicetur) |
Gospodzin pomocz przines iemu na loszu bolesci iego (super lectum doloris eius, Puł: na loze) |
Nohayski dal Zawolskemv pomocz, yze segnal swego nyeprziyaczelya 1500 |
'obiekt, od którego oczekujemy pomocy, na którego pomoc liczymy, spes (meton. de eo, in quo spes ponitur)': |
Przez myloscz szyna thwego yednaczka, boga naschego Jesu Crista, ... przydzy na pomocz mnye |
<Posłał> gim na pomoch angela suego suøtego |
Gedny szą beszprawny... a nye moga czlowyekv pomocz przyszyagacz, jako szą lazebnyczy, lotrowye..., wyleganczy albo czy, czo ge o roszboy, o zlodzyeystwo przed prawem przewyczaszono, a tho kakoly przegednaly |
A gestly za tich pyøcz dny nye przidzye (si autem transactis quinque diebus) nam pomocz, vczynymi podle waszich slow |
'dodać sił, udzielić pomocy, aliquem confortare, adiuvare': |
Potem z Zabulona... pyøczdzesyøt tysyøczow prziszly na pomocz Dauidoui nye z dwogym syercem (quinquaginta milia venerunt in auxilium non in corde duplici) |
P[y]anye Yeszu Cristye, yensz[y]e rz[y]eklesz appostolom twoym: Pokoy moy dawam wam..., aby nye patrzyl grzechow n[y]aszych, alye n[y]a wyerø czyrkwye twoyey, kthorø podlug w[y]oley twey vpokoycz y pomocz, strz[y]ecz... y *szszrzødzycz (Msza VI. XIV: rzadzycz) raczy, et regere digneris ca 1431 |
'pocieszenie, pomoc, consolatio': |
'przeprowadzenie, odprowadzenie, actus traducendi, reducendi': [pomoc, tu ze strony rzeźby] |
Cum enim regnum dei sit principale,... terrena autem bona sunt accessoria *przychodzocze, na pomocz dany XV med. |
'współudział, pomoc, alicuius rei participem esse (sensu subst.), auxilium': |
Boze, na pomocz moyę przygløday (intende, Fl: rozumey) |
'opieka, pomoc prawna, tutela, patrocinium': |
'obrona, pomoc, defensio, auxilium': |
Jaco Jan, kedi Micolay... sządal ot Dobrogosta na Micolaya prawa, ysz tich ran ne przymowal na szą, y ne chczal s nym prawa pomocz, rzekącz, ysze to moya rzecz yest 1418 |
Iozeph vschlyschal pomocz anyelską, s vyelykyem veszelym poschedl svoyą droga y przyschedl (transivit) yednego dnya, czo myal dvadzesczya a trzy dny ydz |
Pomocz gich (sc. niemądrych i szalonych) zwotszeie (veterascet) w pekle od slawi gich |
Przeto my, chczacz pomocz obyema stronoma (utrique parti), vstawiamy |
'pomoc (szczególnie dla przestępcy), auxilium (quo quis in furto faciendo adiuvatur)': |
Iaco me Nicolaus slal do Michala obeczugø gemv pomocz thich glow placzicz 1398 |
Iaco *Sczech biwal na dzedzine swym (leg. z swym) bidlem po pirzvem zødana (pro zødanu) prava, a Ianek mv ne chczal s nyn (pro nym) prava pomocz 1400 |
'wspieranie, pomoc, auxilium, subsidium': |
'pomoc, wsparcie, auxilium, subsidium': |
Saprafdø velyke by tho miloserdze clouekouy od boga bilo, isze gdisbicz nasz Xpc mily ktoremv clouekovy na skonczenv gego sziuota poslalcyby mu on na pomocz gednego angola |
'rzucanie zaklęć mających zniweczyć działanie złych mocy, wzywanie nadprzyrodzonych mocy na pomoc, excantatio, incantamentum': |
Boze, na pomocz my przistoy (in adiutorium meum intende Psal 69, 2), panye, ku pomoczi pospieszay se |
Przystąpyl k nyemv (sc. k Jesusowi) centurio, proschącz yego przez pomocz starszych Zydow (seniorum Iudaeorum), aby vzdrovyl syna yego paralyzem zarazonego |
Namasz plath tensze byalkyem zbythym... a thak ve troye abo ve czvoro nogą obvyn thą massczą, za trzeczym *przivyzym vznasch pomocz XV p. post. |
Podzwygl gesm oczy moy na gory, otkød (unde, Puł: odkond) przydze pomocz mne |
Jakom ja od xancza Bolka nye wschyvl dwvstv kop w pomocz anym schye obvyaschal w szyemy gego glowv *schyedecz 1459 |
Iaco me Nicolaus slal do Michala, obeczugø gemv pomocz thich glow placzicz 1398 |
'wsparcie, pomoc, auxilium, adiumentum': |
Proschąncz na pomocz 1471 |
Krolyowye, gysz na pomocz przigely, rozdnye na polyv staly (separatim in agro steterunt) |
'przyjście z pomocą oblężonemu wojsku, miastu, twierdzy, zbrojna pomoc, subsidium, suppetiae': |
<Posłał> ... gim na pomoch angela suego suøtego |
Quidam ciuis... confregit sibi pedes alias tibias et maxime sibi inflati fuerunt... Namasz plath... a thak... nogą obvyn thą massczą, za trzeczym przivy<c>zym vznasch pomocz, yestly bog i chcze, bo vycziągnye ogyen XV p. post. |
Jacom ne ranczil za Iacusza, bi sz nim zona mala pomocz prawa podle sanda 1404 |
Chwalcze pana..., gen vczynyl... slvncza w pomoczy (Puł: w pomocz) dnowy (solem in potestatem diei) |
dawać pomoc, wspierać, sustinere, iuvare': |
'pomóc, dać pomoc, adiuvare, auxiliari': |
'pokrzepienie, pomoc, subsidium, praesidium': |
Panye Jesu Christe..., podlug twey swyathey volyey vpokoycz y pomocz, strzedz y rzadzycz (Msza XII: szszrzødzycz), regere, raczy 1446–7 |
'pomoc, czy też ofiara, auxilium, vel hostia deo immolanda': |
'wołać na pomoc w chwili dokonywania gwałtu, auxilium ab aliquo implorare, subsidium invocare': |
Gedny szą beszprawny tako, ysz gych prawo nye gest tako dolosznye albo doszlo (OrtMac 111: szprawne albo doszle) yako gynych ludzy, a nye moga czlowyekv pomocz przyszyagacz, jako szą lazebnyczy, lotrowye |
Nos iudex et subiudex videntes, quod dominus Iohannes Cobilenski non obedit huic nostro iuri..., ponimus al. wkladami huiusmodi causam super dominum capitaneum in eadem causa dare iuvamen al. pomocz iuxta iuris formam 1451 |
O ktorą pomocz vogenną Bolesta na myą zalowal, o tom o wszyczko sz bracza vgednan 1434 |
Daj nam pomocz (auxilium)! |
Jakom ya do paney... ne slala anym slubowala Helscze dwe grziwne posagu na pomocz 1419 |
O ktorą pomocz vogenną Bolesta na myą zalowal, o tom o wszyczko sz bracza vgednan 1434 |
Jacom ja od xancza Bolka nye *wschyvl dwvstv kop w pomocz 1459 |
'udzielenie pomocy, wsparcie, auxilium, adiumentum alicui datum': |
Tem skvtkyem chcza wschemv svyatv pomocz |
Iaco me Nicolaus slal do Michala, obeczugø gemv pomocz thich glow placzicz 1398 |
'udzielić pomocy w postępowaniu sądowym, in causa in iudicio acta subvenire': |
Panye Iesu Criste, ... podlug twey woley vpokoycz, vpomocz (Msza VI. XII. XIV: pomocz) racz (pacificare et coadunare digneris)! 1424 |
'pomoc na zagospodarowanie udzielana kmieciowi przez pana na podstawie umowy między panem a kmieciem, auxilium, quod pactione facta dominus cmethoni ad rem familiarem constituendam ferebat': |
'pomoc, posługa, uczynność, auxilium, ministerium, officium, studium': |
Tegdis nagle bog... <posłał> gim na pomoch angela... Taco lud bozy <przez an>gela uicøzstuo odirzeli |
przenośnie 'siła, oparcie, pomoc, fortitudo, praesidium': |
'przysługa, usługa, usłużenie, pomoc, officium, auxilium, ministerium': |
'usługa, pomoc, ministerium, auxilium': |
Na poczathku slova mego prosza szobye na pomocz boga..., by my raczyl szeszlacz dzysz dar ducha swathego sz wyszokosczy krolewsthwa nyebyeskego 1450 |
My przyszangamy bogu... pomocz sze przeczywycz, kthosz by naprzeczywko radz<c>em postawyl sze XV p. post. |
Na poczathku slova mego prosza szobye na pomocz boga uszyechmocznyego..., by my raczyl szeszlacz dzysz dar ducha swathego 1450 |
A thak ve troye abo ve czvoro nogą obvyn thą massczą, za trzeczym przivy<c>zym vznasch pomocz..., bo vycziągnye ogyen XV p. post. |
Gospodzin pomocz przines iemu na loszu bolesci iego, wszistkø iego posczelø (universum stratum eius) przewroczil ies |
'udzielenie wsparcia duchowego lub materialnego, pomoc, auxilium, adiumentum': |
Przes ten twoy naswyantschy owocz, myla panna, racz nam wspomocz (R XXV 218: pomocz)! XV med. |
Blogoslawoni møsz, iegosz iest pomocz od czebe, wstøpena (ascensiones) w serczu swoiem rozloszil |
A przetosz wisszokosczi czczi wasszey ządam..., abisczie my bili na pomocz w kazdey potrzebie |
Sødzy, gospodne, wadzøcze mne, wiboiuy boiuiøcze mne, wezmi bron (apprehende arma) y sczit y wstan na pomocz mne |
'udzielenie wsparcia duchowego lub materialnego, wspomożenie, pomoc, auxilium': |
Na poczathku slova mego prosza szobye na pomocz boga *uszyechmocznyego 1450 |
Potem z Zabulona, ktorzi wichadzaly ku boiv (qui egrediebantur ad proelium), ... prziszly na pomocz Dauidoui |
Ve troye... nogą obvyn thą massczą, za trzeczym przyvyczym vznasch pomocz, ... bo vycziągnye ogyen XV p. post. |
Jedny beszprawny thako szą, ysz gych prawo nye gesth thako szprawne albo doszle, yako gynnych ludzy, a nye mogą czlowyeku pomocz przyszyagą, yako szą gygracze, lazebnyczy, lotrowye, kostarze, pyyanycze |
Czy (sc. bezprawni) nye mogą nykomv ku gego prawu pomocz, to gesth szwyathczycz (testimonium ferre, OrtMac 29: szwyaczycz) |
Prosza szobye na pomocz boga..., bych wam *mogi... powyedacz czo dobrego, abyszmy mogly wsznacz y *wbaczysz wyelebnoscz y dostoynoscz swątha tego 1450 |
Prosza szobye na pomocz boga..., by my raczyl szeszlacz dzysz dar ducha swathego sz wyszokosczy krolewsthwa nyesbyeskego 1450 |
'udać się do kogoś a. gdzieś dla uzyskania ratunku, pomocy, schronienia, zwrócić się o pomoc, schronić się, ad aliquem vel in aliquem locum se conferre auxilii petendi causa, fidei alicuius se committere, confugere': do czegoś: |
'pomoc, wsparcie, podpora, auxilium, adiumentum, subsidium, firmamentum': |
'udawać się do kogoś a. gdzieś dla uzyskania ratunku, pomocy, schronienia, zwracać się o pomoc, chronić się, ad aliquem vel in aliquem locum se conferre auxilii petendi causa, fidei alicuius se committere, confugere': do czegoś: |
'pomoc, wsparcie, obrona, auxilium, adiumentum, defensio': |
Bo zaprawdø Assur prziszed s nimi, vczinili se sø (Puł: vczynyly szye) na pomocz sinom Lot (facti sunt in adiutorium filiis Lot) |
'przywoływać na pomoc, wołać na ratunek, auxilium invocare': [przenośnie] |
Prz<e>sz then thwoi naszwanczsi owocz, mila panno, racz nam pomocz! XV in. |
Iozeph vschlyschal pomocz anyelską, s vyelykyem veszelym poschedl svoyą droga (per viam suam ivit) |
Quod ex quo pars povodna exaudiens skazanye radzeczskie, quod contra quemlibet consulem mettercius tego ma bycz nyevinien per iuramenta, et contra hoc naonczassz non accepit sibi banitum iudicium na pomocz 1458 |