dobrze |
dobrze mówić |
w pozdrowieniu: miej się dobrze 'witaj, salve': |
w pożegnaniu: idźcie dobrze (z Bogiem) 'idźcie szczęśliwie, z Bogiem, valete': |
Ysz pryszyasznyczy maya gynne przyszyasznyky wybyeracz, tho yesth nam dobrze pamyąthno a yesth podlug... prawa..., thedy yeszlysczye wy thakowy brany y poszthawyeny podlug waszego stharego obyczaya, mozeczye dobrze w lawyczy na szadzye szyedzyecz y prawo wyrzecz |
Ale kromye tych wyn kmyecz nye mosze zbieszecz, gedno alyszby dom dobrze zbudowal y ogrodzyl a dobrze osadzyl |
(w pozdrowieniu) miej się dobrze 'witaj!, salve!': |
'dobrze się z kimś obejść, wyświadczyć komuś coś dobrego, aliquem bene tractare, alicui benefacere': |
dobrze poćwirdzony |
dobrze urodzony |
'w pełni, całkowicie, doskonale, jasno, accurate, certe, clare, exacte': [słyszeć dobrze] |
dobrze czynić, uczynić |
dobrze czynić komuś |
mieć dobrze na czymś |
mieć się dobrze |
tako dobrze... jako |
imieć się dobrze |
dobrze na kogoś patrzyć |
'dobrze (się) nauczyć, edocere, recte docere': |
dobrze prześpieć |
Thu mynya, yze myly Cristus myal *dobrze zachovanye, czo dano na vzytek, alye tego nye chczyal stravycz na svoy vzytek, a temze szye mogą dobrze prelaczy karacz |
dobrze przyśpieć |
Dobrze *oglądale (war. lub.: dobrzye oglądną, pro oglądana?) ventilata (si... inter percussorem et propinquum sanguinis quaestio ventilata Num 35, 24) 1471 |
Dobrzye oglądną (war. kal.: dobrze *oglądale) ventilata (si... inter percussorem et propinquum sanguinis quaestio ventilata Num 35, 24) |
'ludzie starający się dobrze postępować, bogobojni, homines pii, bonae voluntatis': |
użyć dobrze |
dobrze widzieć, wiedzieć: |
dobrze baczyć: |
Wszdy dobrze stary obyczay zostawyącz podle prawą, a czynyą prawo z dlugych czaszow |
Bacz dobrze ten ortel, czo gy lagyesz |
Bogastwo bil gest dobrze rosgodzil bene dispensaverat de suis diuiciis |
Giczcie dobrze z bogyem bene ambuletis (respondes autem Tobias ait: Bene ambuletis et sit deus in itinere vestro Tob 5, 21) 1471 |
Gdyby skazanye przyszyągy szye przygodzylo w wyązany czasz czynycz, ma-ly thedy przyszyadz, czyly mayą go odlozycz na othworzony czasz? ... Kthora przyszyąga... polozona czynycz w wyązany czasz, tho moze dobrze sządzya odlozycz na odlozony czasz (OrtBr VII 567: na odlozony, tho gest na odworzony cząsz) y czynycz, szlowye przyszadzycz podlug prawa |
Thakyego woythą albo szandv rzeczy moze dobrze wysznanye prawdy bycz y <w> zapowyedan[y]e czasszy (an gebunden tagen) mogą tesz mocz myecz |
Kthora przyszyąga... polozona czynycz w wyązany czasz, tho moze dobrze sządzya odlozycz na odlozony czasz (OrtBr VII 567: na odlozony, tho gest na odworzony cząsz) y czynycz szlowye przyszadzycz podlug prawa |
Kto szye podeymye czesznego vrzadv..., ten mvsy myecz robotha y troszką, aby ten vrzad dobrze y czeszno (OrtMac 128: wyernye) dzyerzal y wyernye |
Slowa ust iego lichota y lescz. Ne chczal rozumecz, abi dobrze czinil (ut bene ageret) |
Dobrze gest dbacz albo nadzeyø myecz w gospodzynv, nysz dbacz we ksøszøta (bonum est sperare in domino, quam sperare in principibus) |
Yako Pyotr, burmystrz z Coszmyna, zachowal szye czsnye a dobrze w myescze w Coszmynye 1420 |
Bo ten, przez ktoregosch yest svyat stvorzon, dobrze mogl vczynycz, yzby tego zyemya pozarla, ktory y (leg ji 'go') vderzyl, alye szmyerze radnyey chczyal nass navcz<yć> |
Item ktoricole i kyelkokrocz wsdawayanczi barcz myod zaplaczylbi panu swemu, ... na kaszdą rączka (super quodlibet manuale mellis) ma viwyescz i yawnye vkazacz dwoye pczoli dobrze godzancze w swoyem royu czale |
Czo ranil Marcin Iacuba, to go ranil na swem dobrze 1397 |
Tesch nyemyely (pro myenyly), by to v dobrotlyvosczy vyelye lyvda dobrze albo zlye czynycz (agere quidem, quae iusta sunt, vel negligere in arbitrio hominum plurimum esse dicebant) |
Nye vyerzyly..., [n]ysby ('aby') to bylo v dobrovolnosczy czlovyeczey dobrze albo szlye vczynycz (in arbitrio hominum situm esse, ut bonum malumve gerant) |
Vczynyszli dobrze, weszmyesz otplatø tudzesz. Pakli zle (sin autem male) vczynysz, natichmyast twoy grzech bødze w podwoyu |
Gego przyrodzeny mowya, on yesth dobrego urodzenya (OrtBrRp 29, 4: dobrze vrodzon), tho yesth z malzensthwa |
Blaszey gemu odp<o>wyedz<iał> a rzkøcz: Myey sye dobrze, dob<r>y sødz<ia> |
Kto szye podeymye czesznego vrzadv, ... ten mvsy myecz robotha y troszką (hic labores et curas habere opportet), aby ten vrzad dobrze y czeszno dzyerzal |
Jako mnye Pawel sz Ganszyna ranczyl zyekmsky vrzand za robothlyvego Marczyna, kthory vyszethl do dobrze vrodzonego Stanislawa... sz wloky de Sthary Rusyecz ad Przelagye villam ipsius 1496 |
Poycze iemu pene nowe, dobrze spewaycze iemu glossem (bene psallite ei in vociferatione) |
Odpovyedzyal myly Iesus: Nye moze to dobrze bycz, abych ya mogl yedną kropyą vykvpycz czlovyeka |
Reczely: A to gest dobrze, tedi bødze pokoy sludze twemu (si dixerit: Bene, pax erit servo tuo) |
Czlowyek moze szwe dzedzyczstwo y gymyenye dobrze dobythe przed prawem oddacz |
A przes tocz by dobrze tho bylo, isbichom my... nasze grzechy szebe (leg. z siebie) sdrucyly |
Owa kako dobrze y kako weszelo przebywacz braczø w gedno (ecce quam bonum et quam iucundum habitare fratres in unum) |
Y szly søø synowye izrahelsczy s Ramessy do Sochod, szeszczsed tyszyøczow dobrze møszow pyeszich, kromye nyewyast a dzyeczy (profectique sunt filii Israel de Ramesse in Socoth, sexcenta fere millia peditum virorum absque parvulis) |
Dobrze lepey iest syø nam wrocici do Egypta (nonne melius est reverti in Aegyptum)? |
Ia szye themv dzywyą, yze movysch nye rozbaczayącz, a vyez dobrze, yze szye on (sc. Jesukryst) nyyednych groz nye boy |
Yakoszeszmy pyrwey wam pyszaly, ysz pr<z>yszyasznyczy maya gynne przyszyasznyky wybyeracz, tho yesth nam dobrze pamyąthno a yesth podlug m<ajdborskiego> prawa |
Prestocz by dobrze tho bylo, isbichom my tho odzene, tocz gest nasze grzechy, szebe (leg. z siebie) sdrucyly, isbichom my f nich ne szamarly |
By then lytkup dobrze szadzon, od nasz dyabel proz (leg. precz) zapadzon XV p. post. |
Tego ya wam dobrze dowyerzam, ysz vy nye vczynyczye gynaczey (OrtBrRp 53, 2: gynako), nyszly yako gyesth prawo |
Ya wam dobrze dowyerzam, ysz wy nye vczynycze gynako (OrtMac 65: gynaczey), nyszly yako gest prawo |
Mey sznamosczy nye yest tayemno, czvsch vyem to dobrze..., vschakosch zapravda (verumtamen ecce Luc 22, 21) rąką tego, ktory myą ymą sdradzycz albo podacz, yest se [m]mna przy stolye |
Począl ych pytacz (sc. Jesus zwolenikow) rzekącz: Czosczye gadaly na drodze? A ony vschysczy mylczely, alye zapravdą myly Iesus vy<e>dzyal dobrze, yze na drodze myslyly myedzy sobą..., kto z nych myal vyatschy <być> (Marc 9, 33) |
Iste bene dispensaverat de suis diuiciis, in quo eius sapiencia demonstratur ysecz on saprafdø to bogadstvo bil gest dobrze rosgodzil, ysecz on gest ge po mødroscy trauil |
Wharg (pro tharg) na [za] szaszyąwykupyenye (super redemptionem) moze dobrze szye stacz za podobne pyenadze, zacz tho gymyenye stogy |
Odpovyedzyawschy svyąthy Pyotr rzekl kv mylemv Iesusovy rzekącz: Gospodnye, dobrze nam thv bycz, chczeschly, vczynym thv trzy przybytky, tobye yeden, Moyzeschovy yeden, a Helyaschovy drugy. Gescze tego domavya svyąthy Pyotr, nathychmyast oblok svyąthy zaczmycz ye (adhuc eo loquente, ecce nubes lucida obumbravit eos Mat 17, 5) |
Thez zlie sządzysz naprzeczywko lakozyrstwu, gdy lakomoscz zawyązugye myeszek (tunc male iudicas contra gulam, quando avaritia ligat bursam), bo zali lakomoscz... myądzy myeskem a lakozyrstwem dobrze sądzy (numquam recto inter gulam et bursam avaritia iudicabit), lakomoscz gyest szama w szobye mązoboycza (quid est avarus: sui homicida) XV p. post. |
To czyalo, ktoresch z dzyevycze Marye przyal (sc. Jesukryst) slowo oplczyone,... snamyenyto yest, ysch yest bylo... vyelebna plczyą dobrze opravyono, bo yest tam bylo zavrotne z bo<g>yem przyrodzenye (ibi nam reciproca cum deo fit natura) |
Gydzta dobrze (bene ambuletis) a pan bødz was wodz |
A gysz sø dobrze czynyly, podø (ibunt, Puł: poydø) w szywot wekvgy |
Dobrze, ysze yø wszøly procz mnye |
Dzathky mile! Isze gako tho vy szamy dobrze vecze..., gdisczy szø kthoremv krolevy... szin narodzy, tedicz... posly beszø |
A prestocz by dobrze tho bylo, isbichom my tho odzene, tocz gest nasze grzechy, szebe (leg. z siebie) sdrucyly |
A pres to, mile dzathky, yszebiscze vy tho dobrze vedzely, kakocz nasz Xc mily gestcy on nam barszo milosciuy, abichom go mi naszymy grzechy ne gneualy |
Dobr<ze>scye poczøly, dobrze doskonaycye (bonus enim operator, qui bene incepit et bene perficit) |
Bracza, dze, mila, patrzymy tego dobrze, isbichom ten tho dzen dzyszegszy veszelu (leg. w wiesielu) i f naboszegstwe gy skroczyly. Alle czemucz tutha movy f naboszestwe? Gedno pres tho, isbichom ne patrzyly marne chualy tego to swatha, alle bichom *szo nauczyly svich grzec<h>of spouedacz a pokuthø sza ne strogicz |
Gdy pan przydze, dobrze orze, gdy odydze, yako gorze! |
Fratres karissimi, diem hodiernum debemus consumere in gaudio. Bracza, dze, mila, patrzymy tego dobrze, isbichom ten tho dzen dzyszegszy veszelu (leg. w wiesielu)... gy skroczyly |
Brvy yey byly dobrze podnyeszyony... a tesch kv szobye nad noss nye barzo szeszle (nec fuerunt nimium ad invicem protensa) |
To blogoslawyenye lezi na czirpyenyv, kto yą ('je') chcze sznacz dobrze, ma wyedzecz, eze na troyą ma syą oglądacz, bi schewschąd czirpyal kaszdą przecziwnoscz XV med. |
Drudzi mowili, eze blogoscz wyrzchnya gest gescz a pycz dobrze..., a tich dzyssya pelen swyath XV med. |
Dobrze swą czelacz prawge (war. kal.: vyprawya) bene propositum (oportet ergo episcopum... esse... non cupidum sed suae domui bene praepositum I Tim 3, 4) |
In tribus beneplacitum est spiritui meo...: concordia fratrum, amor proximorum, vir et mulier bene sibi consencientes yesz ssze dobrze sgadzaya (Ecclus 25, 2) XV med. |
<Jako Iza>yas profeta dobrze i podobne zmow<ił> XIV ex. |
Owa kako dobrze y kako weszelo przebywacz braczø w gedno. Yako mascz na glowe (sicut unguentum in capite), yasz støpyla w brodø, w brodø Aaronowø |
Namylyly (leg. namylił-li, OrtMac 95: zamylyl-ly) czlowyek przyszaga, moze dobrze szam albo szye podeprzecz, szlowye czlowyekyem wtore albo trzecze |
Iste bene dispensaverat de suis diuiciis, in quo eius sapiencia demonstratur ysecz on saprafdø to bogadstvo bil gest dobrze rosgodzil, ysecz on gest ge po mødroscy trauil |
Targ na szaszyą wykvpyenye moze szye dobrze stacz za podobne pyenyadze, zacz to gymyenye stogy |
Dobrze mne zakon vst twogych nad tyszøczy zlota y srzebra (auri et argenti) |
Geny mowili, eze temu blogo, gen ma dossicz gymyenya... Drudzi mowili, eze blogoscz wyrzchnya gest gescz a pycz dobrze XV med. |
Bødzcye drusznego syercza (nolite timere), dobr<ze>scye poczøly, dobrze doskonaycye, za krotkø møkø wyeszmyecye wyeczne wyesyele |
Wi bødzecye mocz dobrze czynycz gdiszcye syø zlemv navczily (cum didiceritis malum) |
A gdysz lyekarzom vydzyalo szye dobrze, yschby czyalo yego olyeyem drzewnym lyeczyly, wszadzyly y v kądz pelną *olyą volnego |
Dobrze mne, yss ges vsmerzyl mø, abych *nawyk (Puł: abych powykl) prowoty (pro prawoty) twoye (ut discam iustificationes tuas) |
Przes skvszenye nawiklismi (per experientiam didicimus, Dział 23: <d>oswyatczylismy tego dobrze), esze skazanye klanthwi swyathkom... sloscziwye cząsthokrocz obiklo bicz obrzeczano |
Falsi prophete sunt heretici seu mali Christiani, non bene docti przezakowye, przekęszytitlowye, nyedowczeny any dobrze pysma nye rozwmyeyączy XV ex. |
Ale naam na vszitek na ze<mię przyszedł, jako Iza> yas profeta dobrze i podobne zmow<ił> XIV ex. |
Animalis homo non percipit ea, que sunt spiritus dei czlowyek, kthory podlug szmyszlnoszczy zywye, nye podlug rozvmv, nygdy nye moze pogyącz dobrze w dvchownych rzeczach (I Cor 2, 14) XV ex. |
Dobrze yemv by bylo, by szye byl nye narodzyl, podlug pospolney przemovy: lyepyey by nye bycz, nyzly by slye bycz (vel usualiter dictum est: melius esset ei non esse, quam male esse) |
Tocz gest tako rzeczono, abichom nygdi syą doschlimy a sprawyedliwimy nye czinili ny myenyli, cakocole wyele y cząsto dobrze bichom czinili XV med. |
Przydze-ly kthora przyszagą szkazana albo kakoly polozona czynycz wyaszany (leg. w wiązany) cząsz, tą moze dobrze szandzą oddalycz..., na odworzony cząsz czynycz |
Towarzisz, yesliby chczial precz vendrovacz, thedi ma odpovyedziecz swemu mystrzowy dobrze przeth thym, abowyem kthory nyedlugo robil, then ma thidzien odpowyedziecz przed thym, a yesliby kthori robil pol rokv, thedi ma przed thim mystrzowy opowyedziecz dwye nyedzieli 1491 |
Wlosi mayanci yakobi barva lyeznego orzecha, dobrze vzrzalego,... nyekoko (pro nyekako) zolte (aliquantulum ceruliores) ca 1418 |
To blogoslawyenye lezi na czirpyenyv. Kto yą ('je') chcze sznacz dobrze, ma wyedzecz, eze na troyą ma syą oglądacz, bi schewschąd czirpyal kaszdą przecziwnoscz, albo od boga, yaco nyemoczi, nyeszboze, przepusti na szdrowyv, na gymyeniv XV med. |
Wyadomo bandz wam, iszye *obyczayą sz stara dawna *dzyerzano mogą szye dobrze zostacz (OrtMac 43: szye... osthacz, OrtRp 21, 4: zostacz sye moze constare potest) podlug prawa |
Wszdy dobrze stary obyczay zostawyą[cz] <się> (bona consuetudo vetusta constat bene, OrtMac 44: sthare obyczaye osthawyaya szye) podle prawą a czyny[ą] prawo z dlugych czaszow |
Za thym slovem vstavszy Pylath y vyschedl do Zydow, bo baczyl dobrze, yze ym bylo barzo nyelubo, yze s nym (sc. Jesusem) tako dlugo movyl |
Tenczy tho dar gest kalsdemv clouekoui dan, tako dobrze gluchemv, gako y nememv |
Byezal (sc. Judasz) do Zydow... a vschedschy v radą ych y rzekl ym darsko przez wschego strachv: Ia vyem dobrze, czo vy spravyaczye |
Rzekl myly Cristus: Rzeklym (leg. rzekł-li-m) przevrothnye..., day svyadecztwo o zlem, a rzeklym (leg. rzekł-li-m) dobrze..., czemv mya byyesch? |
To szye moze dobrze przypodobacz kv nyeporvschenyv zyvota dzyevyczego (ad integritatem virginis) a ku czlovyeczthw syna yey mylego |
Kto szye podeymye czesznego vrzadv, gdy bandze k temv wybran y zwan (quando ad ea vocatus et ellectus fuerit, OrtMac 128: gdy bądzye k temu wybran y weszwan), ten mvsy myecz robotha y troszką, aby ten vrzad dobrze y czeszno dzyerzal |
O przezgrzesch[y]ny czlovyecze Iudaschv, dobrze baczy, yze thy yesz v czyemnosczy grzechow polozon |
A prestocz by dobrze tho bylo, isbichom my tho odzene... szebe (leg. z siebie) sdrucyly |
Falsi prophete sunt heretici seu mali Christiani, non bene docti przezakowye, przekęszytitlowye, nyedowczeny any dobrze pysma nye rozwmyeyączy XV ex. |
*Patrzymy tego dobrze, isbichom ten tho dzen dzyszegszy veszelu (leg. w wiesielu) i f naboszegstwe gy skroczyly |
To blogoslawyenye lezi na czirpyenyv. Kto *yą chcze sznacz dobrze, ma wyedzecz, eze na troyą ma syą oglądacz, bi schewschąd czirpyal kaszdą przecziwnoscz, albo od boga, yaco nyemoczi, nyeszbose, przepusti na szdrowyv, na gymyeniv, albo od dyabla XV med. |
Dorothą dobrze wyedzala o them, ysz gey zamylczano w przyyaczyv (in susceptione) tego domv, gdy gy gey mazowy przed sandem wszdano |
Dobrze gest pfacz v pana, nysz pfacz we czloweka (bonum est confidere in domino, quam confidere in homine) |
A iakosz syø drzewyey pan nad wami radowal dobrze wam czinyø a wasz plodzø (bene vobis faciens vosque multiplicans), takesz syø weselicz bødze zatraczø wasz |
Od yego vyelebnego przyrodzenya byly rącze yego dobrze czyalem *przykrety (erant bene tectae) |
Zona, kedy mąsz vmrze (marito mortuo)..., przi wszysthkem dobrze... myalaby ostacz |
Drudzi mowili, eze blogoscz wyrzchnya gest gescz a pycz dobrze,... a sz nyewyastamy syą obchodzicz albo nyewyesczye z otroky XV med. |
Mam myasto nyevyelykye, alye czssne..., tako yze w nyem obyydzyeva szye oba dobrze (illa nobis sufficit ambobus ad manendum) |
Chwalcze gy we zwonkach (Puł: w zwonkoch, sim. MW 142b) dobrze wz<ni>øczych, chwalcze gy we zwonkoch wesela (laudate eum in cymbalis benesonantibus, ... in cymbalis iubilationis) |
Chwalcze gy we zwonkach dobrze wz<n>øczych (in cymbalis bene sonantibus, Puł: brznyøczych) |
Drudzi mowili, eze blogoscz wyrzchnya gest gescz a pycz dobrze... Taczi bili sodomytowye, taczi ierozolimitanowye, na gesch Xpus placal w figurze naschich dnow XV med. |
Yescze v yey mlodosczy wschystky ksyągy starego zakonv byly yey znayomy, bo wschystky rozvmyala rozvmem dvchownym y tesz *obyczayny dobrze vmyala, bo wschystko svyąte pyszmo y phylozophyą mądrosczy nyebyeskye rychlo navykla (totam sacram paginam cum philosophia caelestis sapientiae didicit Maria) |
Yako Pyotr... zachowal szye czsnye a dobrze w myescze w Coszmynye a nye iest szadnego dobrego zdraczcza 1420 |
To szye moze dobrze przypodobacz kv nyeporvschenyv zyvota dzyevyczego (referri bene potest hoc ad integritatem virginis) |
A przeto yze movyczye, by przeczyv vam czynyl nyektore nyeposchluschenstvo, vydzyczyely, yzczyem gy kazal vmorzycz y vbyczovacz, myeyczyez na them dobrze |
Od yego vyelebnego przyrodzenya byly rącze yego dobrze czyalem przykrety (pro przykryte, carne naturaliter erant bene tectae) |
Milossyerdze gest myloscz serdeczna a czista, yąsch czlowyek caszdemu chcze dobrze, yaco schobye, y vcziny, gdicole a gdzyecoli moze XV med. |
Pokolyenye zmyowo (progenies viperarum Mat 12, 34, GlWroc 103v: gadowy) yako mozeczye dobrze czynycz, a vysczye zly? |
To gymyenye ono dzeczą moze dobrze swey matcze dacz albo gynemv swemv przyrodzonemv (aut alteri..., cum ipsius propinquior successor sit) |
To yest moy syn namyleyschy, v nym szye mnye dobrze vlyvbylo, czvsz v tobye y przez czya lyvboscz vstavylem moya czynycz (in te et per te placitum meum gerere constitui) |
Milossyerdze gest myloscz serdeczna a czista, yąsch czlowyek caszdemu chcze dobrze, yaco schobye, y vcziny, gdicole a gdzyecoli moze XV med. |
Dobrze vczyn, gospodne, dobrym a prostego sercza, ale støpayøcze w obwyøzana przwwedze (pro przywedze, declinantes... in obligationes adducet) gospodzyn s czynøczymy lychotø |
Odzyersy my yedynaczka thwego zbawyenye... a dobrze zycz w szwyanthym zakonye |
Bo ti sam dobrze wyesz, iszecz ocyecz moy doma lyczi dny, mnye oczekavaiø |
Dobrzescye poczøly, dobrze doskonaycye |
A takoz dobrze movy evanyelysta, yze przyvyedly y (leg. ji 'go') od Annasza do Cayphascha |
A gysz sø dobrze czynyly, podø w szywot wekvgy (in vitam aeternam, MW 114a: w ziwot wieczny) |
Czlowyek moze szwe dzedzyczstwo y gymyenye dobrze dobythe przed prawem oddacz (OrtMac 76: dacz) |
Chczely powod odpusczycz szampyerzowy pr<z>yszągą prze bog y prze dobre ludzy, moze to woyth dobrze przyszwolycz (iudici bene competit, quod ad id suum praebat assensum) |
Zamylyl-ly czlowyek przyszągą, moze dobrze szam... szye odeprzecz (OrtBrRp 71, 1: podeprzecz), szlowye wthore,... albo gylyekrocz bądzye yemu potrzebyszna przyszągacz,... asz przyszyaze, yako roszkazano |
Odzyersy my... yego szwyatha myloscz a dobrze zycz w szwyanthym zakonye, roztropno w mogych dzyelyech |
Poycze iemu pene nowe, dobrze spewaycze iemu glossem (bene psallite ei in vociferatione) |
Tenczy tho dar gest kalsdemv clouekoui dan, tako dobrze gluchemv, gako y nememv |
Iescze wselki thowarzisz, yesliby chczial precz vendrovacz, thedi ma odpovyedziecz swemu mystrzowy dobrze przeth thym..., a tho dlathego, aby mv mystrz wczas sgothowal pyenyąndze yego 1491 |
Wyszczye dobrze szlyszely mogyą odpowyedz |
Thakyego woythą albo szandv rzeczy moze dobrze wysznanye prawdy bycz y <w> zapowyedan[y]e czasszy (huiusmodi iudiciorum causas in feriatis diebus bene recognoscere debent et iustitiam in eisdem fateri) |
Ma... yawnye vkazacz dwoye pczoli dobrze godzancze w swoyem royu czale (debebit... palam demonstrare binas apes vivas et bene valentes in suo examine) |
Pospolny poszel moze dobrze rzecznykyem bycz, gdy szye ostrzesze, acz nye zamyeszka tego w rzeczy, czego szye podyal |
Gysz sø dobrze czynyly, podø w szywot wekvgy, a ktorzy zle, w oghen wekvgy (in ignem aeternum, MW 114a: w ogen wieczny) |
To blogoslawyenye lezi na czirpyenyv, kto yą chcze sznacz dobrze, ma wyedzecz, eze na troyą ma syą oglądacz, patiencia in tribus consideratur XV med. |
Nye dossycz czlowyecowy bicz dobrim, geno nye badzye myal ządzey a mylosczi gorączey, czinyącz dobrze XV med. |
Hoc est in monte Sion, ubi David construxerat sibi pallacium et ibi erat cenaculum illud grande stratum pallacz podlosony dobrze XV med. |
A wszdy dobrze sthare obyczaye osthawyaya szye podlug (OrtOssol 39, 4: podle) prawa a czynya prawo |
Patrszmy tego dobrze, abichom tego boszego daru ne straczyly |
Ieszcze rozplodzø se w starosci oplwitey, a dobrze cirzpøczy bødø (adhuc multiplicabuntur in senecta uberi et bene patientes erunt) |
Varkocz (tricae) yey svyathy glovy vyszyal aze na pass zawzdy dobrze spleczyony, vpravyony y sczosany |
Bili szø (sc. pieniądze) tako dobrze Maczkowy, jako gey, ne ssancz s nim dzelna 1417 |
Aby dobrze robyaczy a opyekadlny (procurantes) nyekthor[z]y vszythek ss tego wszaly, a lenywe oth gnussthwa... bychom othczągnąly..., vstawyamy |
Ieszcze rozplodzø se w starosci oplwitey, a dobrze cirzpøczy bødø (bene patientes erunt) |
Ten iest dom panyenski mocznye sprawiony, dobrze vstawiony na moczney opocze |
Opyekaldnyk moze dobrze opyekaldnyczstwo spusczycz... przeto, ysz nye moze any vmye twardych y trudnych rzeczy oprawycz (OrtMac 112: oprawyacz) |
Owa kako dobrze y kako weszelo (Puł: wyesszyolo) przebywacz braczø w gedno (quam iucundum habitare fratres in unum)! |
Wselki thowarzisz, yesliby chczial precz vendrovacz, thedi ma odpovyedziecz swemu mystrzowy dobrze przeth thym 1491 |
Wlosi mayanci yakobi barva lyeznego orzecha dobrze vzrzalego (in modum nucis coloris avellanae praematurae) ca 1418 |
A gysz sø dobrze czynyly, podø w szywot wekvgy, a ktorzy (qui) zle, w oghen wekvgy |
To szye moze dobrze przypodobacz kv nyeporvschenyv zyvota dzyevyczego a ku czlovyeczthw syna yey |
Dzathky mile, isze gako tho vy szamy dobrze vecze |
Dusza iego w dobrze przebiwacz bødze, a semø iego osødze (hereditabit, Puł: oszyędze) zemø |
Wszdy dobrze sthare obyczaye osthawyaya szye podlug prawa a czynya prawo |
Varkocz yey svyathy glovy vyszyal aze na pass, zawzdy dobrze spleczyony, vpravyony y sczosany (semper bene pexae) |
Milossyerdze gest myloscz serdeczna a czista, yąsch czlowyek caszdemu chcze dobrze yaco schobye XV med. |
Przydzely kthora przyszagą szkazana albo kakoly polozona czynycz wyaszany (leg. w wiązany) cząsz, tą moze dobrze szandzą oddalycz albo odlozycz na odlozony, tho gest na odworzony cząsz (OrtMac 92: na odlozony czasz, illa iudex bene potest protrahi ad alium diem iudicialem, qui extra dies feriatos evenit) |
Swøty kresth, a tenczy tho dar gest kalsdemv clouekoui dan, tako dobrze gluchemv, gako y nememv |
Iuz y (leg. ji, sc. Jesukrysta) mamy po vyly (pro voly), moglybychmy y (leg. ji 'go') dobrze *vmorzycz |
Gdysz lyekarzom vydzyalo szye dobrze, yschby czyalo yego olyeyem drzewnym lyeczyly, wszadzyly y (leg. ji 'go') v kądz pelną olyą (leg. olija) volnego |
Tagemnyczø krolyowø tayno myecz (abscondere) dobrze gest |
Varkocz yey svyathy glovy vyszyal aze na pass, zawzdy dobrze spleczyony, vpravyony y sczosany (tricae vero capillorum... habiliter inflexae, non solutae nec distractae, sed semper bene pexae) |
Wyadomo bądz wam, ysz obyczaye sthara (leg. z stara) dawna dzyerzane mogą szye dobrze osthacz podlug prawa a maya gye wpyszacz podlye poszpolnego prawa (circa praemissa conscribendo) |
Gego przyrodzeny mowya: On yesth dobrego vrodzenya (amici dicunt ipsum legittime natum, OrtOssol 29, 4: on gest dobrze vrodzon), tho yesth z malzensthwa |
Drudzi mowili, eze blogoscz wyrzchnya gest gescz a pycz dobrze XV med. |
2. o pochodzeniu i pozycji społecznej, de statu, quo quis natus est: a. urodzony, dobrze, kraśnie urodzony: tytuł grzecznościowy szlachcica 'szlachetny, wielmożny, nobili loco natus, generosus': |
V thych slovyech dobrze baczy statecznoscz svyąthey cerekvye, ktoraz przepovyedzyal myly Kristus svyatemv Pyotrovy v personye svyątey cerekvye, bo o Pyetrze nye mozem vrozvmyecz thych slow, kyedy vyara svyątego Pyotra przez troye zaprzenye tey noczy byla ponykla |
Ysczy fszythczy ludze... tako dobrze svethsczy gako duchofniy chøcz ony tego, abicz gim ludze czescz... czynily |
Tenczy tho dar gest kalsdemv clouekoui dan tako dobrze gluchemv gako y nememv |
Wrocz se dvsza moya w pokoy twoy (convertere... in requiem tuam), bo pan dobrze vczynil tobe |
Fratres..., diem hodiernum debemus consumere in gaudio. Bracza..., patrzymy tego dobrze, isbichom ten tho dzen... veszelu (leg. w wiesielu) i f naboszegstwe gy skroczyly |
Albosz dobrze yemv by bylo, by szye byl nye narodzyl, podlug pospolney przemovy (usualiter dictum est): lyepyey by nye bycz, nyzlyby slye bycz |
Bocz wyerzø temu, yze angyol bozi gest s nym a zgedna wszitki rzeczi gego dobrze (bene disponat omnia, quae circa eum geruntur) |
'z pożytkiem, pożytecznie, korzystnie, dobrze, cum utilitate, utiliter, commode, bene': użyteczno jest, jest użyteczno 'pożytecznie jest, dobrze jest, utiliter est, bene est': |
Dzathky mile, isze gako tho... dobrze vecze y tesze vy o them tho czøsto *slychake |
Nye gest dobrze bicz czlowyeku samemv, vczynmi gemu wspomoszenye (adiutorium) podobne k nyemu |
<D>oswyatczylismy tego dobrze, kako dlą klatwy czastokrocz wspornye (malitiose, Sul 34: sloscziwye) nyektorzi to wząli w obyczay swiadeczstwo odrzvczacz |
Varkocz yey svyathy glovy vyszyal aze na pass, zawzdy dobrze spleczyony (tricae... capillorum fuerunt... habiliter inflexae), vpravyony y sczosany |
Wykladamy przerzeczonego Hermana sprawyedliwye (iuste) a dobrze szadzycz mlinarza przerzeczonego |
Gako tho vy szamy dobrze vecze y tesze vy o them tho czøsto *slychake |
Dobrze mne zakon vst twogych nad tyszøczy zlota y srzebra (argenti, Puł: szrzyebra) |
Dobrze mnye, yzesz vszmyerzyl myę, abych powykl (ut discam, Fl: abych nawyk) prawoty twoye |
Dzathky mile, isze gako tho vy szamy dobrze vecze |
Bonum autem facientes non deficiamus, dobrze czynącz nye staymy, tempore enim suo matemus non deficientes (Gal 6, 9) XV med. |
Jaco Zacharias... nye rzekl Jasszewy, aby gy chczal szchowacz ku pozedze dobrze przeczywo Byenakowy 1422 |
Kto szye podeymye czesznego vrzadv..., ten mvsy myecz robotha y troszką (labores et curas habere oportet), aby ten vrzad dobrze y czeszno dzyerzal |
Geny mowili, eze temu blogo, gen ma dossicz gymyenya... Drudzi mowili, eze blogoscz wyrzchnya gest gescz a pycz dobrze... A trzeczy cladli blogoscz we czczy tego swyata a w mądrosczi XV med. |
Fszythczy ludze..., tako dobrze svethsczy gako duchofniy, chøcz ony tego, abicz gim ludze czescz y chualø czynily |
Wrocz syø do zemye swey na myeszczcze porodzenya swego, a tucz tobye dobrze vczynyø (et benefaciam tibi) |
Marya *ktala pavloky..., bo v tym byla dobrze vmyeyącza (in hoc fuit perita) |
Bene propositum dobrze swą czelacz vyprawya (war. lub.: prawge, leg. prawuje; oportet ergo episcopum irreprehensibilem esse, ... non cupidum, sed suae domui bene praepositum I Tim 3, 4) 1471 |
Dobrze movy svyąty Maczyey: Krzyvy svyadkovye, yze svyadczyly przeczyv pravdzye |
Iakokole tesz sz staradawna... gest wyslowyono, ysze zona, kedy mąsz vmrze, ... przi wszysthkem dobrze albo gymyenyv vyprawnem (circa omnia paraphernalia), tho gest czso zalezy w kamyenyv, v pyerlach, we szsrzebrze, w pyenyądzach, myalaby ostacz |
Wyadomo bandz wam, jszye obyczayą (leg. iże obyczaje) sz stara dawna dzyerzano (pro dzyerzane) mogą szye dobrze zostacz... a mogą gye wypytacz (OrtMac 43: wpyszacz) podlug pospolnego prawa (ius commune circa praemissa conscribendo) |
Dobrze vczinyl bog, gen cyebye wislal s tego lyvda, abi gy ti podala w nasze røce (qui misit te ante populum, ut des illum tu in manibus nostris) |
Sz staradawna przes przothky nasze w nyektorem capitule... gest wyslowyono (sit expressum), ysze zona... przi wszysthkem dobrze... myalaby ostacz |
Dobrze iest... spewacz ymenowi twemu wisocze (bonum est... psallere nomini tuo, altissime, Puł: wyssoky) |
Dobrze schafugye bene dispensat XV med. |
Yszebiscze vy tho dobrze vedzely, yscy ten tho dzen *dysegszy gestcy gy byl sam mili Xpc vczinil |
Wlosi mayanci yakobi barva lyeznego orzecha, dobrze vzrzalego (capillos habens coloris nucis avellanae praematurae) XV med. |
Ysczy fszythczy ludze... tako dobrze svethsczy gako duchofniy chøcz (leg. chcąć) ony tego, abicz gim ludze czescz y chualø czynily |
Czo ranil Marcin Iacuba, to go ranil na swem dobrze 1397 |
Jakoszechmy pyrwey pyszaly, acz przyszasznyczy mayą gyne przyszasznyky wybyeracz, tho gest nam dobrze pamyathno |
A pres tho patrszmy tego dobrze, abichom tego boszego daru ne straczyly |
Czo ranil Marcin Iacuba, to go ranil na swem dobrze ani iego poczantkem, ani na krolewe drodze 1397 |
Yako Pyotr burmystrz z Coszmyna zachowal szye czsnye a dobrze w myescze w Coszmynye a nye iest szadnego dobrego zdraczcza 1420 |
Fratres..., diem hodiernum debemus consumere in gaudio. Bracza..., patrzymy tego dobrze, isbichom ten tho dzen... veszelu (leg. w wiesielu) i f naboszegstwe gy skroczyly |
'dobrze, bene': |
'dobrze, bene': |
'czcigodny, dobrze urodzony, honorabilis, nobilis': |
Mowi pirzwej siedzącym: Wstań!, jiż się k dobrem<u> obleniają cztwiorodla: iż na będące dobro nie glądają, iż w wrzemiennem dobrze lubują, iż czego jim dojć, nie pamiętają, iż o sobie nijedne piecze nie imają |
'dobrze czyniący, łaskawy, życzliwy, miłosierny, przynoszący dobro, szczęście, bonus, beneficus, propitius': |
'dobrze życzyć, alicui benedicere, bene velle': |
'dobrze, ze czcią wspominany, qui bene, cum honore commemoratur': |
Tacy dobrze się przez onogo niemocnego paralityka, trudną niemocą urażonego, znamonują |
'dokładnie, dobrze, recte, bene': |
I mowi pirzwej siedzącym: Wstań!, jiż się k dobrem<u> obleniają cztwiorodla: iż na będące dobro nie glądają, iż w wrzemiennem dobrze lubują, iż czego jim dojć, nie pamiętają, iż o sobie nijedne piecze nie imają |
1. 'dobrze się fizycznie mający, niechory, w pełni fizycznie sprawny, odznaczający się zdrowiem, sanus, salvus, incolumis, validus': a. o istotach żywych, de animantibus: |
'dobrze, doskonale, bene, optime': |
'przyjrzeć się dobrze, dokładnie, przez dłuższy czas, do woli, aspicere, satis spectare': |
'zbyt dobrze o sobie mówić, nimis bene de se loqui, gloriari': |
'miara dobrze napełniona, mensura conferta': |
'miara dobrze napełniona, mensura conferta': |
Przez <onogo ślepego> dobrze się znamionują, o jemże pisze święty Łukasz: Cecus |
mieć dosyć, dobrze |
znany 'taki, którego się dobrze zna, znajomy, bliski, notus, pernotus, intima familiaritate coniunctus': |
'taki, którego się dobrze zna, qui alicui notus, cognitus est': |
'nie dość dobrze, niedokładnie, parum bene, non perfecte': |
'niewystarczająco, za mało, niezadawalająco, niezupełnie dobrze, non satis, parum': |
Tacy dobrze się przez on<o>go niemocnego paralityka trudną niemocą urażonego znamionują |
'taki, którego się dobrze zna, qui alicui bene notus est': znam uczynić 'objawić, ujawnić, notum facere': |
'taki, którego się dobrze zna, qui alicui bene notus, cognitus est': |
'przyjemnie, dobrze, iucunde, grate': |
A tacy dobrze się przez onogo niemocnego paralityka, trudną niemocą urażonego, znamionują |
Tacy dobrze się przez onogo niemocnego paralityka, trudną niemocą urażonego, znamionują |
Powod zzalobą alybo rzecz pozwaneemv na pyszmye dacz alybo dobrzee maa vilozicz (debito modo exponere vel in scriptis tradere teneatur, Dział 15: aby... szalobą... poloszyl na lyscze pozewnem) |
'dobrze, jak należy, doskonale, bene, optime, ut decet': |
'ładnie i dobrze wykonany, zrobiony ręką biegłego rzemieślnika czy artysty, mistrzowski, artficiosus, optime atque ornatissime factus, ab artifice confectus': |
Zydovye... rzekly: Aza nyedobrze movymy, yzesz ty poganym (pro poganyn)... a dyabla masch v sobye? Odpovyedzyal myly Iesus y rzekl ym: Ya dyabla ny mam przy sobye (ego daemonium non habeo Jo 8, 49) |
'sprzyjać, dobrze życzyć, favere, bona optare': |
'dobrze urodzony, nobili loco natus': |
towarzyskimi: 'dobrze wychowany, elegancki, urbanus, politus': |
'młodzi Izraelici dobrze urodzeni, iuvenes Iudaei bene nati': |
'dobrze urodzony Izraelita, nobilis Iudaeus': |
'napchany, dobrze wymierzony, wypełniony do wierzchu, confertus, conglobatus, repletus': |
Non reddentes malum pro malo, sed e contrario benedicentes dobrze sie otpłatując (I Pet 3, 9) ca 1450 |
Powod zzalobą alybo rzecz pozwaneemv na pyszmye dacz alybo dobrzee maa vilozicz kv gey othpowyedzenyv (ad respondendum eidem quaestioni) |
'dobrze, należycie, słusznie, bene, recte': |
'słusznie, należycie, dobrze, recte, apte, convenienter, bene': |
'słusznie, należycie, dobrze, recte, apte, bene': podobno (jest) ) 'godzi się, słusznie jest, decet, fas est': |
'być pełnym, dobrze napełnionym, compleri, plenum, confertum esse': |
'świetnie, pięknie, nadobnie, dobrze, decore, venuste, bene': |
'być pełnym, dobrze napełnionym, mieć coś w obfitości, w nadmiarze, plenum esse, abundare, redundare': |
'przyjemny, dobrze, mile widziany, iucundus, gratus, acceptus': |
'zrozumiały, dobrze objaśniony, perspicuus, bene explicatus': |
'okrywać się kwiatami, być okrytym kwiatami', przenośnie 'dobrze, pięknie się rozwijać, florere, efflorescere': |
A tacy dobrze się przez... paralityka... znamionują |
Mowi Bog miłościwy leżącym, jiż się we złem kochają, a tacy dobrze się przez onogo niemocnego paralityka... znamionują |
Tacy dobrze się przez onogo niemocnego paralityka, trudną niemocą urażonego, znamionują, |
(być) (nie)dobrze, sprawiedliwie, z małżeństwa, z pokolenia oćczyznego i macierzyznego urodzon(ym): |
II. spójnik: A. w zdaniu pojedynczym w połączeniach tako (dobrze)... jako (i), jako... tako (i), tako... i, wyjątkowo podług... tako i łączy części zdania 'zarówno... jak, i... i, ita... ut, tam... quam, et... et': |
Iż na będące dobro nie glądają, iż w wrzemiennem dobrze lubują |
Wstawyami, abi kedi ktho... pozwan bi byl obyczayem przerzeczonym, thedi powod... rzecz pozwaneemv... dobrzee maa vilozicz (cum aliquis... fuerit... evocatus, actor... quaestionem... tradere teneatur) |
'z pożytkiem, pożytecznie, korzystnie, dobrze, cum utilitate, utiliter, commode': |
'z pożytkiem, pożytecznie, korzystnie, dobrze, cum utilitate, utiliter, commode, bene': |
(o istotach żywych, de animalibus) 'dobrze wykarmiony, utuczony, posiadający wiele tłuszczu w tkankach ciała, bene nutritus, pinguis': |
'błogosławić, dobrze życzyć, benedicere, bene velle': |
A togodla i<ż Boga nie chcą uź>rzeć, ... przeto przez <ślepego> [...] dobrze się znamionują |
Tacy dobrze się przez onogo niemocnego paralityka, trudną niemocą urażonego, znamionują |
dobrze umieć: |
'potwierdzać, głosić coś, czego się było świadkiem, o czym się dobrze wie, aliquid cognitum confirmare, testari': |
'ktoś dobrze wiedzący o czymś, mogący o tym powiadomić, qui rem quandam bene cognitam habet, qui de ea docere potest': |
(o zmarłych, de mortuis) 'dobrze, z szacunkiem wspominany, qui bene, cum honore in memoriam revocatur': |
'wywiedzieć się, dobrze rozpoznać, explorare, perscrutari': |
'dobrze przemyślany, rozumny, plenus consilli, sapiens': [uźrała rada] |
'dobrze wiedzący o czymś, wtajemniczony, alicuius rei conscius': |
wynaleziony 'dobrze wymyślony, doskonały, exquisitus, excellens': |
(miara) natłoczana 'miara dobrze napełniona, nasypana do pełna i ubita, ugnieciona, mensura densa, conglobata et repleta, referta': |
'pilnie, dobrze strzegąc, diligenter tuendo, servando': |
'taki którego się dobrze zna, znajomy, bliski, notus, pernotus, intima familiaritate coniunctus': |