| żeby |
| wprowadza zdanie sposobowe 'żeby, ut': |
| warunkowe 'chyba żeby, wyjąwszy żeby, nisi': |
| wprowadza zdanie skutkowe 'żeby, ut': |
| tako żeby: |
| 2. przedmiotowe: w zdaniu nadrzędnym a. verbum iubendi, desiderandi, voluntatis 'żeby, ut': |
| verbum cogitandi, declarandi 'żeby, jakoby, ut, quod': |
| verbum timendi 'żeby, ut': |
| podmiotowe 'ut, żeby': |
| przydawkowe 'żeby, ut': |
| skutkowe 'że, żeby, ut': |
| wprowadza zdanie przedmiotowe 'żeby, ut': |
| sposobowe 'żeby, (ita, sic) ut': |
| celowe 'żeby, ut': |
| wprowadza zdanie sposobowe 'żeby, (ita, sic) ut': |
| 2. przedmiotowe: a. po verbum iubendi, desiderandi, voluntatis w zdaniu nadrzędnym 'żeby, aby, ut': |
| po verbum cogitandi, declarandi 'że, żeby, jakoby, ut, quod': |
| po verbum affectus 'żeby nie, ne': |
| podmiotowe 'żeby, jakoby, ut, quod': |
| przydawkowe 'żeby, ut': |
| skutkowe 'żeby, ut': |
| A jacy to źli ludzie mieszczanie krakowianie, żeby pana swego, wielkiego chorągiewnego, zabiliście, chłopi, Andrzeja Tęczyńskiego! |
| wprowadza zdanie celowe 'żeby, ut': |
| Ofierować będzie dwie garlicy... Panu... i da je kapłanowi, jenże pirwe ofieruje za grzech, zakręciw głowę jego (retorquebit caput eius ad pennulas) tako, żeby się gardła dzierżała ani owszem jej urwać |
| I. spójnik: 1. wprowadza zdanie przedmiotowe 'żeby, jakoby, ut, quod': |
| wprowadza zdanie podmiotowe 'żeby, ut': |
| wprowadza zdanie orzecznikowe 'żeby, ut': |
| 4. wprowadza zdanie przydawkowe 'żeby, jakoby, ut, quod': a. z odpowiednikiem w zdaniu narzędnym: |
| wprowadza zdanie celowe 'żeby, ut': |
| wprowadza zdanie przyczynowe 'żeby, quod, quia': |
| wprowadza zdanie skutkowe 'żeby, ut': |
| wprowadza zdanie sposobowe 'żeby, ut': |
| wprowadza zdanie przedmiotowe 'żeby, ut, quod': |
| wprowadza zdanie celowe 'żeby, ut': |
| wprowadza zdanie skutkowe 'żeby, ut': |
| Bo jest to to prawo dziewek Salfaad od Boga wydano, żeby się swadźbiły, z kim zechcą (nubant, quibus volunt, Biblia taborska: s kímž chtie), ale tylko ludu z swego pokolenia |
| wprowadza zdanie okolicznikowe stopnia 'żeby, jakby, prout, quantum': |
| wprowadza zdanie celowe 'żeby, ut (finale)': |
| wprowadza zdanie przydawkowe 'żeby, że, ut (finale)': |
| wprowadza zdanie celowe 'żeby, ut (finale)': |
| 'wiedza o czymś, scientia alicuius rei': na znanie 'żeby było wiadomo, ut notum sit': |
| 'sprawić, żeby ktoś przybył, aliquem arcessere': o Chrystusie, de Christo': |
| 'uczynić, żeby coś było na czas i pod ręką, przyrządzić, przysposobić, aliquid apparare, praeparare': |
| wprowadza zdanie warunku wyłącznego: 'chyba żeby, chybaby, nisi quod': |
| wprowadza zdanie warunku wyłącznego: niżli gdyby 'chyba żeby, chybaby, nisi, nisi quod, praeterquam si': |
| warunek wyłączny: 'chybaby, chyba żeby, nisi, nisi quod, praeterquam si': |
| 'zaczepiać (na czymś) tak, żeby wisiało, appendere, suspendere': |
| wprowadza zdanie: 1. podmiotowe 'żeby, ut': |
| przedmiotowe 'żeby, jakoby, ut, quod': |
| przydawkowe 'żeby, jakoby, ut, quod, tamquam': |
| celowe 'żeby, ut': |
| sposobowe 'żeby, aż, ut': |
| Słyszę, żeby cię nawiedzali kłamnicy albo szpilmany (audivi, quod iaculatores te visitant) XV p. post. |
| Bo jest to to prawo dziewek Salfaad od Boga wydano, żeby się swadźbiły, z kimże chcą, ale tylko ludu z swego pokolenia, aby się nie przymiesiło jimienie synow israelskich z pokolenia w pokolenie (ne commisceatur possessio filiorum Israel de tribu in tribum) |
| Tegdy ten, jen by mienił, żeby jego były role... ma doświadczyć |
| Aczby się przygodziło, żeby niektory nieprzyjaciel... na niekogo wrzucił się (quod... irruerit) ji zabić chcąc |
| Pakli nową rzecz uczyni Pan, żeby otworząc ziemia usta swa połknęłaby je (ut... deglutiat eos) |
| Bo jest to to prawo dziewek Salfaad od Boga wydano, żeby się swadźbiły, z kimże chcą |
| 4. wprowadza zdanie celowe 'żeby, ut': a. bez odpowiednika w zdaniu nadrzędnym: |
| Gdyżem umrzeć imiał, protożem to kazał popisać, żeby to na mej duszy mie zostało |
| 'chyba żeby, nisi': |
| dubium: skutkowe 'aby, żeby, (ita, sic) ut': |
| 'zgodzić się, żeby nie składano przysięgi, zwolnić od przysięgi, alicui gratiam iurisiurandi facere': |
| Aczby się przygodziło, żeby niektory nieprzyjaciel albo ktokoli bądź (quispiam)... samowtor na niekogo wrzucił się, ji zabić chcąc..., pakli on, na kogo przyszli, jenego s nich poznać może, takiego do sądu pozwać ma |
| Gdy dwa człowieki miedzy sobą ruszyłastaby żałobę o role albo pola, albo pożytki, tegdy ten, jen by mienił, żeby jego były role albo pola, ma doświadczyć z sąsiady, jiż są rzeczeni osada, albo z starcy (tunc debet approbare cum communitate vel cum senioribus, JusPol 420: debet approbare cum vicinis al. ossada vel cum senioribus al. starcy) |
| 'siadać do stołu, żeby jeść, ucztować, cenandi causa mensae assidere': |
| Jenże (sc. kapłan) pirwe ofieruje za grzech zakręciw głowę jego <...>, tako żeby się gardła dzierżała ani owszem (et non penitus, MPKJ V 21: nie owszem) jej urwać |
| 'siedzieć przy stole, żeby jeść, ucztować, cenandi causa mensae assidere': |
| celowe 'żeby, ut (finale)': |
| Ofierować będzie dwie garlicy... i da je kapłanowi, jenże pirwe ofieruje za grzech zakręciw głowę jego <...>, tako żeby się gardła dzierżała ani owszem jej urwać (et non penitus abrumpatur) |
| 'zaczepiać przedmiot tak, żeby nie miał podparcia, suspendere, pendere': [podgardłki na pirsiach wieszać] |
| C. w zdaniu podrzędnie złożonym: 1. w połączeniu z różnymi spójnikami wprowadza zdania podrzędne: a. skutkowe 'że, żeby, aż, ut (consecutivum)': |
| Pakliby ktory krzywy... ku mocy przyjć by wzgardził, tako żeby prawu stać nie chciał (sic quod iuri nollet parere)..., to wszystko onemu (sc. bolącemu)..., dano ma być |
| b. warunkowe: aa. warunku wyłącznego w połączeniach niżli tako gdy, niżli tako gdyby 'chyba że, chyba żeby, nisi quod': |
| 'sprawić, żeby ktoś zasnął, in soporem collocare aliquem, somnum alicui parere': |
| Aczby się przygodziło, żeby... ktokoli bądź... na niekogo wrzucił się (si contigerit, quod super aliquem... quispiam... irruerit) ji zabić chcąc..., takiego do sądu pozwać ma |
| bo jest to to prawo dziewek Salfaad od Boga wydano (lex... a domino promulgata est, MamLub 46: promvlgo id est sentenciam wydam, war. kal.: promulgo zasię ją wydawam), żeby się swadźbiły, z kimże chcą |
| Bo jest to to prawo dziewek Salfaad od Boga wydano, żeby się swadźbiły, z kimże chcą (nubant quibus volunt), ale tylko ludu z swego pokolenia |
| Słyszę, żeby cie nawiedzali kłamnicy albo szpilmany (audivi, quod ioculatores te visitant) XV p. post. |