przeciw |
w użyciach przenośnych, translate: ustawić oblicze przeciw komuś 'przeciwstawić się komuś, alicui adversari, resistere, repugnare': |
Przecziw bogyą a. korv (war. lub.: przeciw sborw) contra falangas (stansque clamabat adversum phalangas Israel I Reg 17, 8) 1471 |
'znieważanie kogoś, ubliżanie czyjejś czci, naigrawanie się, ignominia, contumelia aliquem afficiendi actus, dignitatem alicuius violandi, deridendi actus': urąganie przeciw komuś: |
przeciw komuś wstać, wstać przeciw komuś |
przeciw komuś wstajać, wstajać przeciw komuś |
Działał... Falel, syn Ozy, przeciw sniżeniu a przeciw wieży, jaż wzwyszona przeciw krolowu domu wysoko (eminet de domo regis excelsa) |
wychadzać przeciw komuś: |
przeciw komuś, nad kimś |
kogoś przeciw komuś (kimś): |
Ale dvsze, ktoresz z pychy vcinyø *nyeczø sgrzeszø, lecz bødz myesczanin, lecz bødz goscz, ktoris przeciw panv szemrzøci byl iest, sgynye (anima vero, quae per superbiam aliquid commiserit, sive civis sit ille, sive peregrinus... peribit) |
przeciw komuś, czemuś: |
Moc wasza, ktorąście sie przeciw światłości bronno przybrali..., jest we ćmach |
Chorągwie i bałwanowie sniżyli sie albo schylili przeciw miłemu Jesusowi |
'iść, wyruszać, zmierzać, proficisci, ire, tendere ad aliquid': przeciw komuś: |
Żydowie zawołali wielikimi głosy przeciw rycerzowi rzekący: Zaprawdę, dzieci żydowskie poczęły wołać po żydowsku, a tyś nie rozumiał, bo jeś grecki człowiek |
przeciw komuś: |
Cokolwie by ten człowiek przeciw Bogu albo przeciw ludu zaczynił, słucha jego nie ruszać..., bo widzimy, iżeć... jego wszytki działa nie są złe, ale barzo użyteczne |
A tak się wzbudził gniew boży przeciw Judowu pokoleniu i przeciw Jerusalemu i poddał je Pan w niepokoj a w zagubę (in interitum) |
Zaprawdę, kiedyż jeś przeciw Bogu był (sc. silny), czym pak więcej przeciw ludu będziesz wycięzcą (si contra Deum fortis fuisti, quanto magis contra homines praevalebis)? |
A przeto, iże mowicie, by przeciw wam czynił niektore nieposłuszeństwo, widzicieli, iżciem ji kazał umorzyć i ubiczować, miejcież na tem dobrze, nie ubijajcie go |
z określeniami wskazującymi, kogo dotyczy gniew: przeciw komuś, czemuś: |
zastawiać się 'przeciwstawiać się, stawiać opór, resistere, contradicere': |
Bo mislili sø iednako, pospolu przeciw tobe obrzød rozloszili sø (testamentum disposuerunt, Puł: polozyly) |
przeciw komuś: |
przeciw komuś, czemu: |
przeciw komuś: |
przeciw komuś: |
'wiatr wiejący w kierunku przeciwnym do kierunku czyjejś jazdy lub marszu, ventus contrarius': |
'w przeciwstawieniu do czegoś, przeciwnie, odwrotnie niż coś, wbrew czemuś, contra, e contrario': |
Poydzcze... kv goram y k nissim myesczom przeciw polvdnyv (humiliora loca contra meridiem), podle brzegv morskyego |
zmawiać się 'wchodzić w tajne porozumienie przeciw komuś, zawiązywać spisek, coniurare, conspirare contra aliquem': |
Przy każdem grzesze jad dyjabli człowieczemu sercu będzie wlan... Tenci jad przeprawił Kaim przeciw Ablowi... Ten też jad przeprawili Żydowie przeciw Jesukrystowi |
Wiley gnew y swøszi (Puł: zawyęzy, MamKal 128: conclude, id est fac conclusionem vczin konyecz) przeciw tim (conclude adversus eos), gisz gonøø me |
Przeto Joab zrozumiaw, iże boj będzie przeciw sobie z przodku (ex adverso) i na pośladku, ... wzruszy się przeciw Syrskiemu |
przeciw czemuś: |
Zaprawdę, kiedyż jeś przeciw Bogu był, tym (quoniam si contra Deum fortis fuisti) pak więcej przeciw ludu będziesz wicięzcą |
mowić przeciw komuś |
'sprzeciwiać się, protestować, contradicere, se opponere, de aliqua re queri': |
Dacz pan nyeprziyaczele twe, ges to powstayø przeciw tobye, zecz padnø (dabit... inimicos tuos... corruentes) wydzenyv (leg. w widzeniu) twem |
Gednø drogø przydø przeciw tobye, a sedmyø pobyezø (fugient) przed twim obliczim |
Dvsza, ktoras syø pochili kv czarownikom (quae declinaverit ad magos)..., vstawyø oblicze przeciw gey a zabyø yø |
'występować słownie przeciw komuś, czemuś, sprzeciwiać się, protestować, contradicere, obloqui, resistere, se opponere': |
Vitoldus ortum ipsius es oposito linterum al. przeciw korithu Ostatkoni resignauit habita solucione et posuit solidum 1449 |
'wystąpić słownie przeciw czemuś, sprzeciwić się, zaprotestować, contradicere, obloqui, resistere, se opponere': |
przeciw czemuś: |
coś przeciw czemuś: |
przeciw czemuś: |
wskazuje kogoś a. coś, przeciw komu, czemu skierowane jest czyjeś nieprzyjazne działanie 'przeciw, adversum, in, contra': |
Ty cztyrzy elementa... przeciw jego mocnemu a stałemu przyrodzeniu nic nie błądziły (in frequenti sanitate nihil discrepantes) |
Lecz bødz myesczanin, lecz bødz goscz, ktoris przeciw panv szemrzøci byl iest, sgynye (sive civis sit ille, sive peregrinus, quoniam adversus dominum rebellis fuit, peribit) |
przeciw komuś, czemuś: |
przeciw czemuś: |
przeciw komuś: |
Jako Swantomir Carsziczski czszo gy wodl Micolay Curanowski przeciw paney Pradlewey, tho wodl za crziwø rzeczø, y za tho ne chczal prziszancz 1413 |
Ulękło się sierce twe... usłyszaw rzeczy przeciw temu miastu a przeciw tym, jiż w niem bydlą, iżby toczusz w podziwienie (in stuporem) a w poklinanie byli podani |
wołać przeciw komuś |
Chore... a Datan[a]... powstali bili przeciw Moyzeszovi i gini s synow israelskich, *dwyeszecze a pyøczdzesyøøt møzow vroslich [...] (viri proceres synagogae, MamKal 41: wrozielnyky) |
(w wyrażeniach oznaczających obiekt napaści) przeciw komuś: |
Cokolwie by ten człowiek przeciw Bogu albo przeciw ludu zaczynił, słucha jego nie ruszać |
Joab zrozumiaw, iże boj będzie przeciw sobie z przodku i na pośladku (post tergum), ... wzruszy się przeciw Syrskiemu |
Sganbili zemyø... przed synmi israelskimi... I tegodla (igitur)... szemrali przeciw Moyzeszovi a Aaronovi wszitczi synowye israelsci |
przeciw czemuś: |
'przyjąć wrogą postawę, wystąpić przeciw komuś, porwać się na kogoś, contra aliquem consurgere, insurgere, exsilire': |
przeciw czemuś: |
Any vczinil blisznemu swemu zlego, any przecorzyzni wzøl iest (Puł: wzyąl) przeciw blisznim swogim (opprobrium non accepit adversus proximos suos) |
'występować przeciw komuś, alicui inimicum esse': |
Dacz pan nyeprziyaczele twe, ges to powstayø (consurgunt) przeciw tobye, zecz padnø |
przeciw komuś: |
przeciw komuś: |
przeciw komuś: |
być truchły przeciw komuś |
Przeciw Haj, jeż to jest przeciw Betaven ku wschodu słunecznej stronie (ad orientalem plagam) miasta Betel |
przeciw czemuś: |
przeciw komuś: |
Iaco Micolay wipusczil kaplana Wawrzinczowi, yego myal przeciw yemu stawicz 1407 |
przeciw komuś: |
przeciw komuś, na kogoś, nad kimś |
'wywoływać czyjś gniew na kogoś, podburzać kogoś przeciw komuś, irritare, sollicitare': |
rękę ukazać przeciw komuś |
przeciw komuś: |
I. spójnik: 1. spaja przeciwstawnie 'ale, sed': |
Nie pomogą apoteki, przeciw mnie żadne leki |
A tak bar-zo i rychło powstanie przeciw wam gniew boży (cito atque velociter consurget... furor Domini) |
Ku bezpiecznemu (war. kal.: ku bezprzezpiecznemu) przewodu in comitatu tutele (erubui... petere... equites in comitatu tutelae gratia contra adversarios III Esdr 8, 52, BZ: bom się sromał prosić u krola jeźdźcow i pieszych ku przezpiecznemu przewodu przeciw naszym przeciwnikom) |
ku, przeciw komuś, czemuś': |
Przeciwo kaliżdej (sc. duszy?) grzech śmiertny osobnie bojuje nędząc duszę człowieczą. Owo (sc. błogosławieństwo) ma błogosławić, bo nędza a błogo stoją przeciw sobie jako gorzkie a słodkie XV med. |
Acz jeś lepszy Balacha syna Sefor, krola moabskiego, bo rzec możesz, iżeś się wadził s Israhelem i walczył przeciw jemu (nisi forte melior es Balac... aut docere potes, quod iurgatus sit contra Israel)? |
Nie przeciw twej woli bierzesz cierpienie 1451 |
Wyszedł przeciw jemu w Jessa a silnie bronił (fortiter resistebat) |
(przeciw) komuś lub czemuś: |
Obrocili swoje brzemiena przeciw Sodomie (direxerunt oculos contra Sodomam, Biblia ołomuniecka: obrátichu oči svoji uprziemo proti Sodomĕ) |
'występować przeciwko komuś': [o Bogu występującym przeciwko ludziom] |
'oskarżyć, wnieść skargę przeciw komuś, accusare, in ius vocare': |
Tęć ma moc każda csna pani..., ot Matki Boże tę moc mają, iż przeciw jim książęta wstają i wielką jim chwałę dają |
Przeciw wieży, jaż wzwyszona... nad sienią ciemniczną (in atrio carceris) |
'oskarżać, wnosić skargę przeciw komuś, accusare': |
Była przyszła rzecz boża... przeciw wszemu złemu, jeż był uczynił przed Bogiem, aby ji gniewał swymi czyny (contra omne malum, quod fecerat coram domino ad irritandum eum in operibus manuum suarum) |
czynić przeciw (przeciwo, przeciwko, naprzeciwko) komuś, czemuś: |
III. Łącząc się z acc. rzeczownika, liczebnika lub zaimka: 1. wskazuje kierunek ruchu a. miejsce, gdzie się coś znajduje: z drugą stroną: a. 'od przeciwnej strony, ex adverso, contra': |
wskazuje kogoś, przeciw komu jest wymierzona akcja: moc z kogoś 'przemóc, pokonać kogoś, aliquem superare, vincere': |
Nie pomogą apoteki, przeciw mnie żadne leki |
Kto cierpiał rok i dzień, iż z strzechy... woda ciekła przez jego dom..., przez prawej odmowy, słowie iż przeciw temu w czas przed prawem nie odmawiał albo zabraniał (absque iusta contradictione, OrtOssol 75, 1: zabronił), ten musi też to dalej cirpieć |
Kto cirpiał rok i dzień, aż z strzechy... woda ciekła... przez jego dwor..., przez prawej odmowy, słowie iż przeciw temu w czas przed prawem nie odmowił albo zabronił (absque iusta contradictione, OrtMac 101: zabraniał), ten musi też to dalej cirpieć |
Drogę twą jaciem przewiedział a gniew twoj przeciw mnie. Zabywałeś się na mię (insanisti in me) a pycha twa weszła w uszy moi, zawieszę przeto obręcz na nozdrze twe |
Pani Polnicska... ma postawić zachoćcę przeciw Piotraszowi Czepurskiemu 1399 |
Powstali byli przeciw Mojżeszowi, i jini z synow israelskich..., ktorzyż to czasu radzącego (tempore concilii) po imionach wezwani |
Reptał jest (murmuravit) lud przeciw Mojżeszowi a rzkąc: "Cso będziem pić?" |
A obciążon jest boj przeciw Saulowi a nalazwszy ji mężowie strzelcy i ranili ji szypy. I rzecze Saul ku swemu odzieńcowi: Wyjąw miecz dobij mię (dixit Saul ad armigerum suum: Evagina gladium tuum et interfice me)! |
przeciw(o) komuś: |
'podnieść rękę z zamiarem uderzenia, zamachnąć się przeciw komuś, manum alicui afferre': |
'wszczynać postępowanie sądowe przeciw sprawcy złapanemu na gorącym uczynku, np. zająć rzecz skradzioną celem przedłożenia sądowi w charakterze dowodu, zatrzymać kogoś na gorącym uczynku, sprawdzić naocznie (o woźnym sądowym), litem alicui in re recenti deprehenso intendere, e. g. furtum occupare, aliquem in re recenti deprehendere, de qua agitur, oculis perlustrare (dicitur de ministeriali iudicii)': |
'wszczęcie postępowania sądowego przeciw sprawcy złapanemu na gorącym uczynku (np. zajęcie rzeczy skradzionej celem przedłożenia sądowi w charakterze dowodu, sprawdzenie naoczne przez woźnego sądowego, zatrzymanie winnego), actio litem alicui in re recenti deprehenso intendendi, e. g. furti occupatio, actio oculis perlustrandi, visendi (dicitur de ministeriali iudicii)': |
Nie pomogą apoteki, przeciw mnie żadne leki, a wżdy umrzeć każdy musi, kto jich lekarstwa zakusi |
Gdy kto o złodziejstwo... do roka przez sąsiada... nie będzie oskarżon, dawność roczna przeciw powodowi przechodzi. Ale sąli od siebie ro<z>dnie dalecy (si autem sunt distantes), nie jinszą jano trzech lat dawności<ą> będzie moc odbyć obwiniony |
Słyszelismy, iże krolowie domu israhelskiego miłościwi są, przetoż opaszmy się wormi po naszych biodrach... Wynidźmy przeciw krolu israhelskiemu, zalić snad nas żywi (forsitan salvabit animas nostras) |
Przyjał... krol asyrski ku Samaryi bojować przeciw jej i dobył jej (et oppugnavit eam) |
Ktorą zazrością bronno uczynili (sc. biskupowie żydowscy) swe palycze (pro pał<a>j<ą>ze, pal<ą>ze?) serce i<ż>by mogli mocno bojować przeciw swemu bliznemu |
'działać przeciw komuś, agere contra aliquem': |
Przeciw temu ten oćczym mowił, gdyż on z opiekadlnikiem po społu za jego żony żywota dofołdrowali sie tych długow (OrtMac 87: fołdrowali sie tych pieniędzy) |
Nie przestał Pan od gniewu rozniewania swego..., jeż się rozniewało gniewanie jego przeciw Judowi prze rozdraźnienie (propter irritationes), jim ji był popędził Manases |
'przeciw komuś': |
'coś przeciw komuś': |
Jakom Stanisława... nie zastawił w rękojemstwo przeciw Mikołajewi... w trzecią część piącidziesiąt grzywien 1415 |
Strona połudna... będzie mieć końce przeciw wschodu słunecznemu..., Ktorzyż obydą poślednie strony... a rozciągną się (tendent) aż do Semona |
Owa zaprawdę (ecce autem) Chore... i Abiron... powstali byli przeciw Mojżeszowi |
6. 'dowieść czegoś, przedstawić dowody przeciw komuś, probare, comprobare, demonstrare, convincere (aliquem alicuius rei)': a. absolute: |
Jakom Stanisława Żydowki nie zastawił w rękojemstwo przeciw Mikołajewi... w trzecią część pięcidziesiąt grzywien 1415 |
Przeciw zatoku contra lingwam (sunt exitus eius contra linguam maris salsissimi ab aquilone Jos 18, 19) ca 1470 |
A Pan nie odpuści jemu, ale tedy... nawięcej pirzchliwość jego rozleje się <i> pomsta przeciw człowieku temu (furor eius fumet et zelus contra hominem illum) |
Mogą k temu przyzwolić jini przysiężnicy..., gdy to nie jest naprzeciw jistych (możliwa też lekcja jistej) przysiędze (OrtMac 62: przeciw jich przysiędze) |
Ale oni i oćcowie naszy pyszno czynili przeciw tobie a zatwardzili głowy swe (induraverunt cervices suas) |
Wyjmi szablę i zawięży (sc. drogę, conclude, Fl: zwięży, MamKal 128: conclude, id est fac conclusionem uczyń koniec) przeciw tym, co mie gabają |
Jako wtenczas, kiedym miał świadki wodzić zawicie... przeciw Wszeborowi, tedym był prawą niemocą niemocen 1428 |
Czso jeśm przeciw tobie zawinił, żeś się tako bar-zo rozgniewał (quam ob culpam meam et ob quod peccatum meum sic exarsisti post me)? |
Ociec... zabieżawszy przeciw jemu i padł na jego szyję (cecidit super collum eius Luc 15, 20) |
na kogoś 'przeciw komuś, alicui obviam ire, occurrere': |
Pochylą się miedze aż do Reblata..., odtąd pojdą (pervenient) przeciw wschodu słunecznemu k morzu Ceneret |
Jako Jakusz z Więcsławem miał umowę, iż niecha mile brać jadę przeciw temu zbożu i wykupię sobie a twego rękojmią a dwa na świadziecstwo 1408 |
Stali są na połnocnej stronie przeciw miastu (ad septentrionalem urbis plagam) |
Bo jako łotr (latro) powstawa przeciw bratu swemu a zabija duszę jego, takież i dziewka cirpiała jest |
Wyszli przeciw jim ci, jiż z proce łuczają (fundibularii) |
Zdeptali są (Puł: zdeptali) mie (conculcaverunt me) nieprzyjaciele moji wszego dnia, bo wiele bojujących przeciw mnie |
ten, kto wydaje kogoś nieprzyjaciołom, kto knuje przeciw komuś, traditor, proditor, qui aliquem hostibus prodit': |
Wszyscy widzieli, kako był (sc. Antypater) potwarz uczynił przeciw braciej, o to też ociec nie mogł nań patrzyć dobrze (ob hoc etiam pater iam eum non recto oculo aspiciebat) |
Potem zszedł się boj (post haec initum est bellum) w Gazer przeciw Filisteom |
'udowodnić, dowieść (czegoś przeciw komuś), affirmare, probare, ostendere, aliquem alicuius rei convincere': |
Po<so>bili swe zastępy przeciw jim w nadole leśnem (in valle silvestri) |
Uźrzał męża przeciw sobie stojącego i dzirżęcy nagi miecz (evaginatum tenentem gladium) |
Nie zgrzeszaj, krolu, nad swym sługą Dawidem (ne pecces... in... David), bo jest przeciw tobie nie zgrzeszył |
z określeniami nazywającymi kogoś, coś, przeciw komu, czemu popełniono grzech, komuś: |
Niektorzy z naszych ślachcicow, gdy na grodziech przeciw nieprzyjacielom bywają położeni, ... ni - pod - czyją chorągwią z naszej wojski stanowić się obykli... Paknięli tacy dalej... będą nalezieni, przez podkomorzego, pod ktorym są, z jich many (pro zjimani) mają nam być podani (per subcamerarium, sub quo degunt captivati, captivi nobis debebunt praesentari) |
Przeto nasze darowanie i zawiązanie ma stać, bo to sie stało miedzy nami z dobrej wolej,... a z prawem nigdy przeciw temu rzeczono ani zjinaczono (facta est, sc. colligatio doni nostri,... nec mutata) do jego śmierci |
Jako już miły Jesus przybliżył sie sje<ż>dż[y]ał z Gory Oliwnej (cum appropinquaret iam ad descensum montis Oliveti Luc 19, 37), tłuszcze wielikie luda... szły przeciw jemu |
Ktoż by... niżadnej nienawiści nie miał przeciw jemu..., ale szedw s nim do lasa proście (simpliciter) rębać drzew... a... spadnąc siekira z toporzyska, raniłaby przyjaciela jego i zabiłaby ji, ten... żyw będzie |
'toczyć spór z kimś, występować sądownie przeciw komuś, controversiam habere cum aliquo, aliquem ad iudicium vocare': |
Przymowił sie k tobie... dając zdrowie od Boga... przeciw mdłości i niemocy świata wszego |
A gdyż miły Krystus był obleczon, tako uźrząc to biskupowie i książęta żydowszczy a bojąc sie, by jego Piłat nie puścił, naprawili wszytek lud, aby wołali przeciw jemu |
'przeciw komuś, czemuś, na czyjąś niekorzyść, wbrew komuś, czemuś, nieprzyjaźnie wobec kogoś, czegoś, contra, adversus aliquem vel aliquid': |
'stawiać przeciw komuś, opponere': |
'przeciw komuś, czemuś, na czyjąś niekorzyść, wbrew komuś, czemuś, nieprzyjaźnie wobec kogoś, czegoś, contra, adversus aliquem vel aliquid': |
'przeciw komuś, czemuś, na czyjąś niekorzyść, wbrew komuś, czemuś, nieprzyjaźnie wobec kogoś, czegoś, contra, adversus aliquem vel aliquid': |
Bo myślili za jedno (cogitaverunt unanimiter, Fl: jednako), pospołu przeciw tobie obrząd położyli |
I rzekł<a> jest Sarai ku Abramowi: Złostnie (inique) przeciw mnie czynisz |
Panie Boże..., jenżeś jemu dał miecz ku obronie przeciw cudzokrainom, jiż byli nasilnicy (violatores) w swej niesromiźliwości, obnażywszy biodrę panieńską na pogańbienie |
'wysłać, wyprawić kogoś przeciw komuś (czemuś) celem wyrządzenia mu krzywdy, szkody materialnej, aliquem ad malum alicui inferendum immittere': |
'występować przeciw komuś, prześladować, napastować, aliquem persequi, alicui instare, insistere': |
Niektorzy... gdy na grodziech przeciw nieprzyjacielom bywają położeni, otrzuciwszy wszystkę sromieźliwość, z namnieszą drużnością naśladując (abiecto omni rubore cum minima strenuitate comitantes), ni - pod - czyją chorągwią z naszej wojski stanowić się obykli |
Gdy kto o złodziejstwo... do roka przez sąsiada tejże wsi... nie będzie oskarżon, dawność roczna przeciw powodowi przechodzi (procedit) |
Tedy pochyciw Saul miecz, nastawiw przeciw sobie, rzucił się nań |
Tedy on jest uczynił naprzeciwko swej przysiędze i przeciw swemu prawu |
Ot Matki Boże tę moc mają (sc. panie), iż przeciw jim książęta wstają |
'naprzeciwko czegoś, na wprost czegoś, przed czymś, exadversum, contra': |
O wystawieniu sługi przeciw panu |
Jako... szkodzienem dziesięć grzywien o niezapłacenie pieniędzy przeciw Paszkowi 1426 |
Tyś mi wielmi święty, a ja przeciw tobie licha |
Słuchaj, kakąć miłość k tobie miał (sc. Jesukryst), kiedyć taką mękę za cie cirpiał! Baczyż, coś ty przeciw temu uczynił albo cirpiał |
Iże wzbudził syn moj sługę mego przeciw mnie nieprzyjacielem, jen mi się przeciwi aż do dzisiego dnia (insidiantem mihi usqe hodie) |
z dat. rzeczownika lub zaimka 1. 'przeciw komuś, czemuś, na czyjąś niekorzyść, wbrew komuś, czemuś, nieprzyjaźnie wobec kogoś, contra, adversus aliquem, aliquid, animo in aliquem hostili': |
Modlący sie mnie ukazowały (sc. źwierzęta) mi cześć podobną, słożywszy jich gniew przeciw mnie swego przyrodzenia (deponentes naturalem coram me furorem) |
z dat. rzeczownika lub zaimka: 1. 'przeciw komuś, czemuś, wbrew komuś, czemuś, nieprzyjaźnie wobec kogoś, czegoś, contra, adversus aliquem, aliquid, animo in aliquem hostili': |
'przeciw komuś, wrogo, nieprzyjaźnie, adversus aliquem, animo inimico': |
Jiny takież boj stał się przeciw Filisteom, w niemże zabił *Odbogadany, syn Saltus betleemski, brata Golijata jetejskiego, w jegoż kopiju drzewo było jako nawoj tkaczow (cuius hastae lignum erat quasi liciatorium texentium) |
Bojaźń Boga mając przeciw temu, ustawiamy |
Mieli są boj (inirent bellum) przeciw Baza krolowi sodomicskiemu |
Przetoż wzbudził Pan przeciw Joramowi duch Filistyńskich (suscitavit ergo Dominus contra Joram spiritum Philisthinorum) |
Przetoż rozgniewało się jest pirzchanie (furor) boże przeciw tej ziemi |
A Pan nie odpuści jemu, ale tedy gdyż nawięcej pirzchliwość (furor) jego rozleje się <i> pomsta przeciw człowieku temu |
Wybierz męże a wyszedwszy bojuj przeciw Amalechowi z jutra (cras) |
I wyszli są... cztyrzej krolowye przeciw piąci (quattor reges... adversus quinque) |
'tajne porozumienie przeciw komuś, spisek, coniuratio, conspiratio occulta': |
zmowić się 'wejść w tajne porozumienie, przeciw komuś, zawiązać spisek, conspirare, coniurare': |
Przeciw temu rzekł brat tej umarłej żony:... trzeci dzień przed jej śmiercią, klucze dała... y odumarła go (sc. idące imienie) w niebronie (OrtMac 134: nie w obronie) jej męża ani jeszcze jest w jego obronie ani w ręku, ale w mojej |
O dziewice..., chcesz nam w obyczaj wwieść przedtym niebywały (nobis vis inducere morem inconsuetum) przeciw zakonu Mojżeszowemu |
Przetoż ni-z-jednego przykładu mogli tego mieć, aby miły Krystus mienił sie albo czynił krolem, ale to zgłobliwie przemienili jemu, aby świeckie książę przeciw jemu pobudzili |
Ale ci, ktorzy są pokuszenia bożego z bojaźni nie przyjęli, ale swą niecirzpliwość[ą] (impatientiam) a ganienie swego szemrania ukazali przeciw Panu Bogu, i zagubieni od zagubiciela... są zginęli |
Tedy lud tu żądaję picia (sitivit) prze niedostatki wod, szemrali są przeciw Mojżeszowi |
Niż to, iże sie pościł na puszczy miedzy Jerusalem a miedzy Jerychem, wtory kamień od Jerycha, czusz dwie mili, a ten kamień słowie kw<a>r[z]entena (secundo lapide a Jericho, qui Quarentana dicitur)... Dwie mili od <k>warenteny leży gora przeciw Galilei (secundo milliario a Quarentana contra Galilaeam dicitur mons esse) |
Jako chorągwie i bałwanowie sniżyli sie albo schylili przeciw miłemu Jesusowi, kiedy wiedzion w wietnicę |
w stosunkach prawnych 'nieupominanie się o swoje prawa, niewnoszenie skargi przeciw ich naruszeniu, actus ius suum non vindicandi': |
I zrządzali siedm dni przeciw sobie i Syrszczy, i oni czoła (dirigebant... acies) |
Ach służebniki twoje biczmi biją a przezprawnie sie dzieje przeciw ludu twemu (iniuste agitur contra populum tuum) |
'dokonywać przestępstwa wobec kogoś a. czegoś, występować przeciw komuś, delinquere adversus aliquem vel contra aliquid, alicui inimicum se profiteri': |
Nikakie temu wierzyć nie mogę, aby mogł taką niemiłość ukazać przeciw swej śmiernej matce |
'wykraczać przeciw czemuś, committere, contra ius agere': |
O dobry cie uczynek nie kamienujemy, ale iże mowisz przeciw Bogu i iże ty będąc człowiekiem działasz sie Bogiem (et quia tu homo cum sis, facis teipsum Deum Jo 10, 33) |
Przymowił sie k tobie... dając zdrowie od Boga... przeciw mdłości i niemocy świata wszego |
Działał... miarę drugą przeciw przetwardemu wześciu węgielnemu (contra ascensum firmissimi anguli) |
Bom się sromał prosić u krola jeźdźcow i pieszych ku przezpiecznemu przewodu (in comitatu tutelae gratia) przeciw naszym przeciwnikom |
Ty to synowie Datan[owi] a Abiron[owi], książęta z ludu, ktorzyż byli powstali przeciw Mojżeszowi a Aaronowi w zwadzie Chore (in seditione Core), gdyż są się przeciwili Bogu |
brak określonych warunków, działanie wbrew czemuś, komuś 'wbrew, przeciw, contra, adversum': przez prawa: |
Przezprawnie (iniuste) sie dzieje przeciw ludu twemu |
Panie Boże oćca mego Symeona, jenżeś jemu dał miecz ku obronie przeciw cudzokrainom, jiż byli nasilnicy w swej niesromiźliwości (in coinquinatione sua), obnażywszy biodrę panieńską na pogańbienie |
Iże moc wasza, ktorąście sie przeciw światłości bronno przybrali albo przyprawili, jest we ćmach |
okrzyk wzywający pomocy przeciw przestępcy: 'łapaj!, gwałtu!, vox qua petentes auxilium utuntur': |
Ustaw<ili> przeciw jim boj w sob<otni> dzień (in die sabbatorum) |
W tych dnioch (in illis diebus) walczyli synowie Amonowi przeciw Israhelu |
Wstał jeden fałszywy świadecznik i rzekł: Panowie, ... ja wam radzę, abyście sie tako przygotowali przeciw jemu, iżby umarł |
Lubo sprawiedliwie pociądzani byli, lubo niewinnie drapieżstwo przeciw jim się stało (sine iuste... vel indebite) |
Niemiłościwi a zazrościwi przeciw jemu podnieśli, gdy są widzieli kogo w ktorą cześć wstępując albo nosząc sie w dostojeństwie (proficientem dignitate) |
Tegodla dyjabeł ni ma we mnie nijednej mocy (nullam habet potestatem), wszakoż będzie przeciw mie ukazować swoję chytrość, o ktorąż będzie stracon z jego mocą (pro quo suo chirographo privatur) |
Ale przeciw tym jest obyczaj cerekwie, ktoraż to mini[e], by sie stało to istne cudo na E<p>ifaniją (quae in Epiphania factum esse tenet), to jest na Świeczki[e] albo na Szczodry Dzień, bo to na każdy rok wspominano |
Takież Dawid, kiedy był miedzy swemi zwoleniki, nikt jego ciszszy nie był, ale wszędzie przeciw nieprzyjacielom w boju nikt ostrzszy i twardszy |
na kogoś coś zwołać, zwołać na kogoś coś 'skrzyknąć, zorganizować kogoś przeciw komuś, convocare contra aliquem': |
A kielekroć (quotiescumque) żałować będzie przeciw jemu, tylekroć w winie pięćdziesiąt ostanie |
'pokonać przeciwnika w walce, vincere, debellare adversarium': |
I rozgniewał się Balaak przeciw Balamowi, klasw rękama, rzekł (complosis manibus ait) |
Siedzieli książęta i przeciw mnie mowili, ale sługa twoj obirał sie (exercebatur Psal 118, 23, Fl i Puł: snażył sie) we sprawiedliwościach twojich |
mowić przeciw(o) komuś: |
'stawiać przeciw komuś, opponere': |
mowić na kogoś, przeciw(o), przeciwu komuś |
Tako ona złomi tej drugiej paniej wwiązanie, przeto iż ona w czas je odwołała i pirwej k niemu mowiła (OrtBrRp 61, 3: przeciw temu mowiła) podług prawa |
'skarga przeciw konkretnej osobie, wynikająca z niedotrzymania przez nią zobowiązań dłużnych, quaestio contra personam, quae aes alienum non reddidit, acta': |
z określeniami nazywającymi osobę, przeciw której kieruje się skargę: kogoś: |
przeciw(ko) komuś: |
Czso jeśm przeciw tobie zawinił, żeś się tako bar-zo rozgniewał? |
Jako złe duchy chciał wyrzucić, tako są wielikimi głosy wołali... przeciw synu bożemu...: Obłupca piekła (inferni devastator) albo zbojca piekielny! |
Ci się... przyprawili (paraverunt se) ku pobiciu przeciw synom israhelskim |
A przeto iże mowicie, by przeciw wam czynił niektore nieposłuszeństwo, widzicieli, iżciem ji kazał umęczyć i ubiczować? Miejcież na tem dobrze |
'domagać się, zażądać, wysunąć pretensje, wystąpić sądownie przeciw komuś, aliquid petere, postulare, flagitare, poscere, aliquem in ius vocare': |
'domagać się, wysuwać pretensje, występować sądownie przeciw komuś, poscere, flagitare, aliquem in ius vocare': |
Ganienie swego szemrania ukazali przeciw Panu Bogu (improperium murmurationis suae contra Dominum protulerunt) |
A Pan nie odpuści jemu, ale tedy gdyż nawięcej pirzchliwość jego rozleje się w pomstę przeciw człowiekowi temu (et Dominus non ignoscat ei, sed tunc quam maxime furor eius fumet et zelus contra hominem illum) |
A gdyż wynidą przeciw nam, pobiegniem (fugiemus) podawając tył |
Iżem ja był prawą niemocą niemocen... tedy, kiedym miał przysięgę czynić przeciw Jochnie 1429 |
przeciwnika treści przysięgi, osobę, na której szkodę wychodzi przysięga: przeciw(o) komuś: |
Stało się przysiężenie (coniuratio) przeciw jemu w Jerusalemie, tedy on uciekł do Lachys |
Pochyciw Saul miecz (arripuit ergo Saul ensem) nastawiw przeciw sobie, rzucił się nań |
Nie porokuj, panie moj, iże przeciw tobie wstać nie mogę, boć mi się jest ninie podług żeńskiego obyczaja (iuxta consuetudinem feminarum) zstało przygodzenie |
Książęta i wszytcy poćciwi (principes et honorati) pospołu z pospolitym ludem wychodzili przeciw jemu |
Strona połudna... będzie mieć końce (terminos) przeciw wschodu słunecznemu Morze Słone |
Tymi to miedzami się dokona. Strona połudna... będzie mieć końce przeciw wschodu słunecznemu Morze Słone. Ktorzyż obydą poślednie strony..., tak aby... przyszły na południe aż do Kadesbarne, odjądże to wynidą końce (unde egredientur confinia) ku wsi jimieniem Adar |
Owa mi są przywiedli tego człowieka prawego..., acz ji podam w jich wolą, ... przeciw obyczaju rzymskiemu... uczynię XV p. post. |
Kto pirwy s nas przeciw synom Amonowym ucz<y>ni gnanie (qui primus ex nobis contra filios Ammon coeperit dimicare), będzie wodzem luda galaadzskiego |
komuś, przeciw komuś: |
Przeciw świątości naszego zbawienia było, by ten, ktory przyszedł umrzeć za wszytki, jąć sie dać nie chciał. Tegodla daje gniewliwem odpuszczenie gniewać sie na sie |
Proszę mężow uczonych, najdąli to to isto być przeciw drodze prawdy, aby poprawili (ut haec sique repererint, quae viam veritatis excedant) |
przeciw czemuś: |
Nędza a błogo stoją przeciw sobie jako gorzkie a słodkie XV med. |
Marta, Marta, pieczałująca jeś a smęcisz sie przeciw wielikiej rzeczy (sollicita es et turbaris erga plurima Luc 10, 41) |
Ottąd pojdzie (inde transgrediens, sc. Abram) przeciw wschodu słuńca ku gorze Betel |
Po niem działał Neemijasz..., książę poł strony ulice Betsur, a przeciw grobu Dawidowu, a aż do rybnika (et usque ad piscinam)..., a eż do domu mocnych |
Pojdzimy przeciw Judaszowi zdrajcy i Żydom, ofiarujmy sie dobrowolnie, by nas nie kryjących <sie> albo uciekających naleźli |
Lękną się was. Obeźrzycie przeto pilnie, abyście się nie ruszali (ne moveamini) przeciw jim |
Przeciw komuś podniosł głos swoj (contra quem exaltasti vocem tuam)? |
Tedy Żydowie zawołali wielikimi głosy przeciw rycerzowi (adversus cursorem) rzekęcy |
Najdą krzywego świadka, że przeciw swemu bliznemu powiedział krzywdę (contra fratrem suum mendacium) |
Jestli[e]żeście wiernie ku mnie przyszli, abych walczył (ut pugnem) za was przeciw synom Amonowym |
'bić się z bronią w ręku, staczać bój, też przenośnie, armis pugnare (etiam translate)': (na)przeciw komuś: |
'sprzeciwić się czemuś, zaprotestować, alicui rei contradicere, resistere': |
'naprzeciw, contra, ad' (?): |
'woskowa świeca poświęcana (przeciw gromom, gradom etc.), candela cerea benedicta (quae ad fulmina grandinesque et similia avertenda adhibebatur)': |
Panie, ... słysz wszytka słowa Senacherybowa, jen posłał, aby potępną rzecz mowił (ut exprobraret) nam przeciw Bogu żywemu |
Przydziesz przeciw jim stroną gruszewim (venies contra illos ex adverso pyrorum) |
Iże boj będze przeciw sobie z przodku (ex adverso) i na pośladku |
Bo jako łotr powstawa przeciw bratu swemu a zabija duszę jego (occidit animam eius), takież i dziewka cirpiała jest |
Ci wszyscy wybiegli przeciw jemu i byli radzi i barzo weseli jego jęcstwu |
Tedy pochyciw Saul miecz <swoj>, nastawiw przeciw sobie, rzucił się nań (irruit in eum) |
Kiedym miał świadki wodzić i też sam pojedzinkiem przysięgać przeciw dzieciem pana Dzierżka 1429 |
Działał podle jego Asser... przeciw przetwardemu wześciu węgielnemu (contra ascensum firmissimi anguli) |
'poręczenie, zabezpieczenie, kaucja, też złożone przez powoda przed sądem zapewnienie, że nie zmieni już zakresu oskarżenia i nie poda przeciw pozwanemu żadnych nowych dowodów, cautio, satisdatum, sed et sponsio, qua petitor se neque accusationis sententiam mutaturum neque nova contra reum adiecturum spondebat': |
Osromoceni bądźcie pyszni, eże krzywie (iniuste) lichotę czynili przeciw mnie |
A gdyż pilnie wzbadając się najdą krzywego świadka (falsum testem), że przeciw swemu bliznemu powiedział krzywdę, odpłaci jemu, jakoż on bliznemu swemu mienił uczynić |
Wszelki grzech i gańba przeciw Bogu Ojcu i Synu będzie odpuszczon <ludziom>, ale gańba Ducha Świętego nie będzie odpuszczona (omne peccatum et blasphemia remittetur hominibus, spiritus autem blasphemia non remittetur Mat 12, 31) |
Nie stanie jeden świ<a>dek przeciw nikomu, ktoryżkoli (quidquid) grzech byłby jego albo wina |
Jako Mikołaj... wręczył Dzirżka Babińskiego w ośmnacie grzywien... przeciw Icakowi i Malinowi ku wierney ręce i pieniądze pobrał 1425 |
'popełnić wykroczenie przeciw prawu (żydowskiemu), złamać zakaz, legem neglegere, violare': |
Przeciw wichru contra boream (ut lucernae contra boream e regione respiciant ad mensam Num 8, 2) ca 1470 |
Po niem działał Melchyjasz... przeciw bronie sądowej (contra portam iudicialem) |
Jeszcze więcej powiem, ... iżeciem widział, a ono panie w Jerusalem... szły przeciw miłemu temu Jesusowi |
Potem s Manasse uciekli ku Dawidowi, kdyż szedł z Filistyńskimi, aby przeciw Saulowi bojował, a nie bojował s nimi, bo wziąwszy radę ostawili ji (remiserunt eum) książęta filistyńska rzekąc: Nieprzezpieczno jest głowie naszej nawrocić się ku panu swemu Saulowi |
Tego drzewa (sc. brzoskwiniowego) kwiat, <...>rożdże, było pomocno przeciw każde niemocy (flores facti sunt remedium cunctos ad dolores) |
Będziesz bojować przeciw jim, aż je i pobijesz (usque ad internecionem eorum) |
Jacieśm widział, iżeś to w prostości twego sierca uczynił, a przetom cię ostrzegł (ideo custodivi te), aby przeciw mnie nie zgrzeszył |
'przeprowadzić dowód przeciw wpisowi do księgi sądowej, quae in commentariis iudicii scripta sunt, falsa esse demonstrare': |
Nie jestli ten wiedząc (scienter) przeciw swej przysiędze jawno uczynił? |
Mogą k temu przyzwolić jini przysiężnicy..., gdy to nie jest naprzeciw [jistym] <jich> przysiędze (OrtMac 62: przeciw jich przysiędze) |
O tem, jako panie, ktory były jedwo wstały z połoga i wwiodszy sie tego dnia, też były wyszły przeciw Jesusowi |
Tako udzieła wszytki cki stanowe, z ktorych dwadzieścia k stronie połudziennej (ad plagam meridianam) były, przeciw południu |
Bo wiele bojujących (multi bellantes) przeciw mnie |
Ach, co sie wiele złego stało przeciw stworzycielowi prze łaskę świecką! |
Jako w ten czas, kiedym miał świadki, wodzić... przeciw Wszeborowi, tedym był prawą niemocą niemocen 1428 |
Ono panie w Jerusalem, ktory były wstały z sześci niedziel albo z połoga tego dnia i wodziły sie, ... szły przeciw... Jesusowi |
Cerkiew przeciw prześladnikom cnotliwych mołwi, napominając nas ku śmierze |
Falel (sc. działał)... przeciw wieży, jaż wzwyszona... nad sienią ciemniczną (in atrio carceris) |
A oni (sc. bogowie krolow syrskich), przeciw temu byli są wszemu Israhelu w upad i jemu (cum... fuerint ruinae ei et universo Israel) |
Był wieliki boj (bellum potens) przeciw Filisteom po wszytki dni Saulowy |
Widzieli martwe Ejipskie na brzedze morskiem a rękę wieliką (manum magnam), ktorą ukazał przeciw jim Pan |
Tego drzewa kwiat, rożdże było pomocno przeciw każde niemocy (facti sunt remedium cunctos ad dolores) |
uczynić swą wolą, wolą swą nad kimś, przeciw komuś |
Tegodla zazrość niemiłościwych Żydow poczęła sie zażegać przeciw dziecięciu miłemu Jesukrystusowi (unde contra puerum Iesum exardere Iudaeorum impiorum invidiae cepere) |
Kako może przeciw temu uczynić podług prawa, a był by wolen w swem jimieniu (ut habeat facere et dimittere)? |
Kto jest ten, jen by nie chciał bojować przeciw ludu żydowskiemu, gdyż tak krasne żony (tam decoras mulieres) mają? |
Gdyż są mowili ty żałoby i ine rozmaite, przeciw temu wszytkiemu nic nie odpowiedział, aby był wierny cirpienia |
Modlili się przeciw temu urąganiu (adversum hanc blasphemiam) |
(na)przeciw(o) komuś: |
Żydowie... sąd wydawają przeciw swemu urzędu prawa |
'mówić przeciw Bogu, contra deum dicere': |
(na)przeciw komuś: |
Ten psalm powiada, iże Krystus jest wieża natwardsza przeciw nieprzyjacielom |
Miły Krystus im (sc. zwolennikom) barzo skromnie rzekł: Podźmy przeciw im (sc. Żydom), ać nas nie szukają, a takoż są poszli barzo skromnie |
I wyszli są krol sodomitski a krol gomorejski..., i po<so>bili (direxerunt, Stary Testament Cardy: zposobichu) swe zastępy przeciw jim w nadole leśnem |
Gdyż wnidziesz ku boju przeciw nieprzyjacielom swym, a podda je Pan Bog twoj pod *twu rękę, a zjimasz je (captivos duxeris) |
Zawżdyście swarliwie czynili przeciw Panu, czym więcej (quanto magis), gdy ja umrę |
Kiedy wiele świadkow wstało, nie był nijeden s nich, ktory by mogł co uświadczyć przeciw Jesusowi |
Udzieła wszytki cki stanowe, z ktorych dwadzieścia k stronie połudziennej były przeciw południu se cztyrmidziesiąt po<d>stawki śrzebrnymi, dwa podstawki pod <j>edną cką podłożona będą |
Kielekroć żałować będzie przeciw jemu, tylekroć w winie pięćdziesiąt (in poena quinquagenali) ostanie |
Zatym Saul, ućwirdziw swe krolewstwo (confirmato regno) nad israhelskim ludem, bojował... przeciw swym nieprzyjacielom |
Karać cie będę i postawię (statuam) przeciw tobie oblicze twoje |
'działać przeciw komuś, alicui adversari': |
Ale przeciw wschodu słunecznemu (contra orientem) pięćdziesiąt łokiet udziełał opony |
Strona połudna... będzie mieć końce przeciw wschodu słunecznemu morze słone (mare salsissimum) |
Co ten człowiek swem dzieciom dał a w gajnym sądzie... utwierdzono, przeciw temu nie może rzec jego pani ani może wrzucić (hoc ipsius uxor contradicere non potest neque vacuum facere) |
'przeciwstawić się, stawić opór, zbuntować się, contraire, se opponere, repugnare': |
Acz wstane przeciwo mne boy (si exsurgat adversum me proelium, Puł: acz wstaną przeczyw mnye boye), w ten (sc. w boga) ia bødø pwacz |
'przyjmować wrogą postawę, występować przeciw komuś, porywać się na kogoś, contra aliquem consurgere, insurgere': |
Aby snadź nie było jemu (sc. ludowi) żal, byłliby widział wstawające boje przeciw sobie (si vidisset adversum se bella consurgere) |
'przyjmować wrogą postawę, występować przeciw komuś, porywać się na kogoś, contra aliquem consurgere, insurgere': |
Oni gdyż odydą a to wskazali Dawidowi, posłał przeciw jim, bo wielikie potępienie (contumeliam) cirpieli, i przykazał, aby ostali w Jerycho |
Słysz wszytka słowa Senacherybowa, jen posłał, aby potępną (MPKJRp V 33v:potępn[y]ą) rzecz mowił (ut exprobaretur) nam przeciw Bogu żywemu |
Zazrościwi przeciw jemu ('temu') podnieśli, gdy są widzieli kogo w ktorą cześć wstępując (ubi videt aliquem culmen ascendentem honoris atque gloriae) |
Achaz... czasu swej nędzy przysporzył wzgardzenia przeciw swemu Panu (auxit contemptum in dominum) |
Mysmy zgrzeszyli przeciw Panu Bogu... a spojmalismy żony z cudzego pokolenia (duximus uxores alienigenas) |
Ręce jego bojować będzieta zań, a spomocnik (adiutor) jego przeciw nieprzyjacielom jego będzie |
Jestli będzie oćca mego złość ustawiczna przeciw tobie, wzjawię uchu twemu (revelabo aurem tuam) i puszczę cię w pokoju |
Przeto gdyż rok minął, zliczył Benadab Syrskie i wzjał na Afet (ascendit in Aphec), aby bojował przeciw israhelskiemu ludu |
Tedy powstaw ślepy ociec jego pocznie jić przeciw synu swemu, potykaję się na nogi (offendens pedibus) |
Kalef krocąc szemranie ludzkie, jeż to się wznikało miedzy ludem przeciw Mojżeszowi (murmur populi, qui oriebatur contra Moysen), i rzecze |
I. spójnik: 1. przeciwstawia zdanie poprzedniemu zdaniu z odcieniem koncesywnym 'jednak, mimo to, attamen, atqui, at, tamen': a. w zdaniu współrzędnym: a wszako: |
Bo gdyż od swego dzieciństwa zawżgi się Boga bał a przykazania jego ostrzegał, wszako się przeto nie zamącił (non est contristatus) przeciw Bogu, iże rana ślepoty była się jemu przygodziła, ale ustawiczen w bojaźni bożej ostał |
Będziesz mieć wszytek lud israhelski jako owce, jeż pastyrza nie mają, a nie wszczeka nijeden <pies> przeciw tobie (non latrabit vel unus canis contra te) |
Przeto proszę mężow uczonych, najdąli to to isto (haec) być przeciw drodze prawdy, aby poprawili |
'wykraczając poza to, przeciw temu, extra hoc, contra hoc': |
cf. k, między, mimo, na, miejsce, o, podług przeciw, przez, przy, za; |
Cso Mirosław ręczył przeciw Maciejewi, tego go uczynił prozno 1387 |
Ale by mogło być tu spytanie: Mogłliby namiastek świętego Piotra dobyć miecza przeciw tym, ktorzy sie przeciwiają świętej wier<z>e? |
Rychło powstanie (consurget) przeciw wam gniew boży |
Jako łotr powstawa (consurgit) przeciw bratu swemu |
O dziewice nabożna..., chcesz nam wobyczaj wwieść przedtym niebywały (nobis vis inducere morem inconsuetum) przeciw zakonu Mojżeszowemu |
O tem, jako panie, ktory były jedwo wstały z połoga i wwiodszy sie tego dnia, też były wyszły przeciw Jesusowi |
wybiec przeciw komuś |
Przeciw temu rzekł jeden człowiek..., co... wybran dzieciom i tej paniej w opiekaldnika (qui pro tutela electus est pueris, OrtMac 82: wybran... opiekadlnikiem) |
Jako Mikołaj wypuścił kapłana Wawrzyńcowi, jego miał przeciw jemu stawić 1407 |
Wyda-li-ć sąd przeciw temu człowieku, zagubion będzie XV p. post. |
(na)przeciw(o) komuś: |
Wybierz męże a wyszedwszy bojuj przeciw Amalechowi (egressus pugna contra Amalec) |
Gdyż wynidziesz przeciw wrogom swym w boj (quando egressus fueris... in pugnam), *ostrzegaj się ode wszej złej rzeczy |
(o ręce bożej, de manu dei) wynić przeciwko komuś 'zwrócić się przeciw komuś, zesłać karę na kogoś, se apponere alicui, punire aliquem': |
Gdyż moj mąż... będąc mem opiekadlnikiem memu dawaniu przyzwolił, nic przeciw temu nie mowiąc, wtem umarł, przeto dawanie i wyjimowanie(OrtOssol 96, 3: moje dawanie i wymowienie) ma moc <mieć> i stać 3 podług prawa (donum meum cum exceptione potestatem habere et stare debet) |
On podniosł kopije swe przeciw trzemstom rannym (contra trecentos vulneratos) |
Będzie podawać brat brata ku śmierci... a synowie wstaną przeciw ocsom i będą umęczać aże do śmierci (morte eos afficient Mat 10, 21) |
Kielekroć żałować będzie (sc. pan) przeciw jemu, tylekroć (quotiescumque... conqueretur, toties) w winie pięćdziesiąt ostanie |
Jako Stanisław Gowarzewski wręczył Stanisława Słapa (a. Szłapa) przeciw Janowi Komornickiemu, iże jego żona... miała swoj list stary wianny słomić a nowym jej listem miał świadać przed panem starostą 1425 |
Drudzy, kiedy wstali świadczyć krzywe świadectwo, natychmiast poczęli mowić przeciw biskupom |
przenośnie 'toczyć sprawę przeciw komuś, litem adversus aliquem agere': |
Nie będziesz mowić przeciw twemu bliznemu krzywego świadziectwa (falsum testimonium) |
Położcie je (sc. księgi) na boce skrzynie zaślubienia..., aby tu były na świadziecstwo (in testimonium) przeciw tobie |
Ale jako złe duchy chciał wyrzucić (cum a corporibus daemones eiecit), tako są wielikimi głosy wołali... przeciw synu bożemu |
Zawżdyście swarliwie (contentiose) czynili przeciw Panu |
Nie miałby mocy nijednej przeciw mnie, być nie była dana od wyszszej mocy (nisi tibi datum esset desuper Jo 19, 11), czusz od cesarza albo od Boga |
O wystawieniu (de expurgatione, Dział 44: o oczyszczeniu) sługi przeciw panu. Kiedy pan przeciwko... słudze... ma cso rzeczy, tedy ten... sługa... ma się sześcią świadki oczyścić |
Wystrzegaj się, aby nie bojował (cave, ne pugnes) przeciw jim |
Wyszedwszy niewierni licemiernicy uczynili radę przeciw miłemu Jesusowi, jakoby ji ('go') uchwacili [uchwacili] w mowie (ut caperent eum in sermone Mat 22, 15) a jako by ji zgubili |
Szeptali przeciw ojcu czeladnemu (murmurabant adversus patrem familias Mat 20, 11) |
Panie w Jerusalem, ktory były wstały z sześci niedziel albo z połoga, ... szły przeciw... Jesusowi |
'skierować przeciw komuś, dirigere contra aliquem': |
przeciw, przeciwko, naprzeciwko czemuś: |
I posłał nań Pan Bog łotry kaldejskie a łotry asyrskie... I uczyniono to przez słowo boże (factum est... hoc per verbum domini) przeciw Judowi |
Cso Mirosław ręczył przeciw Maciejewi, tego go uczynił prozno 1387 |
Ktoż by zabił bliznego swego nie chcę, jenże by z wczora... niżadnej nienawiści nie miał przeciw jemu, a tak było uiszczono (comprobatur) |
Gdyż pilnie wzbadając się (perscrutantes), najdą krzywego świadka, że przeciw swemu bliznemu powiedział krzywdę |
Iżem ja nie ręczył za Tomka przeciw Janowi..., aby mu miał wzdać dobytek i <s> żytem i s jinszymi rzeczami, coż by miały przyć po jego otcu 1429 |
Dorota wiedziała, iż ją w wzdawaniu i przyjęciu tego domu przed prawem zamilczano, a ona to cirpiała, słowie przeciw temu nie mowiła |
I działał podle jego Asser... miarę drugą przeciw przetwardemu wześciu węgielnemu (contra ascensum... anguli) |
Wychodzili przeciw jemu... wodząc tańce z piszczcy i z bębenniki (ducentes choros in tympanis et tibiis) |
Wtenczas pokazał się jemu anjoł Gabryjel... rzeknąc:... Nie przeciw twej woli bierzesz cirpienie... Tako wtem miły Jezus nasilnie omdlaw, opiąć dłużej począł się modlić 1451 |
Pani Polwicska Hanka ma postawić zachodźcę przeciw Piotraszowi Czepurskiemu pana chorążego Paszka 1399 |
Pani Polwicska Hanka ma postawić zachoćcę przeciw Piotraszowi 1399 |
Gdyż wnidziesz ku boju przeciw nieprzyjacielom swym... a zjimasz je, a uźrzysz w liczbie więźniow (in numero captivorum) żonę krasną |
Radźce mogą... uczynić w swem mieście pospolity wielkierz (quod consules possunt bene arbitria statuere) ku użytku miesckiemu bez wiedzenia i bez wolej swego wyszego pana, gdy ten wielkierz nie jest przeciw pospolnemu pisanemu prawu |
Jakosmy przy tem byli, kiedy Staszek prozno puścił kapłana przysięgi, jegoż Mikołaj postawił był przeciw jemu 1417 |
Jako wtenczas, kiedym miał świadki wodzić zawicie, jako dzisiejszej daty, przeciw Wszeborowi, tedym był prawą niemocą niemocen 1428 |
Ten przysiężnikow ortel łajał ten krześcijan i wyrzekł przeciw temu taki ortel: Gdyż wszycy ludzie Żydy zową kurwisyny (nequam appellant, OrtMac 140: kurwimi syny), tedy ja <jemu> w tem niżadnej krzywdy uczynił, alem go prawie łajał |
Aaronow kwiat jest prąt owiędły przeciw szwemu prawu (Aaron arens virga floruit non nature more) XV p. post. |